Analyse Kwalificatie | Verstappen heerst in Abu Dhabi, driemaal P1 en dubbele pole

De laatste race en kwalificatie van het seizoen vindt zoals gebruikelijk plaats op het Yas Marina Circuit in Abu Dhabi. Dit op een kunstmatig eiland liggend circuit is ontworpen door Hermann Tilke, geïnspireerd door een aantal andere circuits, en bevat zowel snelle als langzame delen, plus een behoorlijk technisch stuk. Afstellingen voor een Formule 1-auto zijn daarom altijd een compromis tussen topsnelheid en maximale downforce voor de langzame bochten, wat het daarmee een spectaculair en onvoorspelbaar circuit maakt, zoals we bijvoorbeeld ook al in 2021 zagen. Deze eigenschappen maken dit circuit niet alleen spannend en interessant voor de race, maar ook voor de kwalificatie. Net als in elk ander race-weekend in de topklasse van de autoracerij, staat F1Maximaal weer klaar om de kwalificatieresultaten te bespreken en analyseren.

Door het vreemde verloop van de vrije trainingen, met maar liefst tien rookies in VT1, en twee rode vlaggen in VT2 was de rijtijd voor een groot aantal coureurs beperkt tot maar een minuut of twintig à vijfentwintig. Dit had invloed op de setup, omdat de verzamelde data natuurlijk ook maar beperkt waren voor een optimale setup. Bovendien zorgde de geringe rijtijd er ook voor dat de baan niet goed ingerubberd raakte, daarmee een gebrek aan grip veroorzakend, en het feit dat alleen de Formule 2 het voorprogramma verzorgt helpt hier natuurlijk ook niet bij.

Verder is het zo dat alleen VT2 en de kwalificatie zelf gereden worden op een tijdstip dat min of meer overeenkomt met de hoofdrace, wat het allemaal nog een stuk moeilijker maakt om die o zo belangrijke afstellingen te vinden voor een optimaal gebalanceerde bolide. Vergeet niet dat de top drie op het eind van VT3 bestond uit een groep met een samenstelling die niemand echt had verwacht op basis van voorgaande races, te weten George Russell, Lando Norris, en Oscar Piastri.

Charles Leclerc en Max Verstappen vonden we terug respectievelijk op plek vijf en zes, Sergio Pérez op plaats elf, en Carlos Sainz zelfs pas op plek twintig, terwijl beide Ferrari’s niet eens goede runs op de softs konden doen. Tijdens VT3 is het eigenlijk te warm in vergelijking met avondtemperaturen, en er is niet veel tijd tussen deze trainingssessie en de kwalificatie om veel aanpassingen te doen voor de kwalificatie, wanneer de auto’s in parc fermé gaan.

Al met al maakt dit de kwalificatie, en de race, daarmee onvoorspelbaarder dan we tot nog toe eigenlijk het hele seizoen gezien hebben. Bijkomend effect is dat de temperatuur in de avond behoorlijk snel kan dalen, en dat juist in de avond vaak veel windstoten voorkomen, die de balans van een F1-bolide volledig overhoop kunnen gooien. Deze windvlagen kunnen door de ligging van de baan, laag en omringd door water, ook nog eens uit elke hoek komen. Dit maakt het natuurlijk wel extra moeilijk voor de coureurs.

Sainz uitgeschakeld in Q1!

Beide Williams-bolides zijn als eerste op de baan te vinden, Logan Sargeant voorop met Alexander Albon meteen daarachter. We kunnen wel het een en ander verwachten van dit team, omdat de Wiliams het nu eenmaal erg goed doet op de rechte stukken, waar er hier voldoende van zijn. Verstappen volgt overigens niet ver achter hen, Pérez echter pas als achtste. Sargeant zet een paarse sector 1 neer, zelfs met Albon en de Nederlander na hem, maar die laatste klokt wel een paarse sector 2 en 3. Met een 1:24,16 zit hij niet ver boven zijn eigen poletijd van 2022, wat 1:23,8 was.

