Exclusief: Stoffel Vandoorne, eindelijk op weg naar de wereldtitel

Met een voorsprong van 36 punten op zijn naaste rivaal Mitch Evans kan Stoffel Vandoorne de Formule E-titel eigenlijk niet meer mislopen. De 30-jarige Belg, in het verleden voor McLaren actief in de Formule 1, heeft na zijn tijd in de koningsklasse een leven opgebouwd in de elektrische wereld en staat op het punt deze te bekronen met een wereldkampioenschapstitel.

Door: René Oudman

Mocht Vandoorne inderdaad kampioen worden, dan is het – schrik niet – pas de eerste keer in zeven jaar tijd dat de inwoner van Roeselare (West-Vlaanderen) een titelstrijd in zijn voordeel beslist. Een lange periode voor iemand met de status als die van Vandoorne, een coureur die in juniorklassen de ene titel aan de andere reeg. Aan de vooravond van wat zijn kroonmoment kan worden, sprak F1Maximaal exclusief met de Belgische coureur.

Titelkriebels

Het leven is goed bij Mercedes, het team waarvan Vandoorne inmiddels al drie seizoenen de kleuren verdedigt. Samen met zijn drie jaar jongere Nederlandse collega Nyck de Vries is de voormalig Formule 1-coureur in staat om te strijden om de topplaatsen in het Formule E-veld. Daarnaast krijgt Vandoorne alle ruimte om zich te ontwikkelen in sportscarklassen als het WEC en de IMSA. Bovendien schijnt wijsheid met de jaren te komen – dus zou Vandoorne, die recentelijk zijn 30ste verjaardag vierde, een hoop nieuwe kennis in pacht moeten hebben.

'Haha, dat is best oké hoor, om eerlijk te zijn', lacht de Formule E-kampioenschapsleider hoe het leven als dertiger bevalt. 'Het voelt nog altijd hetzelfde aan als toen ik begin-twintig was. Iedereen die dertig dreigt te worden, hoeft zich nergens zorgen over te maken', gniffelt Vandoorne. Op een serieuzere noot: heeft hij al een beetje titelkriebels?

'Ja, goh – iedereen praat er nu natuurlijk wel over. Dat is normaal rond deze tijd van het jaar, want in het begin van het seizoen speelt de titelstrijd logischerwijs nog geen rol. Na de moeilijkere periode die ik heb meegemaakt is het een prettig gevoel om dit jaar weer voor een kampioenschap te kunnen vechten.'

Van Formule 1 naar Formule E

De Formule 1-liefhebber zal het zich ongetwijfeld herinneren. Als grote belofte kwam Vandoorne de koningsklasse binnen, sterker nog: bij zijn racedebuut, als invaller voor de geblesseerde Fernando Alonso, scoorde hij in een semi-competitieve McLaren direct een punt. Als voltijdbestuurder voor het Britse team ondervond Vandoorne veel problemen. De Honda-motor bleek gruwelijk onbetrouwbaar en het team leunde sterk op het oordeel van teammaat Alonso. Een handvol puntenfinishes en twee zestiende plaatsen in het eindklassement bleken Vandoornes deel, alvorens hij werd vervangen door McLaren-lieveling Lando Norris.

Voor Vandoorne was het lastig switchen. Waar hij als GP2-kampioen, racewinnaar in zeer competitieve klassen als Super Formula en Formule Renault 3.5 en allround hardrijder naar de Formule 1 promoveerde, daar moest hij met name in 2017 lijdzaam toezien hoe het materiaal hem niet toestond om in de koningsklasse voorbij de laatste startrijen te geraken.

'Toen ik in de Formule 1 debuteerde', blikt Vandoorne terug, 'had ik juist een paar kampioenschappen gewonnen. Plots kwam ik in een auto terecht die met moeite een plekje in de top tien kon veroveren. Het behoeft een hele andere mindset dan wanneer je kansen hebt om constant voor podiums, overwinningen en titels te vechten. Het was, zeker in het begin, heel moeilijk. De motivatie moest om. Dat omslagpunt is voor iedereen anders, maar viel voor mij zo rond de zomerstop van 2017. Het tweede gedeelte van dat jaar was immers goed.'

