Analyse Kwalificatie | Magisch herstel Red Bull en Verstappen, maar Norris op pole

Het Formule 1-seizoen loopt alweer ten einde, en de laatste race en kwalificatie van het seizoen vinden zoals gebruikelijk plaats op het Yas Marina Circuit in Abu Dhabi. De Grand Prix die hier gehouden wordt is niet alleen de traditionele seizoensafsluiter, maar deze plek is ook al heel vaak het theater geweest voor de beslissing in het kampioenschap, zoals dat onder andere zowel voor Max Verstappen als voor Sebastian Vettel het geval is geweest. Ook dit jaar wordt er weer een kampioenschap beslist, zij het dat van de constructeurs. Het maakt het daarom wel erg interessant de kwalificatie met een loep te bekijken, en dat doet F1Maximaal.nl zoals altijd weer door de kwalificatieresultaten te bespreken en analyseren.

Dit door Hermann Tilke ontworpen circuit is geïnspireerd door een aantal andere circuits, en bevat zowel snelle als langzame delen, net als een behoorlijk technisch stuk. Afstellingen voor een Formule 1-auto zijn daarom altijd een compromis tussen topsnelheid en maximale downforce voor de langzame bochten, wat het daarmee een spectaculair en onvoorspelbaar circuit maakt, zoals we bijvoorbeeld ook al in 2021 zagen. Deze eigenschappen maken dit circuit niet alleen spannend en interessant voor de race, maar ook voor de kwalificatie.

Door het vreemde verloop van de vrije trainingen, met maar liefst zeven rookies in VT1, zes als je een als vaste coureur zou tellen, was de rijtijd voor een groot aantal coureurs behoorlijk beperkt. Dit heeft invloed op de setup, omdat de verzamelde data daardoor natuurlijk ook maar beperkt zijn, zeker met het oog op de coureur die normaal gesproken de auto bestuurt. Deze baan wordt ook niet echt continu gebruikt, wat betekent dat we het weekend elke keer weer beginnen met een groene baan.

Er is wel wat hulp om de baan in te rubberen dankzij de Formule 2 en de F1 Academy die het voorprogramma verzorgen, maar het blijft zo dat we hier een zeer grote baanevolutie zullen zien, vooral juist gedurende de kwalificatie. Door de ligging bij een woestijn, op een kunstmatig eiland in de zee, spelen ook wind en zand een rol, evenals het behoorlijk agressieve asfalt dat er ligt. De combinatie met de zachtste banden die door Pirelli geleverd zijn voor deze race, dragen er natuurlijk ook aan bij om het spannender te maken, omdat de rode softs over het algemeen maar voor twee van de drie sectoren optimaal werken tijdens de kwalificatie.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Dit betekent dat de coureurs en de teams heel precies met de setup moeten zijn, en in de keuzes wanneer en waar ze het hardst pushen, om zo optimaal mogelijk te presteren in de strijd om de snelste tijd. Al met al maakt dit de kwalificatie, en de race, daarmee onvoorspelbaarder dan we vaak eerder in het seizoen gezien hebben. Bijkomend effect is dat de temperatuur in de avond behoorlijk snel kan dalen, en dat juist in de avond vaak veel windstoten voorkomen, die de balans van een F1-bolide volledig overhoop kunnen gooien.

Q1: Hamilton sleept een verkeerspaal mee

Omdat de zachte banden die voor de kwalificatie gebruikt worden zo snel slijten, rijden de coureurs slechts een beperkt aantal geklokte ronden. Er zit gewoon niet meer in, omdat de banden eigenlijk alleen de eerste ronde optimaal functioneren, en bij een tweede snelle rondgang over het algemeen tot wel een halve seconde langzamer zijn. Het enige wat spreekt voor een gebruik van meer dan één ronde, is de zeer snelle baanevolutie, die we zeker zien in Q1, en deels in Q2, maar niet meer of veel minder sterk in de laatste sessie, waar uiteindelijk alles om draait.

In de praktijk betekent dit echter dat alleen de snelste coureurs het zich echt kunnen veroorloven meerdere rondjes op dezelfde set schoeisel te rijden, iets wat bijvoorbeeld Verstappen deed in de eerste sessie. Zijn teamgenoot daarentegen kon zich dit niet veroorloven, maar het afkeuren van zijn tijd door baanlimieten hielp ook niet, ook al werd die tijd toch nog weer goedgekeurd toen hij zijn tweede set bandjes aan het opbranden was. Opvallend was dat het hele veld van twintig rijders zich kwalificeerde binnen een bandbreedte van net iets meer dan acht tienden van een seconde, zie Tabel 1.

De tekst gaat verder onder de tabel.