Norris, die niet ver achter Pérez rijdt, weet de baan een nieuwe paarse sector 1 te ontworstelen, liefst twee tienden sneller dan Verstappen. Ondertussen is de tijd van Sargeant van het scorebord verwijderd, wegens het overschrijden van de track limits. De beslissingen over de baanlimieten komen dit keer heel wat sneller dan we gewend zijn dit jaar en voorgaande seizoenen, omdat de FIA hier voor het eerst gebruikmaakt van AI (Artificial Intelligence, kunstmatige intelligentie, red.) om te bepalen of een coureur al dan niet binnen de lijntjes kleurt.

Dit kun je in zekere zin een beetje zien als een opgevoerde versie van nummerplaatherkenning in parkeergarages, en het betekent dat we niet meer hoeven te wachten op beslissingen van stewards die een grote back log hebben voor zulke overschrijdingsacties van coureurs. Daarnaast kan er ook niet aan de objectiviteit van zulke systemen getwijfeld worden, wat het een soort super-VAR maakt. Er zijn niet eens meer scheidsrechters, of zoals in de Formule 1, stewards bij nodig.

Yuki Tsunoda en Daniel Ricciardo veroveren ondertussen plek drie en vier, maar lang duurt dat niet, als eerst Pérez zich tussen beiden nestelt, en Norris P2 overneemt. Leclerc laat ook niet lang op zich wachten, en sluit aan net achter de Brit. Sainz daarentegen lijkt niet in zijn beste doen, al is drie tienden verschil met de Monegask niet extreem groot te noemen voor nu. Het wachten is nog even op Piastri, en de Mercedescoureurs, terwijl ook Hülkenberg zijn tijd en daarmee een voorlopige achtste plek automatisch verwijderd ziet worden door overschrijding van de baanlimieten.

Ook Zhou Guanyu, die zich net achter Valtteri Bottas op P9 classificeerde, ondergaat ditzelfde lot. Lance Stroll en Fernando Alonso doen het nog niet echt geweldig, met een P11 en P12, maar de Aston Martins lijken het al het hele weekend moeilijk te hebben. Oscar Piastri gaat duidelijk ook nog niet zo goed als zijn teamgenoot, met een voorlopige P10 na zijn eerste geklokte rondje. Hamilton maakt het echter nog bonter, met een P12, met Russell op een voorlopige P9 nu.

Na dit eerste geklokte rondje staan er heel wat coureurs in de gevarenzone. Het lijkt erop dat het asfalt zo’n vier tot vijf tienden per vijf tot acht minuten sneller wordt door het circuleren van de bolides, en het verder inrubberen van de baan, en dat is veel. De piek wat betreft grip lijkt ook nog lang niet bereikt te zijn, dus de verwachting is dan ook dat iedereen zeker nog een keer een rondje gaat draaien, al lijkt het erop dat op deze baan het inderdaad ook beperkt zal blijven tot een enkele extra ronde.

Het inhaalverbod in de oprijstrook voorbij het stoplicht in de pitstraat en voor het invoegpunt op het circuit, in samenwerking met de behoorlijk streng gehandhaafde 107-procentregel, zal hier absoluut aan bijdragen. Er kan niet meer getreuzeld worden, de degradatie van de banden is erg hoog op dit circuit, en meerdere ronden achter elkaar rijden op deze vrij lange, veeleisende baan met wat in feite de allerzachtste banden van Pirelli zijn, is ook niet echt een optie. Al na twee sectoren zijn deze zachte banden bij extreem pushen, zoals bij een kwalificatierun, eigenlijk wel op.

Met nog viereneenhalve minuut te gaan zijn beide Williams-coureurs vooraan op het asfalt te vinden, en zelfs al bezig aan een snelle ronde, wat gezien de baanevolutie wel wat vreemd is, alle anderen wachten duidelijk nog even. Voor Sargeant hangt het van deze enkele ronde af, na de automatische verwijdering van zijn eerste geklokte ronde, dus voor hem gaat het er echt om spannen. Hij pakt P4, niet slecht, maar heeft mogelijk weer buiten de lijntjes gekleurd! En ja, zijn tijd is weer afgewezen, hij ligt er als eerste uit! De Thaise Brit ligt echter op P2 momenteel, minder dan veertien honderdsten achter de huidige wereldkampioen.