Past de laid back Formule E-cultuur beter bij de Belgische coureur? 'De media-attentie is hier natuurlijk anders, minder dan in de Formule 1. Maar het grootste verschil zit ‘m toch in de wagens. De Formule E-auto’s zitten veel dichter bij elkaar. Puur talent kan hier het verschil maken. Oké, er is wat onderling verschil in de bolides omdat elk team op specifieke punten de vrije hand heeft, maar veel minder dan in de Formule 1.'

Vandoorne heeft eventjes de tijd gehad om te kunnen wennen. Drie weken na zijn laatste Formule 1-race reed hij zijn eerste ePrix in de Formule E – destijds voor HWA Racelab, de in allerijl opgezette voorloper van het Mercedes-fabrieksteam, om monteurs en rijders vlieguren te gunnen. Dat eerste seizoen bleek vooral eentje van vallen en opstaan, een enkele podiumplaats in Rome vormde het hoogtepunt.

Vanaf het moment dat de Mercedes-bemoeienis groter werd, heeft Vandoorne stappen voorwaarts gezet. Ga maar na: in zijn tweede volledige seizoen, dat door de pandemie ernstig beïnvloed werd en zodoende afgerond met een 'sextuple header' op het oude Tempelhof-vliegveld in Berlijn, besloot Vandoorne het seizoen met een overwinning én een keurige tweede plek in het eindklassement. Vorig seizoen werd teammaat De Vries kampioen en dit jaar staat de Belg zelf in de schijnwerpers.

'Zoals we allemaal wel weten, had ik in mijn Formule 1-periode geen kansen om me in de titelstrijd te mengen. Die titelkans is teruggekeerd bij Mercedes in de Formule E. Het eerste jaar was een leerjaar voor iedereen', erkent Vandoorne. 'Het was immers een volledig nieuw team. In het eerste Mercedes-jaar finishte ik als tweede achter Antonio (Felix da Costa, RO), maar toen zat ik niet echt in de titelstrijd – Antonio domineerde namelijk. Nu is het anders', wijst de Belg op het feit dat Mercedes reeds twee seizoenen de dienst uitmaakt in de Formule E. 'We zullen zien hoe het afloopt', houdt hij de spanning erin.

Belgische éénling

Goed, Vandoorne kan strijden om het Formule E-wereldkampioenschap en heeft daarbij de beste papieren. Een goede zaak voor onze zuiderburen, die enigszins verpieteren in vergelijk met hun Nederlandse concurrentie. Daar waar Nederlandse autocoureurs inmiddels een belangrijke rol spelen in verschillende raceklassen, zijn de Belgen – op Vandoorne na – onzichtbaar. Wat is daarvan de reden?

'Dat is heel moeilijk uit te leggen, want het is waar dat we momenteel niet iemand hebben die in mijn voetsporen staat te volgen', probeert de Mercedescoureur het met een keurige Vlaamse volzin te duiden. 'In karting racen een paar Belgische jongens die heel veel potentie hebben, maar daarvoor moeten we natuurlijk nog een paar jaar wachten om te weten hoe het voor hen zal verlopen. Onder de streep kost deze sport ieder jaar meer geld. Het is moeilijker toegankelijk voor normale families om ermee te beginnen, slechts een geselecteerd aantal mensen kan deelnemen.'

Daar weet Vandoorne zelf alles van. In zijn beginjaren op de kartbaan was er niet genoeg geld om complete kampioenschappen te rijden. Als jong ventje was hij afhankelijk van andermans generositeit. Zo kreeg Vandoorne ooit een kart van de kartbaaneigenaar. Zou de Belgische automobielfederatie, de tegenhanger van wat hier de KNAF is – namelijk de RACB – een stapje extra moeten zetten?