De stewards gaven zeer snel uitsluitsel over het schenden van de track limits, maar moesten dientengevolge een aantal keren nog eens extra goed kijken ter verificatie, wat nog een paar wijzigingen veroorzaakte in de stand. Als je dan ondertussen toch al een tweede set banden verbruikt of verbruikt hebt, is dat met de beperkte hoeveelheid setjes die je als coureur hebt natuurlijk niet optimaal te noemen. Sergio Pérez die van zo’n gebeurtenis slachtoffer was, liet zijn onvrede dan ook duidelijk blijken over de boordradio.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Behalve deze ‘incidenten’, vonden er nog een tweetal zaken plaats die je niet altijd ziet. De eerste was de schending van het inhaalverbod in de oprijstrook voorbij het stoplicht in de pitstraat en voor het invoegpunt op het circuit. Het was duidelijk gemaakt door de racedirectie dat er streng zou worden opgetreden. Helaas voor Nico Hülkenberg, die zijn ongeduld niet wist te beteugelen, brak hij deze regel, en dat werd hem kwalijk genomen. Na de kwalificatie zou de overtreding bekeken worden door de stewards.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Verder was er Kevin Magnussen, die een verkeerspaaltje wist om te rijden, dat vervolgens op de baan terechtkwam, en door Lewis Hamilton opgepikt werd tijdens zijn laatste snelle ronde. De vertraging die hij daardoor opliep was naar schatting minstens drie tienden van een seconde. Dit betekende effectief dat hij niet wist te ontsnappen aan Q1, wat natuurlijk jammer is als je aan je laatste Grand Prix bij je huidige team bezig bent. Als je kijkt naar de beste sectortijden, Tabel 2, dan is het gelijk duidelijk dat Hamilton makkelijk Q2 had kunnen halen, wat ten koste zou zijn gegaan van Fernando Alonso.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Wat verder opvalt is dat Charles Leclerc het veld niet aangevoerd zou hebben, maar Lando Norris, wat eigenlijk de verwachting was op grond van de vrije trainingen. Ook Verstappen en Pérez zouden hoger op de ranglijst geëindigd zijn, al was het heel verwonderlijk hoe goed ze het opeens deden na de rampzalige vrijdag. Het wijzigen van de setup aan de hand van de verzamelde data en de in Milton Keynes uitgevoerde simulaties maakten net als in Qatar een klein wondertje mogelijk qua prestaties van de RB20.

Q2: Ferrari, track limits en Verstappen-magie

Zoals we tegenwoordig, maar ook vorig jaar al, vaak zien dat Verstappen er als de kippen bij is om in de tweede sessie een banker lap neer te zetten, zagen we dat ook nu weer gebeuren. Sterker nog, hij zette in dat allereerste rondje in Q2, als eerste van iedereen, een tijd neer die pas tegen het einde van de sessie overtroffen werd, eerst door Charles Leclerc, en vervolgens door Carlos Sainz. Alleen had Leclerc de pech dat hij in bocht 1 buiten de lijntjes kleurde, vermoedelijk door een windstoot, en gelijk ook zijn tijd weer verloor.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Een veertiende plek was daarmee zijn eindresultaat, en met het oog op de gridstraf voor de race vanwege een nieuwe energy store, was dit wel heel zuur. Hij reed namelijk de snelste volledige ronde op dat moment, ook nog net vijf duizendsten sneller dan zijn Spaanse teamgenoot. Dit betekent dat hij terugvalt naar de laatste plek op de grid op zondag, en zowel hij als het team zal daar niet erg blij mee zijn. De officiële einduitslag van de sessie is beschikbaar in Tabel 2. De totale bandbreedte van de tijden is iets groter dan in Q2, bijna negen tienden, maar de top twaalf zit wel binnen een halve seconde van elkaar.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

De pech die Leclerc had, was het geluk van Pérez, omdat hij daardoor met de hakken over de sloot nog net door mocht naar Q3. Bijzonder waren overigens de prestaties van Nico Hülkenberg, P3, Pierre Gasly met een P4, en een totaal onverwacht P9 voor Valtteri Bottas. Dat was dus zijn eerste verschijning in Q3 dit jaar, en hij hield zelfs Pérez achter zich. De opmerkelijke stunt van Verstappen, die ook zijn helm afzette en zijn balaclava uittrok na die majestueuze ronde, zorgde ervoor dat hij als enige van de topcoureurs naar Q3 doorstroomde met twee sets ongebruikte rode banden.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Tabel 4, de beste sectoren, laat duidelijk zien hoeveel geluk Pérez heeft gehad, en hoeveel pech Leclerc. Onder ideale omstandigheden zou Sainz hem echter nog net te snel zijn af geweest. Het geeft ook nogmaals aan hoe sterk de ronde van Verstappen was, magisch voor de allereerste ronde van de sessie, en hoe goed Hülkenberg, Gasly en Bottas het deden. Na deze sessie gaat baanevolutie niet meer zo snel als voorheen, dus de vraag wordt hoeveel de rijders nog van de tijden af kunnen knabbelen in de laatste sessie.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Q3: Tank slapper Verstappen, Norris op pole

De beschikbare bandensets voor deze kwalificatiesessie laten een interessant beeld zien. Zoals al vermeld is de enige van de topcoureurs die nog twee setjes nieuw rubber heeft, Verstappen. Alle andere overblijvende coureurs moeten het doen met een setje gebruikte banden en één setje nieuwe banden, en zijn daarmee in principe in het nadeel. De Limburger had nog een extra setje banden over na de vrije trainingen, en heeft bovendien maar één setje banden gebruikt in Q2, wat achteraf gezien een goede strategische zet was.

