Analyse Kwalificatie | Wind en water op Autódromo José Carlos Pace geven Verstappens Red Bull vleugels

Het Autódromo José Carlos Pace in São Paulo, Brazilië, is waar vanouds de Formule 1 Grand Prix van São Paulo gehouden wordt. Dit korte, behoorlijk hooggelegen circuit, vergt veel van auto’s en rijders vanwege het heuvelige aspect, het feit dat het een linksom draaiend circuit is, en natuurlijk omdat de lucht een stuk ijler is dan op zeeniveau. Het is een kort circuit, waar door de ligging tussen twee meren en heuvels de weersomstandigheden sterk kunnen wisselen. Dit maakt het altijd weer zeer spannend voor kwaliicatie en race, omdat de resultaten door snelle weerswisselingen vaak erg onvoorspelbaar zijn. Zoals altijd, analyseert F1Maximaal de kwalificatiesessies.

Het circuit stond oorspronkelijk bekend als Interlagos (Tussen de Meren, red.), en wordt ook nog vaak zo genoemd. Het is namelijk gebouwd tussen twee kunstmatige meren die voor elektriciteitswinning en watervoorziening zorgdragen voor de Sã Paulo, een wereldstad. Het circuit is vernoemd naar de Braziliaanse Formule 1-coureur José Carlos Pace, die in 1977 omkwam bij een vliegtuigongeluk. De variabele weersomstandigheden, de grote snelheden die op dit crcuit bereikt kunnen worden, de trage bochten die veel downforce vereisen, en de hoge bandenslijtage maken dit een moeilijk circuit voor de afstelling van de bolides.

De heuvels waar het asfalt op gelegd is, maken het in de ijlere lucht ook moeilijker voor de motoren van de auto's, omdat ze hierdoor harder moeten werken, terwijl er minder koeling is door de hoogte. Dat laatste maakt ook het remgedrag zwaar onder controle te houden. Hard remmen is vereist vanwege de hoge snelheden, maar koelingsmogelijkheden zijn laag door de ijle lucht, mogelijk resulterend in overhitting en falen van de remmen. Op deze relatief korte baan worden traditioneel de snellere ronden in iets meer dan 70 seconden gereden, met de oudere bolides van voor 2021, maar VT1 gaf al aan dat dat ook mogelijk is met de auto’s gebouwd onder de nieuwe reglementen.

Gezien de weersvoorspellingen omtrent mogelijke regenval tijdens de sessies is qua kwalificatiestrategie te verwachten dat alle coureurs snel een banker lap zullen neerzetten, omdat bij verslechtering van de weersomstandigheden het niet mogelijk zal zijn betere tijden te rijden zodra het asfalt natgeregend is. Dit gaat deze sessies dan ook wel heel spannend maken. Wie neemt de juiste beslissing op het juiste tijdstip voor de selectie van het te gebruiken schoeisel? Wie acteert snel genoeg om mogelijke natweerproblemen te voorkomen of voor te zijn?

Daarnaast zal de baan ook snel inrubberen, wat betekent dat met de hoge bandendegradatie en korte ronden de teams een beroep zullen moeten doen op meer bandensetjes dan hen mogelijk lief is. Dit betekent ook dat in dit Sprint-weekend teams grote druk gaan voelen zo zuinig mogelijk met de banden om te gaan, aangezien er twee setjes rubber minder beschikbaar zijn dan tijdens een normaal raceweekend. Bovendien zijn er feitelijk twee kwalificaties tijdens het weekend, wat de situatie nog lastiger zal maken.

Treuzelende coureurs ondanks nieuwe FIA-bepalingen

Bij aanvang van Q1 is de kans op regen 60%, er zijn windvlagen en het asfalt is maar weinig ingerubberd na slechts één vrije training. Met hemelwater in het vooruizicht en de onverwachte pole van Kevin Magnussen in 2022 door het perfect inspelen op de regen van Haas, lijkt iedereen er erg op gespitst om zo snel mogelijk naar buiten te gaan en het asfalt op te zoeken. En dat gebeurt inderdaad, iedereen wil in eerste instantie een eventuele regenbui vermijden, en zo vroeg mogelijk een snelle ronde neerzetten, de banker lap.

