Ocon: 'Vier andere coureurs startten ook verkeerd', wij deden onderzoek

Esteban Ocon maakte afgelopen zondag na een sterke kwalificatie een openingsrace mee om snel te vergeten met drie verschillende straffen, maar was zich na afloop van weinig kwaad bewust en wees vooral naar zijn collega-coureurs. Volgens de Alpine-coureur stonden ook vier andere coureurs verkeerd gepositioneerd. Wij gingen op onderzoek uit, en keken ook terug op meerdere momenten uit het verleden waar coureurs de fout ingingen bij de start.

Ocon gaf wel toe dat hij verkeerd gepositioneerd stond, maar had moeite om zijn straf hiervoor te accepteren: 'Vier andere auto's stonden ook te ver vooruit', aldus de Fransman tegenover de internationale media. 'Ik was niet de enige die opviel. Ik stond wel het meest scheef, dat is duidelijk, maar ik was niet de enige'. In zijn verwijt richting zijn collega's geeft Ocon indirect aan dat hij niet alleen scheef stond, maar ook te ver naar voren.

Om te verifiëren of Ocon gelijk heeft met de uitspraak dat ook vier andere coureurs de fout ingingen, is het eerst van belang om te verduidelijken wat wel en niet toegestaan is. Bij de start moet een coureur plaatsnemen in zijn startvak; dat wil zeggen dat hij niet links of rechts naast zijn startvak mag staan, maar ook niet ervoor of erachter. Bepalend hierbij is de gele lijn die bij elke startplek getrokken is. Het is niet verplicht dat de rechtervoorband de gele lijn zelf raakt, maar van bovenaf gezien moet een deel van de band nog boven een deel van de lijn gezien worden. In die zin is de regel gelijk aan de regels die we kennen uit de voetbal- of tenniswereld.

Welke coureurs hadden een illegale start?

Als we de onboard-beelden bij de start van Ocon bekijken, is al snel duidelijk dat hij inderdaad te ver vooruit gereden is. Het is duidelijk dat zijn rechtervoorwiel niet meer boven een deel van de gele streep hangt en dat Ocon dus niet in zijn startvak stond. Dit wordt ook automatisch gedetecteerd, dus op dit moment is een straf onvermijdelijk en eigenlijk niet te betwisten. Als we de onboard-beelden van de andere coureurs bekijken, blijkt dat zij wel hebben voldaan aan de reglementen. Enkele coureurs, waaronder Charles Leclerc, Lewis Hamilton, Lando Norris en Nico Hülkenberg, staan lichtjes achter de streep, waar Fernando Alonso, Kevin Magnussen, Zhou Guanyu en met name Carlos Sainz op de voorkant van de gele streep staan. Deze speling is echter toegestaan en dat blijkt ook uit het feit dat zij wel de automatische detectie hebben doorstaan. De uitspraak van Esteban Ocon blijkt dus incorrect te zijn geweest - hij is de enige coureur die niet aan de regels heeft voldaan - en zou dus de hand in eigen boezem moeten steken.

De toegestane speling die de coureurs hebben geeft wel de gelegenheid om een klein voordeel op je collega's te pakken. Zo staat Max Verstappen erom bekend dat hij deze extra centimeters bijna altijd maximaliseert, en zo ver mogelijk naar voren gaat staan op de gele streep. Hiermee pakt hij vaak al enkele decimeters winst op coureurs die net achter de streep staan, al geeft het wel minder foutmarge als je bewust probeert aan de voorkant van de gele streep te staan. Zo stond Max Verstappen bij de start van de Grand Prix van Emilia-Romagna in 2021 wel erg ver voor de gele streep, en wist hij nipt te ontsnappen aan een straf - de extra centimeters die hij bij de start pakte droegen wel bij aan een geweldige start die hem van de derde naar de eerste plek hielp.

Hamilton ontsnapte aan straf na illegale startpositie

Als we kijken naar voorbeelden uit het verleden waar andere coureurs niet correct gepositioneerd stonden, komt al snel een voorbeeld uit het 2022-seizoen bovendrijven. Tijdens de sprintrace in aanloop naar São Paulo Grand Prix op het Interlagos Circuit in Brazilië stonden drie coureurs verkeerd gepositioneerd. Naast zevenvoudig wereldkampioen Lewis Hamilton stonden ook Alfa Romeo-coureur Zhou Guanyu en McLaren-coureur Daniel Ricciardo verkeerd gepositioneerd. Waar Hamilton iets te ver naar achteren stond in zijn startplek, stonden Zhou en Ricciardo iets te ver naar rechts. Op deze bewuste dag ontsnapten Hamilton, Zhou en Ricciardo aan een straf, omdat de FIA oordeelde dat de startplekken kleiner waren dan bij andere races en geen van de coureurs voordeel behaalde uit de verkeerde startpositie.

Een andere voormalig wereldkampioen die ontsnapte aan een straf is Sebastian Vettel. De Duitser parkeerde zijn Ferrari voor de start van de Grand Prix van China in 2017 ruim naast zijn startvak, omdat de grid gedeeltelijk droog en gedeeltelijk nat was. Hij probeerde bewust een droger plekje op te zoeken, en ontsnapte zonder straf na een uitgebreid onderzoek door de FIA.

Andere wereldkampioen werd wel gestraft

Als we verder het verleden induiken, komen we wel andere voorbeelden tegen van coureurs die gestraft werden voor het verkeerd positioneren van hun bolide op de startgrid. Een recent voorbeeld hiervan komt van de huidige aanvoerder van het strafpuntenklassement, Pierre Gasly, die tijdens de Grand Prix van Spanje in 2021 gestraft werd. De landgenoot van Ocon reed zeker een halve meter voorbij zijn twaalfde startplek en mocht dus niet klagen over de consequenties. Gasly kreeg net als Ocon een straf van vijf seconden, maar ook twee strafpunten op zijn superlicentie.

