Het tempo van alle coureurs onder de loep: achttien coureurs in een 'Dutch sandwich'

Het 2023-seizoen is nu drie races onderweg, en de lange pauze tot de vierde race geeft ons de kans om terug te blikken op de start van het seizoen. Het moge inmiddels duidelijk zijn dat Red Bull Racing de snelste auto heeft, maar hoe groot is het gat richting de concurrentie nou precies? En wie lijkt de beste kans te hebben om het Max Verstappen en Sergio Pérez nog lastig te maken? F1Maximaal onderzocht alle data van de eerste raceweekenden om een beter beeld van de relatieve sterktes van de coureurs en de teams te geven.

Na drie races heeft Red Bull drie overwinningen en drie polepositions binnen weten te harken. Alleen de snelste ronde in Bahrein ontging de pace setter van 2023. Om te kijken wat nu precies het verschil is met de naaste concurrentie, bekijken we eerst de data van de zaterdagen. Bij het analyseren van de kwalificatietijden is rekening gehouden met de baanevolutie. Dat wil zeggen dat coureurs die Q3 haalden worden vergeleken met de polepositiontijd, maar dat dit niet het geval is bij afvallers uit Q1 en Q2. Het circuit is in Q3 doorgaans zo'n seconde sneller dan in Q1, dus het vergelijken met de snelste tijd in de kwalificatie zou de gaten groter doen uitvallen dan daadwerkelijk het geval is.

Voor afvallers wordt het tijdsverschil dat de coureur tekort kwam om het volgende kwalificatiedeel te behalen opgeteld bij de langzaamste tijd uit het volgende kwalificatiedeel. Esteban Ocon kwam in Australië bijvoorbeeld 0,007 seconden tekort om Q3 te halen. In Q3 was Nico Hülkenberg de langzaamste coureur, en dus is de tijd van Ocon gecorrigeerd naar een tijd die 0,007 seconden langzamer is dan de Q3-tijd van Hülkenberg. Dit zorgt er dus ook voor dat Max Verstappen in Saoedi-Arabië de snelste coureur was, ondanks dat zijn technische problemen ervoor zorgden dat hij op P15 bleef steken. De Nederlander was in het eerste kwalificatiedeel namelijk ruimschoots sneller dan zijn teamgenoot.

Verder zijn er in 2023 twee gevallen voorgekomen van coureurs die helemaal geen competitieve tijd neer hebben gezet. Pérez eindigde in de grindbak bij zijn eerste poging in Australië, terwijl Logan Sargeant in Saoedi-Arabië zijn eerste tijd afgenomen zag worden en bij zijn tweede poging spinde. Deze sessies zijn voor Pérez en Sargeant dus niet meegenomen in het voorlopige seizoensgemiddelde.

Zoals Tabel 1 aantoont is Verstappen tot nu toe in elke kwalificatie in 2023 de snelste coureur geweest, met een marge van gemiddeld ruim drie tienden van een seconde op teamgenoot Pérez. Ferrari-coureur Charles Leclerc is de snelste achtervolger dankzij goede kwalificatiesessies in Bahrein en Saoedi-Arabië. In de top acht vinden we enkel coureurs terug van de vier beste teams in 2023, met Lance Stroll die vooralsnog het langzaamste is geweest van de vier snelste teams.

In het middenveld vallen vooral de goede prestaties van Haas-coureur Nico Hülkenberg op, die voorlopig best of the rest is. Met vier coureurs van vier verschillende teams op de plekken negen tot en met twaalf is het wel duidelijk dat het middenveld behoorlijk bij elkaar staat. Kevin Magnussen komt bijvoorbeeld niet verder dan plek zestien, terwijl zijn teamgenoot dus negende staat. Daarnaast vallen vooral de bedroevende prestaties van McLaren en Alfa Romeo op. Nyck de Vries is vooralsnog de langzaamste coureur op de zaterdagen, al is het bekend dat de Nederlander zijn ideale rondje nog niet wist neer te zetten in een van de kwalificatiesessies.

Ferrari volgt op een halve seconde van Red Bull

Als we de data terugbrengen tot de snelste coureur per team in een kwalificatiesessie, wordt duidelijk dat het gat van Red Bull op de concurrentie levensgroot is. In Bahrein leek Ferrari niet veel tekort te komen op het team van Max Verstappen, maar in de tweede race was Max Verstappen veruit de snelste coureur totdat zijn RB19 hem in de steek liet. In Australië was het in de kwalificatiesessie lange tijd nog spannend, maar uiteindelijk bleek niet Ferrari of Aston Martin, maar Mercedes daar de naaste concurrent te zijn.