Iedereen komt ondertussen op een set vers schoeisel naar buiten, je kunt het risico niet nemen als je door wilt naar Q2. Hamilton pakt P5, zo’n drie tienden van de huidige toptijd, maar wow, Tsunoda neemt P2 over, net een paar duizendsten beter dan Albon. Dit hadden we niet verwacht van de man in de AlphaTauri. De Canadees en de man uit Emmerich zijn overigens ook Hamilton al voorbij, net als diens teamgenoot. De evolutie van de baan gaat dus inderdaad enorm snel. De vraag is welke schokkende verrassingen we hierdoor nog gaan zien!

Met vier rijders die nog over de finish moeten komen, bevinden Pérez, Bottas, Sainz en Piastri zich duidelijk in de gevarenzone, terwijl Bottas er zijn laatste geklokte ronde zelfs al op heeft zitten. De Australiër is de eerste die een plekje veiligstelt, ten koste van Magnussen en Bottas. O jee, Sainz komt niet verder dan P15, en als Pérez zijn tijd verbetert, is hij degene die hem over het randje duwt! Verstappen houdt het blijkbaar voor gezien, gaat zo te zien niet meer voluit, hij heeft het per definitie al gehaald.

Pérez is ondertussen al bijna vijf tienden sneller dan Sainz na twee sectoren, en vindt nog een paar honderdsten om tweede achter zijn teamgenoot te eindigen. De Spanjaard is uitgeschakeld! Dit hadden we niet verwacht! Is hij dan toch aangeslagen door het ongeluk met het putdeksel in Las Vegas nog geen week geleden, en het zware incident in VT2 hier in Abu Dhabi? Is hij zijn vertrouwen kwijt? Dat zou zomaar kunnen natuurlijk, al helpt zijn rijstijl met het wijd nemen van de vele bochten natuurlijk ook niet mee op dit circuit.

Als je naar de tijdenlijst kijkt, zie Tabel 1, is wat meteen opvalt wel dat de top vijftien gewoon binnen vijf tienden van elkaar zitten. Het lijkt erop dat iedereen dit hele seizoen steeds dichter op elkaar gekropen is, het is ongelooflijk! De eerste met een tijd boven de vijf tienden is degene die Q2 niet haalt, in dit geval dus Sainz. Opvallend is de positie van Tsunoda op plek drie, vóór coureurs als Russell, Norris, Hamilton, Leclerc en Piastri. Dit hadden we zeker niet verwacht, en de vraag is natuurlijk of hij dit kan handhaven in de volgende sessies.

De enige die op basis van beste sectortijden, zie Tabel 2, de kleine Japanner voorbij had kunnen schieten, was Albon, maar zelfs dat met maar vijf honderdsten. En dan is er natuurlijk Sargeant, die zonder zijn uitstapjes buiten de witte lijnen makkelijk Q2 had kunnen halen, en daarmee Gasly had kunnen uitschakelen voor Q2. Verder zou de lijst niet veranderd zijn, al hadden een aantal coureurs het nog een paar duizendsten beter kunnen doen, zoals Verstappen, Russell en Hülkenberg. Opvallend is ook het verschil van slechts twee duizendsten tussen Leclerc en Ricciardo.

Hamilton en Ricciardo redden het niet

Weer is het Wiliams die haar coureur als eerste naar buiten laat gaan, meteen gevolgd door Hamilton en Russell, waarbij vooral de zevenvoudig wereldkampioen wat goed te maken lijkt te hebben. Verstappen, de enige die op nieuwe banden naar buiten is gegaan, zet als vijfde de verreweg beste tijd, de eerste onder de 1:24, meer dan zeven tienden voor Russell, met Tsunoda voorlopig op P3. Maar dan gaan Pérez, Piastri en Norris sneller rond, met Norris op P2, Pérez P3, en Piastri P4.