Maar er zijn coureurs die het nog bonter wisten te maken dan Pierre Gasly. Waar Gasly zich beperkte tot een halve meter, reed voormalig wereldkampioen Kimi Räikkönen tijdens de Grand Prix van Hongarije in 2020 minimaal een meter voorbij zijn startplek. De Fin raakte in de war nadat beide Haas-coureurs aan het einde van de formatieronde de pitstraat inreden om van banden te wisselen. Räikkönen had hierdoor twee lege startplekken voor zich en besefte dit te laat: nadat hij zijn plek al voorbij was gereden, ging hij vol in de remmen en eindigde ruim voor zijn startplek. Ook Räikkönen kreeg een vijf-seconden-straf, en daarnaast één strafpunt op zijn licentie, waar de FIA de natte omstandigheden als verzachtende omstandigheid noemde.

Kvyat krijgt dubbele straf voor enkel incident na chaos FIA

Enkele jaren eerder in 2017 was het de Rus Daniil Kvyat die een frustrerende middag ervoer in Canada. Kvyat stond ook te ver naar voren op de startgrid, maar in tegenstelling tot de andere coureurs kreeg hij geen vijf-seconden-straf, maar een drive through penalty. Nadat de gefrustreerde Rus zijn straf had uitgezeten, kreeg hij van zijn team te horen dat de FIA hem de verkeerde straf had gegeven, en alsnog een straf van tien seconden (in tegenstelling tot de vijf seconden die het later werd) moest uitzitten bij zijn eerstvolgende pitstop. Tot overmaat van ramp had zijn Toro Rosso-team de banden niet klaarstaan bij zijn laatste pitstop, voordat hij uitviel met een kapotte motor.

Fisichella veroorzaakt herstart

In een verder verleden vinden we nog extremere gevallen wat betreft verkeerde positionering bij de start. De Italiaan Giancarlo Fisichella moest bij de start van de Grand Prix van Maleisië in 2001 ergens anders geweest zijn met zijn gedachten, toen hij zijn Benetton-bolide niet op de rechterkant, maar op de linkerkant van de grid parkeerde. Fisichella had zich als zestiende gekwalificeerd, maar plaatste zijn auto op startplek 17. Toen iedereen klaar was om te starten, besefte Fisichella wat hij fout had gedaan en probeerde hij nog de oversteek te maken naar de andere kant van de startopstelling. Dat lukte niet, waardoor Fisichella diagonaal geparkeerd eindigde in het midden tussen beide startrijen, waarna de FIA geen andere mogelijkheid had dan het inlassen van een extra formatieronde en een herstart. Na die herstart ontvouwde zich overigens een legendarische regenrace waarin Jos Verstappen zich in de strijd met wereldkampioenen Michael Schumacher en Mika Häkkinen wist te mengen.

Fisichella is niet de enige die het lukte om zijn auto op de verkeerde startplek te parkeren. In 2016 kende Pascal Wehrlein in Oostenrijk een uitstekende kwalificatie met een twaalfde plek, maar op de zondag was hij wel erg optimistisch toen hij zijn Manor naar de tiende startplek reed, die leeg had moeten blijven. Nadat iedereen zijn plek gevonden had, besefte de Duitser wat hij gedaan had en reed hij achteruit naar zijn twaalfde startplek, voordat de startlichten aangingen. Hij kreeg hiervoor geen straf, maar moest uiteindelijk laat in de race achteraan aansluiten na een excursie door het gras. Na een sterke slotfase wist hij met een tiende positie het enige punt te behalen dat Manor Racing in 2016 scoorde.

Ook tijdens de GP van Bahrein ging het bijna mis

Valtteri Bottas beging een soortgelijke fout als Fisichella en Wehrlein tijdens de Grand Prix van Bahrein afgelopen weekend. De ervaren Fin kwalificeerde zich als elfde, maar nam plaats op de dertiende startplek. Nadat alle coureurs achter hem uit pure nood ook op de verkeerde startplek waren gaan staan, besefte Bottas dat hij een vrije plek voor zich had leeggelaten. Terwijl achteraan de startopstelling al met de groene vlag werd gezwaaid, reed Bottas nog een rij naar voren, waarna Yuki Tsunoda, Logan Sargeant, Oscar Piastri en Pierre Gasly achtereenvolgens ook allemaal nog een startrij naar voren moesten rijden. Omdat Bottas uiteindelijk wel op de goede plek geparkeerd stond, volgde er geen actie vanuit de FIA, al was het eerste startlicht al aan op het moment dat Pierre Gasly zijn twintigste startplek gevonden had.

Trendbreuk met het verleden

Waar Esteban Ocon zijn ongenoegen uitte met de drie straffen waarmee hij te maken kreeg tijdens de Grand Prix van Bahrein, leert een blik op het verleden dat hij beter is weggekomen dan verschillende van zijn voorgangers. Waar Gasly, Räikkönen en Kvyat allemaal strafpunten op hun racelicentie kregen, wist Ocon het voor elkaar te krijgen om drie verschillende straffen te pakken, maar geen enkel strafpunt op zijn licentie te krijgen. Dit lijkt aan te geven dat de FIA minder snel strafpunten wil gaan uitdelen, nadat Gasly eind vorig jaar dichtbij twaalf strafpunten kwam en daarmee een schorsing voor één race.