In Tabel 2 is te zien dat Ferrari gemiddeld zo'n halve seconde per ronde tekort komt op de zaterdagen, juist het sterke punt van het Italiaanse team. Mercedes en Aston Martin zijn nog zo'n anderhalve tiende van een seconde langzamer over een rondje dan Ferrari, maar hun sterkte ligt meer in de races dan in de kwalificaties. In Australië speelden ook de koude omstandigheden niet in het voordeel van Red Bull, waardoor de rivaliserende teams daar in staat waren om het gat kleiner te houden dan in de eerste twee races.

In het middenveld draagt Nico Hülkenberg Haas nog net naar de bovenste helft van de tabel, al weet Alpine meestal competitieve tijden met beide coureurs neer te zetten, iets wat Haas nog niet gelukt is. In de achterhoede is het Alfa Romeo als hekkensluiter, nog achter AlphaTauri en het zwaar teleurstellende McLaren. Williams heeft juist een stap vooruit gezet; met name Alexander Albon weet zich regelmatig vooraan het middenveld te melden in de kwalificaties.

Aston Martin richt zich op de races

Bij het analyseren van de data uit de races houden we dezelfde methode aan die eerder al gebruikt werd om de prestaties van teamgenoten te vergelijken. Dat wil zeggen dat we per race per coureur twintig ronden aan data analyseren, waarbij de snelste vijf ronden niet worden meegenomen vanwege mogelijke pogingen tot snelste raceronden, die weinig zeggen over de snelheid in een langere stint onder raceomstandigheden. Daarnaast worden dus de langzaamste ronden verwijderd totdat het geheel teruggebracht is tot twintig ronden per coureur. Zo worden ronden uitgesloten waarin coureurs last van verkeer hebben, een pitstop maken, of bijvoorbeeld een fout maken.

Zoals in Tabel 3 te zien is, betekent dit wel dat in het geval van een voortijdige uitvalbeurt geen data beschikbaar is, omdat een eerlijke vergelijking met andere coureurs dan niet haalbaar is. De gegevens in Tabel 3 tonen aan dat Red Bull ook op de zondagen het snelste team is, al is het verschil tussen Verstappen en Pérez behoorlijk klein te noemen. In Saoedi-Arabië had Verstappen in de laatste stint moeite om een gat van vijf seconden te dichten op zijn teamgenoot, maar in de twee eerste races van het seizoen kregen de heren van het team te horen dat ze niet meer op volle snelheid tot de finishvlag hoefden door te rijden. Het daadwerkelijke gat tussen Verstappen en Pérez is daardoor lastig vast te stellen. Ook in Australië ging Verstappen lang niet altijd voluit.

Fernando Alonso, die al driemaal als derde eindigde, is op pure racesnelheid ook terug te vinden op het laatste stapje van het podium. Hij wordt op de hielen gezeten door zijn teamgenoot, al hoort er wel een disclaimer bij de prestaties van Lance Stroll en George Russell. Stroll kwam in Bahrein en Australië zo'n kwartseconde tekort op zijn teamgenoot, maar een vroege uitvalbeurt in Saoedi-Arabië zorgt ervoor dat er geen data meegenomen kon worden voor de Canadees uit die race. Dat was de race waarin Alonso tegen de grootste achterstand aankeek, dus als Stroll ook daar meer dan twee tienden tekort zou zijn gekomen op Alonso, had hij een gemiddelde achterstand gehad van ruim een halve seconde, waarmee hij wel Lewis Hamilton nog steeds zou zijn voorgebleven.

Mercedes-coureur George Russell wordt juist benadeeld door zijn uitvalbeurt in Australië. De jonge Brit was in de eerste twee races sneller dan Lewis Hamilton, maar zijn vroege uitvalbeurt in Australië zorgt ervoor dat zijn gunstige data uit Melbourne niet meegenomen kon worden. Als hij daar eenzelfde tempo had gehad als Hamilton, had Russell op zo'n vier tienden achterstand gestaan. Met deze correcties lijken Alonso, Russell, Stroll en Hamilton in die volgorde de Red Bulls te volgen.

