Heet, heter, heetst: bij deze races smolt het asfalt nog net niet onder de F1-bolides weg

Bijna achttien jaar geleden werd de heetste Grand Prix in de geschiedenis van de Formule 1 verreden. Tijdens de Grand Prix van Bahrein van 2005 moesten de coureurs de extreme hitte van 42,5 graden Celsius doorstaan. De warmte had vanzelfsprekend invloed op de coureurs, maar ook op de bolides. Die Grand Prix was echter niet de enige race die ontzettend heet was. F1Maximaal zet de heetste races en de gevolgen van de hitte op een rijtje.

In de cockpit van een coureur kan het onder normale omstandigheden al best warm worden. Zoals gebruikelijk moeten de rijders meerdere lagen beschermende, brandvrije kleding dragen, wat bijdraagt aan de warmte in de auto. Als de temperaturen in het land waar de race plaatsvindt ook nog eens heet zijn, gaat het allemaal dubbelop.

Bij de Grand Prix van Singapore, een race met een heet en vochtig klimaat, kunnen de coureurs wel vier kilo verliezen. Voor de bolides zijn de gevolgen weer anders, aangezien meerdere onderdelen goed gekoeld moeten worden. De motor loopt ook meer risico op oververhitting, vooral als de temperaturen boven de veertig graden zijn, wat in Bahrein gebeurde zo’n achttien jaar geleden.

1. Grand Prix van Bahrein 2005 - 42,5 graden

De heetste Grand Prix in de geschiedenis van de koningsklasse bevond zich in Bahrein in 2005. De race in het Midden-Oosten op het Bahrain International Circuit had sinds 2004 een plek op de kalender bemachtigd, maar was al vlot berucht geworden vanwege de extreme temperaturen. Voorafgaand aan de race in de woestijn raceten de Formule 1-coureurs in Maleisië, waar veel teams ook al kampten met problemen met de koeling van de bolide.

In Maleisië was het in 2005 echter niet zo warm als in Bahrein. Op de racedag in de woestijn werd een temperatuur van 42,5 graden bereikt. Toen raceten de coureurs nog niet in de avonduren, maar overdag in de brandende zon. Fernando Alonso won de race alsof het niks voorstelde, alhoewel de gevolgen van de extreme warmte wel duidelijk zichtbaar waren. De coureurs waren uitgeput, uitgedroogd, en de race kende veel meer uitvalbeurten dan gemiddeld genomen tijdens een race in het 2005-seizoen.

2. Grand Prix van Dallas 1984 - 40 graden

De Grand Prix van Dallas in de Verenigde Staten was een tijdelijk circuit waarop de Formule 1 in 1984 een race verreed. Hoewel het een tijdelijke race was, waren de herinneringen aan de race permanent. Tijdens de Grand Prix van Dallas werd het namelijk zo’n veertig graden en konden slechts acht bolides de race volledig uitrijden, waarbij Keke Rosberg met de overwinning ervandoor ging. Niki Lauda was van de baan gespind en Ayrton Senna raakte eerder in de race de muur, waardoor zijn aandrijfas het begaf.

Het slechte asfalt van het circuit was deels een oorzaak waardoor velen waren gespind, maar sommige uitvalbeurten kwamen dus ook door gebroken aandrijfassen, elektronische problemen, en brandstoflekkage. Nigel Mansell viel dat weekend zelfs flauw toen hij probeerde zijn bolide over de finishlijn te duwen nadat hij stilviel. De Brit verklaarde dat zijn cockpit een temperatuur van 55 graden bereikte. De Grand Prix van Dallas maakte na 1984 dan ook geen terugkeer. De hitte was de voornaamste reden waarom de Formule 1 niet terugkeerde naar de stad in Texas, en de Grand Prix werd in 1985 vervangen door de Grand Prix van Australië.