Leclerc komt niet verder dan P7, en is daar duidelijk gefrustreerd over. Hij geeft aan dat hij een perfecte ronde reed, daarbij echter vergetend dat hij een gebruikt setje banden gemonteerd had. Kijkend naar de tijden is het duidelijk dat iedereen nog een ronde zal moeten doen met vers rubber schoeisel. Behalve Norris en Pérez ligt iedereen op meer dan een halve seconde achterstand op de lijstaanvoerder, de Nederlander.

De Limburger zou zelfs kunnen overwegen het hierbij te laten, omdat het nu toch wel kouder lijkt te worden op de baan, wat betekent dat het rubber sneller zal gaan glijden, en iedereen meer moeite zal hebben zijn tijd te proberen te verbeteren. Dit was duidelijk een goede zet van zijn pit crew, temeer omdat in Q2 de motoren nog niet helemaal op vol vermogen draaien. Dat gebeurt normaliter pas in Q3 tenslotte.

Vermoedelijk is de enige die poleposition zou kunnen pakken, behalve de huidige wereldkampioen, waarschijnlijk Norris, gezien zijn erg goede tijd op oude banden. O nee, er is nu weer een tijd verwijderd, die van Hülkenberg, dus hij zal iets nauwkeuriger moeten zijn, voor zijn tweede ronde. Aan de andere kant, veel maakt het niet uit, omdat hij sowieso maar de vijftiende tijd wist neer te zetten.

Hülkenberg, Ricciardo en Leclerc zijn de eersten die proberen hun persoonlijk records aan te scherpen. Leclerc weet omhoog te klimmen naar P3, meteen daarna gevolgd door Gasly op P4, Tsunoda naar P7. Hamilton haalt echter slechts de tiende plek, en zijn eigen teamgenoot duwt hem vervolgens uit de top tien, door zelf de vijfde plek over te nemen. Ricciardo verbetert zijn tijd wel, met liefst een halve seconde, maar dat helpt niet, hij houdt helaas de vijftiende plaats.

Ocon, Albon en Stroll hebben het ook niet gered, en dat maakt het vijftal compleet dat niet verder mag deelnemen aan deze kwalificatie. Overigens hebben zowel Pérez als Piastri hun laatste ronde niet afgemaakt, al hebben ze wel aangezet, maar zijn gelijk de pitstraat weer ingereden voordat ze de laatste sector afmaakten. Norris heeft zelfs alleen maar een out lap gedaan, meer niet. Met zijn tijd was hij toch al veilig tenslotte. Hülkenberg is dus toch door, dankzij een negende plek, zie ook Tabel 3.Opvallend is dat de top tien binnen net iets meer dan een halve seconde geëindigd is.

Kijkend naar de beste sectortijden, Tabel 4, dan weten we natuurlijk al dat bij het aaneenrijgen van de beste sectoren een aantal coureurs dezelfde tijd zullen houden, omdat ze maar een enkele ronde afgemaakt of gereden hebben. Wat wel duidelijk wordt is dat Gasly dan nog een plaatsje had kunnen stijgen, en Piastri zelfs drie. Voor de uitvallers zou het echter geen verschil gemaakt hebben. Wel zou de top tien dan ruim binnen een halve seconde van elkaar geëindigd zijn. Het geeft ook aan hoe opvallend klein de onderlinge verschillen tegenwoordig zijn, vergeleken met het tijdperk van Mercedes-dominantie.

Verstappen maakt er een dubbele pole van!

Het spannendste deel van de kwalificatie, de strijd om poleposition, is nu aan de beurt. In 2021, nog met de oude reglementen, wist Verstappen pole te behalen met een 1:22,1, In 2022 was dat ook weer de drievoudig wereldkampioen, met een 1:23,8. Die tijd is ondertussen al in Q2 verbeterd, en gezien de trend met het inrubberen van de baan en het maximaal gebruiken van het motorvermogen, zou je verwachten dat ondanks het kouder worden in de avond, die tijd nog verder aangescherpt zou moeten kunnen worden.

De beschikbare bandensets voor deze kwalificatiesessie laten een interessant beeld zien. De enige die nog twee setjes nieuw rubber heeft, is Verstappen. Alle andere overblijvende coureurs moeten het doen met een setje gebruikte banden en één setje nieuwe banden, en zijn daarmee in principe in het nadeel. De Limburger had nog een extra setje banden over na de vrije trainingen, en heeft bovendien maar één setje banden gebruikt in Q2, wat achteraf gezien een goede strategische zet was.