Carlos Sainz sluit aan, terwijl Charles Leclerc ver achterblijft. De Monegask viel echter uit in zowel Bahrein als Australië, en zijn data is dus op slechts één race gebaseerd, waar hij vanwege zijn gridstraf ook nog met behoorlijk wat verkeer te maken had. Normaal gesproken moet van Leclerc wel verwacht kunnen worden dat hij minimaal hetzelfde kan laten zien in de races als Sainz, dus de drie achtervolgende teams ontlopen elkaar weinig. Opvallend is dat Alpine-coureur Pierre Gasly in twee van de drie races erg snel was. In Bahrein moest hij echter als laatste starten, maar in Australië kon hij zich gedurende de gehele race meten met Carlos Sainz. Er zijn dus absoluut hoopvolle signalen te ontdekken voor Alpine.

Onderin de lijst vinden we de drie debutanten en de beide Alfa Romeo-coureurs terug. Alfa Romeo en AlphaTauri zijn de enige teams die met geen van beide coureurs in de buurt van de top tien komen. Nyck de Vries scoort ook hier helaas slecht, al werd hij in Bahrein niet geholpen doordat zijn team hem in de slotfase op versleten banden liet rondrijden, en in Australië werd de Nederlander de dupe van een strategische flater van zijn werkgever, en liep hij schade op na contact met Ocon. De seizoenstart van De Vries is niet wat hij zelf voor ogen gehad zal hebben, maar het is nog wachten op een vlekkeloos weekend voordat hij beter beoordeeld kan worden.

Alpine haakt aan bij Ferrari

Om de racesnelheid per team te beoordelen op de zondagen, gebruiken we de data van de snelste coureur per team in een race. Dan blijkt uit de data uit Tabel 4 logischerwijs dat Red Bull het snelste team is. De verschillen in Australië waren vrij beperkt, maar aangezien Pérez uit de pitstraat vertrok, was er geen noodzaak voor Verstappen om op volle snelheid in de rondte te rijden. Gezien het gemak waarmee de wereldkampioen Lewis Hamilton passeerde lijkt het wel duidelijk dat de Nederlander nog marge had gehad om sneller te kunnen rijden. Een race eerder, in Saoedi-Arabië, was het gat nog zes en een halve tiende per ronde; niet bepaald een hoopgevend verschil voor de concurrenten.

Waar Ferrari nog best of the rest was op de zaterdagen, zakt het Italiaanse team op de zondagen ver weg. Alonso leidt zijn Aston Martin-team hier naar een tweede plek. Mercedes wist in Australië een betere vorm tentoon te stellen dan in de eerste twee races, maar alsnog was Alonso in staat om Hamilton de gehele race te volgen. Ferrari zakt in dit rijtje terug tot de vierde positie, en heeft Alpine op slechts één tiende van een seconde achterstand. Het Franse team zag hoe Gasly in Australië de hele race kon vechten met Sainz, en Gasly had ook in Bahrein al de juiste snelheid te pakken, al resulteerde dat niet in een goed resultaat vanwege zijn belabberde kwalificatie.

Als we vooruit kijken naar de Grand Prix van Azerbeidzjan, is de kans groot dat deze groep van vier teams nog dichter bij elkaar komt te staan. Aston Martin mag dan wel sterk presteren tot nu toe, maar kampt met een behoorlijke lage topsnelheid, en zal daar op het rechte stuk in Bakoe vermoedelijk de gevolgen van ondervinden. Ferrari en Alpine zijn juist vrij competitief als het op topsnelheden aankomt. Daarnaast is Alpine één van de teams dat een grote upgrade mee zal brengen naar het stratencircuit. De lage topsnelheid van Aston Martin gaat er daarentegen mogelijk wel voor zorgen dat het competitief voor de dag komt in Monaco volgende maand.

De resterende vijf teams ontlopen elkaar ook weinig, al valt het zwakke cijfer van Williams meteen op. Het Britse team wordt in deze data niet geholpen door de twee uitvalbeurten van eerste rijder Albon. De Thai pakte in Bahrein nog een punt, maar moest voortijdig afhaken in Saoedi-Arabië met kapotte remmen, en zag een kansrijke positie verloren gaan in Australië door een vroege crash. De indicaties waren in ieder geval aanwezig in Australië dat Williams tot meer in staat moet zijn. Van de andere teams hebben Alfa Romeo en AlphaTauri het vooralsnog het lastigste. McLaren begon zwak, maar liet in Australië een redelijk tempo zien, waarmee de zesde positie op pure snelheid in zicht komt.

Door: Mark Hanselman (Twitter: @MarkHanselmanF1)