3. Grand Prix van Detroit 1985 - 40 graden

Na de hete Grand Prix van Dallas in het voorgaande jaar werd er gedacht dat het in Detroit niet zo warm zou worden, maar ook daar was het bloedheet met veertig graden. Door de hitte werd het asfalt aangetast en was het circuit in een slechte staat. De muren van het circuit in de Amerikaanse staat Michigan waren dichtbij, en het slechte asfalt en de hitte maakten het er niet makkelijker op.

‘In Detroit race je tegen hitte en de muren’, vertelde Senna dat weekend. De combinatie van de slechte baanfaciliteiten en omstandigheden van de Grand Prix in Detroit zorgden ervoor dat slechts twaalf rijders de finish konden bereiken. Wederom won Rosberg een extreem warme race, hij kon opnieuw zegevieren in de Verenigde Staten. De Fin won met een voorsprong van maar liefst 57 seconden op Stefan Johansson, de Ferrari-rijder op P2.

4. Grand Prix van Brazilië 2007 - 38,2 graden

Ook de hete Grand Prix van Brazilië van 2007 kende veel incidenten vanwege de hitte. De Honda-motoren van Rubens Barrichello en Jenson Button begaven het en Sebastian Vettel kon zijn Toro Rosso-bolide in de garage parkeren vanwege een probleem met de hydrauliek. Tegenwoordig wordt er pas in november geracet in Brazilië, maar voorheen werd de race in oktober gepland. De race op Interlagos stond vooral in teken van het managen van de banden.

Giancarlo Fisichella en Sakon Yamayoto mochten het strijdtoneel verlaten nadat de Ferrari-bolide achterop de Renault was geklapt, waardoor de race voor beide coureurs definitief over was. Adrian Sutil, de toenmalige teamgenoot van Fisichella, had oververhitte remmen. Lewis Hamilton kende een probleem met de versnellingsbak, maar kon de race nog wel uitrijden.

5. Grand Prix van Australië 2008 - 38,2

De Grand Prix van Australië in 2008 liet zien dat de hitte niet alleen voor oververhitting van de bolide kan zorgen, maar ook voor concentratieproblemen van de coureurs. Dat gepaard met het hete asfalt en snel slijtende banden, was de reden waardoor de Grand Prix van Australië veel crashes kende. In totaal finishten maar acht rijders. Nelson Piquet Jr. had het direct aan de stok met Fisichella, waardoor de Italiaan zijn race over was.

Vettel, Webber, Anthony Davidson en Button maakten met zijn vieren contact in de derde bocht, en konden alle vier linea recta terug naar de pits om de race te bekijken als toeschouwer. Naast deze incidenten waren er nog vier coureurs die uitvielen vanwege mechanische problemen. Felipe Massa zijn motor hield ermee op, Sutil had een hydraulisch probleem, en Jarno Trulli moest stoppen vanwege een elektronisch probleem. Takuma Sato kon langs de zijlijn toekijken omdat de versnellingsbak het niet meer deed.

Zoveel uitvalbeurten door de hitte?

Wat opvalt in het opgenoemde lijstje van zeer hete races, is dat het vooral veel uitvalbeurten kende. De bolides raakten oververhit, het asfalt smolt nog net niet onder de banden van de auto’s weg, en de warmte was een aanslag op de lichamen van de coureurs. In de onderstaande tabel vergelijken we de uitvalbeurten van de ontzettend warme races met de gemiddelde uitvalbeurten per race van dat seizoen. Daarbij zijn dus ook de DNFs verwerkt die niet aan de coureurs hebben gelegen, maar dus aan mechanische problemen.

Uit de tabel is op te maken dat bij alle races, op Bahrein 2005 na, meer coureurs uitvielen door eigen fouten, incidenten, en crashes dan het gemiddelde van dat seizoen. Het is best vanzelfsprekend om te zeggen dat extreme hitte een negatieve invloed heeft op de coureurs, maar uit de tabel is het nu al helemaal mogelijk om een conclusie te trekken.