De McLaren van Oscar Piastri bevindt zich op het asfalt met de voor reeds één ronde gebruikte banden in VT1. Er is veel beweging van de auto’s waar te nemen, door wegglijden. Het circuit is duidelijk nog behoorlijk glad, met weinig grip. De eerste ronden die we zien, zitten rond de 1:11,5, maar dan gaat Lando Norris acht tienden sneller, en Max Verstappen volgt drie tienden achter hem. Lewis Hamilton en George Russell sandwichen Verstappen vervolgens.

Carlos Sainz en Charles Leclerc maken hun eerste omgang op hele oude banden en belanden dan ook al gelijk in de degradatiezone. De zachte banden verliezen namelijk al heel snel hun maximale grip, de degradatie is echt enorm. Waarom ze dit proberen is dan ook niet echt duidelijk. De verwachting is op dit moment dat het al gaat regenen over twee minuten, en de Ferrari’s komen als gekken opnieuw naar buiten met vers schoeisel, net als Sergio Pérez overigens.

Leclerc gaat naar de top van de lijst, Sainz naar de vierde plek, maar Fernando Alonso weet hem voorbij te steken. Oscar Piastri zet nu ook een goede tijd neer, op nieuw rubber dit keer, en hij stijgt naar de tweede plek, een tiende voor zijn teamgenoot. Lance Stroll lijkt eindelijk het heilige vuur teruggevonden te hebben, en wurmt zich zo waar tussen beide Mclarens in.

Dan sluit Pérez achter Norris aan op vier honderdsten, maar zijn teamgenoot is ook alweer aan zijn out lap begonnen, met nog een minuut of zeven, acht op de klok, en weet de Mexicaan voorbij te steken, zij het met slechts een honderdste van een seconde. Met nog vier minuten te gaan begint Alexander Albon ook weer met een getimede ronde, hij staat momenteel twintigste en zal hard moeten werken om Q2 te halen.

Gezien het feit dat de baan nog steeds meer grip krijgt, en de top vijftien zich binnen zeven tienden van een seconde bevindt, staat er nog steeds veel op het spel. Albon weet zich naar de vierde plek te werken, en als het mogelijk is om zo’n enorme sprong te maken, betekent dat dat iedereen nog wel een poging zal moeten wagen om de boot voor Q2 niet te missen.

En inderdaad, iedereen komt nogmaals een frisse neus halen, allemaal op nog een setje nieuwe zachte banden, ze moeten wel. Een paar coureurs houden het echter voor gezien, Leclerc met zijn P2, Piastri op P4, Stroll op P5, Albon heeft natuurlijk net al een laatste rondje afgelegd, en de Alfa’s houden het ook voor gezien. Voor hen zit er blijkbaar niet meer in vandaag. Russell verovert de toppositie, en Alonso sluit aan net achter zijn Canadese metgezel.

Verstappen en Pérez zijn ondertussen gezakt naar P12 en P13, maar zijn wel al bezig het asfalt weer onveilig te maken. Oei, klein foutje van de man uit Guadalajara in sector 2, waar hij meer dan een seconde verliest, en besluit zijn ronde niet af te maken, terwijl de drievoudig wereldkampioen P2 overneemt van zijn Monegaskische rivaal, op minder dan een tiende van de jongste van twee Britten in de Mercedes. Pérez heeft echter geluk, niemand gaat hem nog voorbij.

Helaas hebben beide AlphaTauri-coureurs het niet gehaald, en ondanks het goede optreden van Daniel Ricciardo in Mexico is dit keer de Japanner de snellere van de twee teamgenoten, met iets meer dan een tiende van een seconde. De Alfa Romeo's hebben het asfalt niet meer opgezocht voor een laatste poging, en zijn eveneens uitgeschakeld, net als de rookie van Williams. Voor Ricciardo betekent het helaas van hero naar zero binnen een week, hopelijk kan hij dit nog goedmaken in de rest van dit weekend.