De vraag is natuurlijk hoe de teams hun banden gaan inzetten. Met het oog op de dalende temperatuur, zou het waarschijnlijk slimmer zijn te beginnen met een vers setje schoeisel, omdat de baan in combinatie met de temperatuur waarschijnlijk al op zijn best is. Dat betekent dat oude banden niet ideaal zijn voor een eerste ronde, omdat dat waarschijnlijk het circuit op zijn best zal zijn. De teams zullen vast alle voors en tegens afwegen, dus gaan we het vanzelf zien.

Verstappen is de eerste op het asfalt, gevolgd door Hülkenberg, Tsunoda en Norris. met Leclerc, Gasly en Russell als laatsten. Russell rijdt Verstappen lichtjes in de weg, maar de vraag is hoeveel het echt uitmaakt. Het maakt niet uit, hij zet een tijd neer die vier tienden sneller is dan de beste tijd in Q2. Norris is de volgende, maar is bijna vier tiende langzamer, op oude banden, overigens net als alle negen coureurs met slechts een enkel setje nieuwe rode banden in de garage.

Beginnen op oude banden zou kunnen betekenen dat de Limburger net zijn poleronde gereden heeft, en het is een formidabele tijd. Pérez zet zijn auto voorlopig neer op P3, maar moet ruim zeven tienden toegeven op zijn stalgenoot. Piastri weet dan P3 over te nemen, maar moet nog steeds vijf tienden toegeven op P1. Tsunoda en Hülkenberg doen het netjes, op P5 en P6, Alonso P7, maar Leclerc komt niet verder dan P8. Dat valt tegen, op ruim een seconde, maar in Q2 was het zeven tienden.

Die oudere banden zijn gewoon al versleten, hebben weinig grip, en glijden vlug. Het lijkt er niet op dat dit de goede strategie was. Gasly volgt trouwens op P9, totdat Russell zijn wagen naar P4 weet te brengen, maar ook op zeven tienden, net geen twee honderdsten sneller dan Pérez. Nu iedereen nog een keer op een compleet nieuwe set banden, en de vraag is of er wel iemand is die de tijd van de huidig wereldkampioen kan verbeteren. De zenuwen gieren ….

Bij aanvang van die tweede ronde dringen weer een aantal coureurs voor in de rij, maar dit keer horen we geen commentaar over de boordradio. Norris, Piastri, Alonso, Leclerc en Verstappen zijn de eerste vijf, in die volgorde. Norris is de eerste die aanzet, paarse sector 1, Piastri 25 duizendsten daarachter, maar Norris maakt een slippertje, en Piastri gaat hem voorbij, met 34 duizendsten. Alonso weet omhoog te klimmen naar P5, maar dat is op ruim zes tienden van pole. Dat is goed, maar lang niet goed genoeg.

Leclerc verbetert zijn tijd enorm, maar blijft toch nog steken op bijna veertien honderdsten achter Verstappen, die zijn eigen tijd niet verbetert, met een iets snellere eerste sector, maar gemiddelde tweede en derde sector, maar dat is nog steeds genoeg voor de tweede tijd tot nog toe! Alle overblijvende coureurs zijn hun eigen rondetijden aan het verbeteren, wat te verwachten was, zelfs op een iets later tijdstip en kouder baan, op deze nieuwe banden. Zal het genoeg zijn?

Tsunoda komt het eerst over de finish, en neemt P5 over van de Spanjaard die voor Aston Martin rijdt. Dan is het de beurt aan Hülkenberg, die zijn verwijderde tijd in Q2 heeft weten te overleven, en hij pakt P7, met Pérez, Russell en Gasly die hun ronde nog moeten afmaken. Pérez stijgt naar P5, maar Russell stijgt naar P4. O nee, die laatste ronde van de Mexicaan wordt automatisch verwijderd voor het overschrijden van de track limits, en dat betekent dat hij zakt naar P9!