Bij iets minder dan de helft van de races, in Australië 2008 en in Brazilië 2007, was het percentage aan uitvalbeurten waar de coureur niet voor aangewezen kon worden, hoger dan het gemiddelde van het seizoen. De drie andere Grands Prix hadden een lager percentage aan mechanische uitvalbeurten dan het seizoensgemiddelde.

Button: ‘Je verliest zicht en je raakt compleet uitgedroogd’

De temperaturen in de cockpits van de bolides worden nog wel warmer dan de buitentemperaturen tijdens de race. Bij hete races als in Singapore en Texas, en voorheen Maleisië, is het van groot belang dat de coureurs genoeg vocht innemen om niet compleet uit te drogen. Tijdens warme races kunnen de rijders zeker drie tot vier kilo aan vocht verliezen. Voorafgaand aan de race drinken de coureurs dus veel water. Tijdens een race drinken ze een mengsel van glucose, mineralen en elektrolyten om het vochtgehalte en concentratievermogen van het lichaam op peil te houden en zo vermoeidheid en een hitteberoerte tegen te gaan. Vermoeidheid door extreme warmte gaat gepaard met hoofdpijn, zichtverlies, verwarring, en misselijkheid. Als de coureurs dan niks drinken tijdens de race, dan drogen ze uit. Sergio Pérez had tijdens de Grand Prix van de Verenigde Staten in 2021 geen toegang tot zijn drinksysteem, en dat maakte de race heel zwaar.

Button weet daar ook alles van, de Brit verloor zijn waterfles bij de Grand Prix van Maleisië 2003. ‘Ik verloor mijn waterfles en ik kon dus helemaal niet drinken’, vertelde de Brit aan Autosport voorafgaand aan de race in Maleisië in 2005. ‘Dit is het enige circuit waar je rijdt en dat je hete lucht je helm in voelt stromen, het is echt raar en het is dan niet makkelijk om adem te halen’, gaat de enkelvoudig wereldkampioen verder. ‘Ik was zo nat van het zweet dat ik begon te trillen tijdens de laatste 20 ronden van de race, dat was best wel eng. Je verliest je zicht en daarna droog je compleet uit.’ Als Button die race wel toegang had tot zijn waterfles, dan was het alsnog niet optimaal geweest. De vloeistof van het drinksysteem warmt ook op onder hete temperaturen. ‘Het probleem is het koud houden’, vertelt de Brit. ‘Het is alsof je thee drinkt na drie rondjes. Als je het beetje uit het buisje hebt gedronken kom je bij het kokende water.’

Hoe houden de coureurs, letterlijk en figuurlijk, het hoofd koel?

De huidige Formule 1-coureurs zijn natuurlijk ook gewoon atleten die hun lichaam ontzettend hard trainen zodat ze in vorm zijn voor elke race en elke omstandigheden. Ze blijven koel door hun lichaam te conditioneren om maximaal te presteren onder extreme hitte. Dit doel bereiken ze vooral door te trainen onder extreme omstandigheden, zoals het dragen van hun racepakken en het trainen in sauna's.

De voorbereiding voor bijvoorbeeld de Grand Prix van Singapore, de race die tegenwoordig als de meest heftige race voor het lichaam wordt gezien, begint dan ook vroeg. Vaak zijn de coureurs al ruim van tevoren aanwezig om in het warme, vochtige klimaat van het land te trainen in dezelfde omstandigheden. Bovendien moeten F1-coureurs tijdens een race hun kerntemperatuur laag houden om koel te blijven. Er zijn nieuwe technologieën ontwikkeld en gebruikt om dit proces te ondersteunen, zoals het koelvest en het gebruik van dry ice.

Dry ice wordt ook regelmatig gebruikt om de bolides te koelen, samen met de onderdelen van de auto die dat tijdens het rijden al doen. Andere methoden die door F1-coureurs worden gebruikt om koel te blijven, zijn onder meer ijsbaden, continue hydratatie en het openen van hun vizieren tijdens het rijden. Veel meer dan dat kunnen de coureurs niet doen. De upgrades van de huidige bolides bevatten immers, met een knipoog, nog geen airco.