Het blijkt wel dat de omstandigheden op het circuit niet makkelijk waren, aangezien een aantal coureurs een stuk hoger in de ranglijst hadden kunnen eindigen dan de plekken die ze uiteindelijk veroverd hebben. De degradatielijst zou hetzelfde gebleven zijn, maar Hamilton bijvoorbeeld had Verstappen en Leclerc kunen splitsen, en Pérez had vrijelijker kunen ademen met een zevende plek in plaats van de huidige P13. Ook Sainz en Gasly hadden nog een plekje hoger kunnen scoren, maar de deelnemers aan Q2 zouden hetzelfde gebleven zijn.

Pierre Gasly en Esteban Ocon zijn in Q1 genoteerd door de stewards voor treuzelen en hebben daarbij blijkbaar onder anderen Verstappen en Tsunoda belemmerd, die moesten uitwijken om een incident te voorkomen. Dit wordt na de kwalificatie nader onderzocht, en zou dus tot gridstraffen kunnen leiden. Verder hebben veel rijders drie setjes zachte banden gebruikt in Q1, en de vraag is wat dat gaat betekenen in Q2, voor die coureurs, waaronder Verstappen.

Verstappen gaat Q2 door op slechts een enkele set softs

Beide Red Bulls staan dit keer vooraan bij het stoplicht aan het eind van de pitstraat met Verstappen voorop. Ze willen duidelijk geen risico nemen, temeer daar het al zeer lichtjes regent , 'druppelt', in de pitstraat. Alonso en Hamilton gaan van start op drie ronden oude banden, Norris dit keer op zijn opgeruwde banden uit Q1, net als Stroll. Ook Sainz en Leclerc hebben gebruikte banden laten monteren op hun bolides. Blijkbaar is het gebrek aan banden toch wel een probleempje, zoals al verwacht.

Verstappen laat een zeer lage 1:10 zien dit keer, en Pérez sluit slechts twee tienden achter hem aan. Gaat het de Mexicaan eindelijk lukken de Limburger bij te blijven dit keer? We zullen het weten over een minuut of vijfentwintig. Overigens heeft Pérez de snelste sector 1 laten klokken, en Verstappen scoort paars in de overige twee. De vraag is natuurlijk voor hoe lang, met iedereen nog achter hen voor een eerste snelle ronde.

Stroll doet het goed, net als in Q1, zelfs beter, door nog geen twee honderdsten achter Pérez aan te sluiten. Aan de andere kant kan dit natuurlijk ook betekenen dat we nog geen echte toptijd van de Red Bulls gezien hebben, ofschoon Albon en Alonso veel meer tijd hebben laten liggen. Norris laat zien dat die tijd beter moet kunnen, door met zijn net niet helemaal nieuwe banden de Red Bulls te splitten. Hamilton sluit ondertussen achter Stroll aan, terwijl Russell bezig is aan een beduidend mindere rondgang van het circuit.

Voor Leclerc en Sainz geldt dat ook voor hun al in Q1 gebruikte banden, maar blijkbaar durven ze het toch aan ondanks de duidelijke kans op meer regen dan alleen de paar druippels in de pitstraat. Ocon en Gasly proberen ook een plaatsje te verwerven voor Q3, maar dan zullen ze toch echt beter hun best moeten doen. Piastri daarentegen weet een paarse sector 1 te voltooien.

Het wordt echter spannend om te zien of hij zijn banden niet al opgerookt heeft met de agressieve aanpak die hij laat zien, ruim een kwart seconde sneller dan Verstappen en zijn eigen teamgenoot, alleen al in die eerste sector. Uiteindelijk wordt dat dan ook een vier tienden langzamer dan de huidige wereldkampioen in sector 2, maar hij weet wel net Norris voorbij te steken. Het verschil is zeven duizendsten!

Ocon en Gasly schoppen het tot plek zeven en acht, wat betekent dat beide Ferrari’s en Russell nogmaals zullen moeten knokken om een plek in Q3 te verkrijgen. Ondertussen zijn ook beide Haas-bolides ten tonele verschenen, met nog tien minuten te gaan. Zij weten de Alpines te splitten, Nico Hülkenberg voorop, terwijl nu Sainz en Leclerc en beide Mercedessen op verse bandensetjes het asfalt opzoeken.