De tekst gaat verder onder de tabel.

De viervoudig wereldkampioen zet dan ook gelijk de snelste tijd neer, die ook door niemand overtroffen wordt in die eerste geklokte ronden van iedereen, al komen de McLarens nota bene op gebruikt schoeisel wel erg dichtbij, Norris op vier duizendsten en Piastri op vier honderdsten. Nou moet wel gezegd worden dat Verstappen eerst onderstuur had in de laatste bocht, en daarna overstuur, maar toch de auto uit de muur wist te houden met een verbazingwekkend stukje stuurkunst. Dat kostte hem toch ongeveer twee tienden, anders had hij er veiliger voorgestaan.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Het lijkt echter, zoals we al eerder gezien hebben, dat de McLaren wat beter omgaat met dalende temperaturen, wat inmiddels het geval is, dan de Red Bull, en dat blijkt heel duidelijk in de allerlaatste minuten van de sessie, waar Norris pole pakt, en Piastri P2, en Verstappen zelfs voorbijgegaan wordt door Sainz en Hülkenberg, zie Tabel 5. Het is dan wel zo dat de allerlaatste aanpassinkjes aan de voorvleugel de RB20 een stuk minder stabiel maakten, dus misschien had er nog net wat meer ingezeten, maar dat zullen we nooit weten.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Kijken we of het aaneenrijgen van de beste sectoren nog een verschil gemaakt zouden hebben, zie Tabel 6, dan zien we dat de einduitslag precies hetzelfde zou zijn gebleven. Alleen hadden Piastri en Verstappen dan nog iets van hun tijd af hebben kunnen knabbelen, respectievelijk driekwart tiende en een halve tiende, evenals Russell, iets meer dan een honderdste, maar de posities zouden hetzelfde gebleven zijn. Gezien de situatie op vrijdag is dit een aanzienlijke prestatie van de Nederlander, en helemaal gezien die tank slapper, die hem effectief P2 heeft gekost.

De laatste geblokte vlag van het seizoen

De hamvraag blijft natuurlijk wat de mogelijkheden zijn in de race. Zoals al eens eerder aangegeven, zijn de Red Bulls sneller dan de McLarens met volle tank, maar gezien de setup-problemen die pas op zaterdag opgelost waren, is het niet echt duidelijk wat de belangrijke long runs van Red Bulls zijn, of wat we precies kunnen verwachten. Het verschil was niet groot op vrijdag, maar het lijkt er wel op dat het team uit Milton Keynes wat meer snelheid heeft weten te vinden dan ze leken te verliezen in VT1 en VT2.

Ferrari doet het hier ook wel goed, maar met een laatste plek op de grid voor Leclerc lijkt het niet erg waarschijnlijk dat Ferrari alsnog de constructeurstitel zal weten te pakken. McLaren heeft wat dat betreft de beste papieren in handen, en dat geldt hiermee ook voor P2 in het coureurskampioenschap voor Norris. Ondertussen is ook bekend dat de inhaalactie van de Duitser uit Emmerich in de tunnel hem drie plekken als gridstraf heeft opgeleverd, wat betekent dat Verstappen, Gasly en Russell een plaatsje naar voren opschuiven.

Op zich is dat natuurlijk gunstig voor de Nederlander, maar het is geen zekerheid dat hij gemakkelijk een paar plaatsen weet op te schuiven tijdens de start. Dit nog afgezien van de verwachting dat ook Sainz gaat knokken om zo snel mogelijk een paar plaatsen te winnen, zonder vervelende incidenten. Ook als dat lukt, is de kans groot dat McLaren de voorste plekken weer weet te veroveren in de tweede helft van de race, zodra de brandstofniveaus dalen.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Mercedes zal ook in de tweede helft van de race waarschijnlijk beter mee kunnen komen, als de temperatuur begint af te koelen, al begint de race wel een uur eerder dan de kwalificatie. De strijd in het middenveld om P6, P7 en P8 lijkt mogelijk ook al half beklonken te zijn, omdat VCARB buiten de punten start, en Alpine en Haas goed binnen de punten. Vermoedelijk zal de strijd dus tussen beide laatste teams gaan voor de toppositie van de drie in het constructeurskampioenschap, P6.

En uiteindelijk zal Ferrari moeten hopen op pech bij McLaren om ver genoeg naar voren te kunnen komen om een aanval op die P2 te kunnen doen, terwijl Verstappen voldoende extra snelheid zal moeten hebben om Norris en Piastri te kunnen verslaan, in combinatie met een goede strategie, als hij deze laatste race van het jaar ook op zijn overwinningenlijst wil bijschrijven. Een aantal verhaallijnen in ieder geval die de race spannend zullen houden en die pas bij de geblokte vlag beslist zullen zijn.

Door: Wim G. Vandebilt