Tabel 5. Einduitslag Q3, kwalificatie Grand Prix van Abu Dhabi, 2023 (Bron: F1Maximaal.nl)

Gasly verbetert zijn tijd, zij het met een paar duizendsten. Ook hij kleurde buiten de lijntjes, dus ook weer terug naar zijn eerste tijd. Qua positie maakt het echter niets uit voor hem. En dat betekent dat Verstappen zijn 32e pole pakt, voor de derde keer achter elkaar in Abu Dhabi! Het was even spannend, maar zowel met zijn eerste als zijn tweede tijd (1:23,550) zou hij die pole veroverd hebben, en dat is erg bijzonder, zie ook Tabel 5.

De beste sectortijden, Tabel 6, geven een interessant beeld, omdat het duidelijk is dat Norris op P2 had kunnen staan, zij het achter een verbeterde Verstappen. Pérez had dan natuurlijk op P6 kunnen eindigen, maar door track limits heeft het niet zo mogen zijn. Het lijkt er wel op dat het gebruik van nieuwe banden tijdens de eerste run in Q3 de betere strategie geweest zou zijn, aangezien niemand de tijd van Verstappen kon overtreffen in die tweede run, zelfs niet de tijd die hij wist te creëren in zijn tweede ronde.

Interessante statistieken zijn er ook genoeg, natuurlijk. Voor Sainz is het de eerste keer sinds São Paulo in 2019 dat hij niet verder komt dan Q1. Hülkenberg heeft een enorm grote stap gezet door in Q2 in zijn tweede rondje maar liefst acht tienden sneller te rijden dan in zijn eerste. Hij is feitelijk een kwalificatiester, die meer uit zijn auto haalt dan mogelijk lijkt, en hij heeft in 2023 ook veel vaker in Q3 gestaan dan wie dan ook mocht verwachten. Voor Hamilton is het de eerste keer sinds Hockenheim en de Hungaroring in 2014 dat hij geen twee opeenvolgende races in Q3 heeft gestaan, en Ocon heeft nu vier keer achter elkaar Q3 niet gehaald.

Hamilton was duidelijk gefrustreerd met het niet halen van Q3, en bij zijn in lap was het duidelijk dat het volgens hem aan de auto lag. Het antwoord van Bono was dat ze de auto verder zouden bestuderen, maar veel kan er natuurlijk niet gefikst worden voor de race, behalve een paar kleine vleugelafstellingen. En Sargeant heeft mogelijk te vrezen voor zijn toekomst. Uitvallen zonder een tijd te zetten in Q1 is natuurlijk een nono, en dat zal zijn aanzien in de renstal niet ten goede komen. Aan de andere kant heeft hij wel snelheid laten zien, al kon hij het niet afmaken. We zullen moeten afwachten wat er met hem gebeurt.

Wat eveneens opviel was de afstelling van de auto van de drievoudig wereldkampioen. Het was duidelijk dat het team zich geconcentreerd had op de bochtige sector 2, waar hij steeds de meeste tijd won. Deels heeft dat natuurlijk ook te maken met zijn rijstijl, waarmee hij binnen het kader van de mogelijkheden van zijn auto de bochten zo kort mogelijk houdt, en vloeiend als het niet anders kan. Maar deze setup deed niet af aan zijn topsnelheid, wat erg bijzonder is, omdat deze twee zaken meestal niet goed samengaan. Dat belooft wat op zondag.

Voor de wedstrijd morgen is dat echter goed nieuws, en wie weet kan Verstappen op zondag nog een record aanscherpen. Interessant worden ook de gevechten tussen Mercedes en Ferrari. Als Sainz snel genoeg naar voren weet te komen, en Leclerc zijn positie kan handhaven, dan gaan we daar een enorme battle zien. Datzelfde geldt voor de vierde plaats in de strijd om het constructeurskampioenschap, ofschoon McLaren er momenteel een stuk beter voorstaat op de grid. En natuurlijk kan het ook spannend worden in het gevecht om P7 in het constructeurskampioenschap, met drie teams die daar nog kansen voor hebben. Al met al mogen we weer een mooie race tegemoet zien, in deze afsluiter van het seizoen 2023!

Door: Wim G. Vandebilt