Russell weet dit keer door te dringen tot plek 2, terwijl Hamilton Pérez voorbijgaat. Op zijn beurt neemt Leclerc de plek van de zevenvoudig wereldkampioen over, achter beide Mclarens, terwijl Sainz Russell verdringt van P2. Stroll, Albon en Alonso zullen nu ook weer moeten knokken, maar Alonso moet dat doen op een al gebruikt setje softs. Pérez, Norris en Piastri voelen zich blijkbaar ook bedreigd, en besluiten eveneens het macadam weer op te zoeken, alledrie op nieuw rubber.

Albon verbetert zijn tijd, maar het is slechts genoeg voor P14, terwijl Norris de kop weet te pakken. Ook Pérez gaat er nog een keer voor zitten, een nieuw setje softs, maar Verstappen komt naar buiten op een gebruikte set. Is dat wel zo verstandig? O nee, Albon verliest zijn tijd, track limits, dus weer terug naar P15! Pérez sluit weer aan net achter de Nederlander, op slechts een kleine zes honderdsten, niet gek! Zou hij het dan toch weer voor elkaar hebben?

Ook de sympathieke Duitser uit Emmerich en zijn Deense teamgenoot gaan het nog een keer proberen, met de nieuwe banden die ze voor dit doel hebben weten uit te sparen. Beide Mercedessen en Alpines volgen, en ook Leclerc en Sainz mengen zich weer in de strijd, ook op compleet nieuwe softs! Verstappen verbetert zijn tijd niet, wat te verwachten was, maar blijkbaar wilde hij alleen iets uitproberen voor Q3. Hij was eerder niet erg happy met een stuiterende auto, à la Mexico, dus misschien zocht hij naar de oplossing hiervoor.

Sainz maakt een foutje in sector 1, en breekt zijn ronde af. Gasly sluit vijf duizendsten achter zijn teamgemnoot aan, maar dat is niet genoeg, wat daarmee betekent dat de top tien al bepaald is, omdat het beide Haas-coureurs net niet gelukt is. De Monegask weet beide Mercedessen nog te splitten, en Piastri maakt een fout in sector 2 en breekt ook af. Net als bij Sainz is zijn plaats in Q3 echter al veilig.

Zoals blijkt uit Tabel 3 liggen de gerealiseerde tijden ongehoord dicht bij elkaar, met de hele top vijftien eigenlijk binnen acht tienden als Albon binnen de lijntjes gekleurd had, en de hele top acht binnen drie tienden van elkaar! Dit was ongelooflijk spannend, helemaal toen Verstappen nog een keer naar buiten kwam op gebruikt rubber, waarschijnlijk ook om nog een bandensetje te sparen. En Q3 moet nog beginnen, terwijl de nagels al volledig afgekluifd zijn ...

Op basis van de snelste sectoren, Tabel 4, kunnen we constateren dat Gasly iets hoger had kunnen eindigen, maar dat zou hem niet uit de degradatiezone gebracht hebben. Wat wel opvalt is dat iedereen in de top tien behalve Sainz en Piastri een betere tijd had kunnen rijden, waarbij Norris zelfs ruim een tiende onder de 1:10-grens had kunnen duiken. Dat belooft nog wat voor Q3!

Wind en water geven Verstappens Red Bull vleugels

De paar druppels die vielen in Q2, maakt de baan hier en daar al een stuk gladder, wat we onder andere zagen bij Hamilton die een tank slapper had in bocht 4, al wist hij dat goed te corrigeren. De verwachting is echter dat er meer regen komt voor het einde van Q3, dus wordt het echt zaak om zo snel mogelijk een goede ronde op slicks neer te zetten voordat dat gebeurt. Iederren die dat voor elkaar krijgt heeft meteen een enorme voorsprong op de rest.

De paraplu’s en de poncho’s worden al tevoorschijn gehaald op de tribunes en in de pitstraat, terwijl de lucht boven het circuit heel donker begint te worden. Dit wordt weer heel spannend. Alonso en Stroll staan vooraan bij het stoplicht, gevolgd door Hamilton en Verstappen, dan Russell, Leclerc, Norris, Sainz, Piastri, maar met Pérez nog steeds in de garage. Welke informatie heeft hij die de rest nog niet heeft? De regen dreigt, net als de wolken en de lucht .... Blijkbaar komt die regen aan met zeven minuten in Q3 en denkt hij nog genoeg tijd te hebben.