'Oprecht: de RACB doet al best veel ten opzichte van andere federaties. Bij mij hebben ze bijzonder veel betaald na mijn overstap van karting richting de autosport. Er is veel sponsoring geweest', refereert Vandoorne aan het feit dat de RACB-logo’s vanaf de Formule 4 tot aan de GP2 Series op zijn bolide pronkten. 'Er was een volledige structuur rondom mij. Dat proberen ze nu ook wel te doen, maar als er niet enorm veel talent is, dan is het minder eenvoudig om te helpen. Ze willen natuurlijk wel zeker zijn van hun investering.'

Is er dan geen Max-effect in België? Verstappens moeder is immers een Belgische, wat heet, de Formule 1-wereldkampioen werd zelfs geboren in Hasselt en woonde gedurende zijn jeugdjaren in Maaseik. 'Lastig te zeggen', kauwt Vandoorne eens op die vraag. 'Het is waar dat Max ook in België een enorm effect heeft op jonge kinderen, waarschijnlijk vanwege die Belgische roots, maar alles is zo out of control vanwege die budgetten. Dat is echt het grootste verschil ten opzichte van vroeger.'

Eigenlijk is Amaury Cordeel, de veelbesproken Formule 2-coureur van het Nederlandse Van Amersfoort Racing, de enige andere Belg op hoog niveau in de single seaters. 'Ik ken Amaury eigenlijk helemaal niet', erkent Vandoorne op de vraag of de F2-rijder weleens bij zijn voorganger – want, GP2-kampioen – op de koffie is geweest. 'Ik weet wel wat van de familie Cordeel en volg de F2 ook nog altijd, maar Amaury is niet iemand waarmee ik contact heb. Hij heeft mij ook nog nooit gecontacteerd, trouwens. Ik ben niet verantwoordelijk voor zijn resultaten', doelt Vandoorne op de tegenvallende prestaties van zijn landgenoot, 'maar als-ie hulp wil, ben ik altijd bereid.'

Samen naar Dakar

Zolang er geen Belgische medestanders zijn, is het prettig om Nederlanders om je heen te hebben, meent de Formule E-kampioenschapsaspirant. Met De Vries heeft Vandoorne een teamgenoot met wie hij in de moedertaal kan spreken en ook de persvoorlichter van Mercedes komt uit Nederland. 'Dat maakt het wat persoonlijker, ook binnen ons team. Vrijwel iedereen spreekt Engels, maar middels het Nederlands kunnen we dingen zeggen zonder dat iedereen het merkt', knipoogt Vandoorne.

Waar De Vries inmiddels een paar vrije trainingen heeft afgewerkt in de F1, daar is Vandoorne opvallend afwezig. 'Nyck mag dat natuurlijk doen vanwege de young driver-regel', wijst de Belg op het feit dat hij zelf ruim meer dan twee Grands Prix heeft gereden. 'Uiteindelijk is mijn rol exact dezelfde, echter heeft Nyck in het begin van dit jaar wat meer Grands Prix bijgewoond als reservist van Mercedes en neem ik in de tweede helft van het seizoen veel flyaways voor mijn rekening.'

Formule 1, Formule E – zelfs al Super Formula in Japan, een IndyCar-test in de Verenigde Staten en races in verschillende enduranceklassen – is er nog iets wat er ontbreekt aan Vandoornes cv, is er een bucket list met dingen die de Belgische coureur nog wil doen in de autosport? Duikt hij, zoals voormalig teammaat Alonso, pardoes op in Dakar? 'Haha, nee, dat is op dit moment niets voor mij', lacht Vandoorne, als de naast hem zittende De Vries zich met het gesprek gaat mengen. 'Over twintig jaar, dan gaan we samen naar Dakar!', lacht de Nederlander. Vandoorne vervolgt: 'Voor een overwinning vechten op Le Mans, dat wil ik zeker nog doen. Maar voor nu is de focus op de Formule E-titel gericht', besluit hij strijdvaardig.