Pérez heeft eindelijk besloten eieren voor zijn geld te kiezen, en toch maar het asfalt op te zoeken. De wind is ook heviger geworden, niet continu, maar in behoorlijk heftige windvlagen, die sturen moeilijk maken, terwijl de druppels blijven ook vallen, als is het nog niet echt regen. Het is duidelijk dat de wind en het gladder geworden circuit van enorme invloed op de auto’s zijn. Alonso zet de eerste tijd, en die lijkt niet erg goed in vergelijking met Q2. Stroll doet het vier honderdsten beter, Hamilton sluit bijna een tiende achter Alonso aan.

Verstappen zet ondertussen een paarse sector 1 neer, dan een paarse sector 2. Het lijkt niet enorm snel vergeleken bij Q2. Zou het genoeg zijn voor een voorlopige pole? Ja, voor nu, de enige onder de 1:11, met een 1:10,7 en drie paarse sectoren. Russell is de eerstvolgende over de finishlijn, maar die is beduidend langzamer, en sluit aan achter zijn landgenoot, de zevenvoudig wereldkampioen.

De volgende is Leclerc, die het niet slecht doet, maar hij eindigt bijna drie tienden achter Verstappen, op P2. Norris verpest het in sector 3, en komt niet hoger dan P7. Ondertussen druppelt het gestaag op de baan. Sainz gaat ook al langzamer, twee duizendsten achter Norris. Maar daar gaat Piastri, hij schuift de baan af, over het gras, weet echter de barrières te vermijden.

Gele vlag, net terwijl Pérez in volle vaart komt aanzetten in zijn snelle ronde, en hij moet vertragen! O nee! Wat een drama! Piastri komt op gang, maar het is te laat voor Pérez, die ruim een seconde verliest in sector 3! Het regent op dat deel van het circuit! Het water bevindt zich nu niet alleen meer rond het circuit, maar ook erboven. Zelfs de in lap van de laatste rijders is gecompromitterd, er is geen grip meer. En het lijkt wel nacht nu!

De regen komt met bakken naar beneden, het waait enorm, het bliksemt, en de rode vlag wordt gehesen! Ondanks de vier minuten en negentien seconden die nog over zijn, zal de sessie niet meer hervat worden, dat was het dus. Verstappen heeft zijn eenendertigste pole behaald, Leclerc op P2, en een Stroll die uit het slop gehesen lijkt dit weekend, heeft het geschopt tot P3, zie Tabel 5. Er is maar één ronde gereden door iedereen, ofschoon Piastri zijn ronde niet eens afgemaakt heeft.

De wind, en het vreemde glad worden van de baan door het vocht in de lucht, met in eerste instantie maar weinig druppels, heeft er echter voor gezorgd dat de Red Bull van Verstappen als het ware de vleugels kreeg die hij nodig had! Piastri en Pérez hebben hun laatste sector niet normaal kunnen afmaken, en derhalve hebben we er een analyse op los gelaten om te zien waar ze hadden kunnen eindigen, op grond van hun prestaties ten opzichte van hun directe teamgenoten.

We zien dan dat Piastri in het meest gunstige scenario P6 had kunnen behalen, en Pérez zelfs P3, en in niet getoonde, iets minder gunstige scenario’s, zou dat nog steeds P4 en P7 geweest zijn. Erg jammer dus voor beide coureurs, maar het lijkt er wel op dat Pérez ondanks zijn pech van eigen makelij mogelijk toch zijn mojo teruggevonden heeft, net als Stroll overigens. We zien daarom vol spanning uit naar de Sprint Shootout en Sprint van zaterdag, en natuurlijk de hoofdrace op zondag.

Het lijkt erop dat we weer een reusachtig feest van races mogen gaan zien, met teams en coureurs die enorm dicht bij elkaar liggen qua prestaties, met te weinig banden om zonder risico’s te nemen goed te kunnen racen, en nog steeds onbekende verschillen met betrekking tot de long runs en onderlinge verschillen tussen teams en coureurs. Zelfs vanuit de achterkant van het veld zouden we nog verrassingen kunnen gaan zien hierdoor. Zij hebben in tegenstelling tot de top tien immers nog banden genoeg ....

Door: Wim G. Vandebilt