Het afscheid van Abiteboul: moddergooien naar Red Bull met een mooie eindsprint

De Formule 1 heeft inmiddels afscheid genomen van voormalig Renault-topman Cyril Abiteboul. De Franse renstal, die vanaf 2021 bekend zal staan als Alpine, zag na een herstructurering geen ruimte meer voor de voormalige teambaas. Terugblikkend op Abitebouls Formule 1-carrière valt vooral op dat de resultaten, naarmate zijn termijn langer werd, verbeterden. Voor de Nederlandse Formule 1-fans zal de Fransman echter voorgoed in het geheugen gegrift staan wegens het eindeloze moddergooien dat hij seizoenenlang deed naar Max Verstappen, Christian Horner, Helmut Marko en de rest van Red Bull Racing.

Het onheil begon allemaal eind 2015. Terwijl de Red Bull-Renault-combinatie van 2010 tot en met 2014 oppermachtig bleek, ging het dat seizoen mis. De krachtbron van Franse makelij werd aangewezen als schuldige in het totale gebrek aan competitiviteit van de Oostenrijkers. Sinds 2008 won het team uit Milton Keynes dat jaar voor het eerst geen enkele wedstrijd gedurende een heel seizoen. Het gevolg: Red Bull wilde een eind maken aan de overeenkomst. Ook toen waren leveranciers binnen de sport echter schaars en Red Bull zou nog drie jaar vastzitten aan haar partner, die naarmate de tijd verstreek steeds verder uitgekauwd werd.

De komst van Verstappen

Verstappen stapte begin 2016 in de Red Bull en hield zich in het eerste jaar rustig richting Renault. Uitvalbeurten wegens technische malheur te danken aan de motorleverancier, had hij toen ook niet. Wel was de relatie tussen de Renault-top en de Red Bull-top destijds al niet helemaal fris meer. Renault, onder leiding van Abiteboul, had het zwaar te verduren gekregen in 2015. Met de betrouwbaarheid zat het dat jaar niet mis, maar met de snelheid wel. Ze leverden simpelweg te weinig vermogen om te kunnen concurreren met Mercedes, dat sinds 2014 al twee kampioenschappen had weten te pakken.

Maar ook bij Renault zelf liep het niet van harte. Het team uit Enstone zette dat jaar de RS16 op het asfalt en huurde Kevin Magnussen en Jolyon Palmer in om de bolide te besturen. Over het hele seizoen kwam het tweetal slechts drie keer tot een puntenfinish, de Deen werd eenmaal zevende en eenmaal tiende, zijn Britse teamgenoot pakte over het hele seizoen één punt. Dat eerste jaar van Renault bleek ook meteen het slechtste jaar uit Abitebouls carrière, zijn team werd negende in het wereldkampioenschap dat op dat moment elf teams telde.

Renault-motor vertoont kuren in 2017

Red Bull was in 2016 dus al niet tevreden met het materiaal dat geleverd werd. Toen daar in 2017 ook nog eens betrouwbaarheidsproblemen bij kwamen, was de maat vol. De relatie tussen het Oostenrijkse merk en met name Abiteboul ontvlamde en zou als een dovende openhaard nog jaren door knetteren. De Renault-motor kende bij Verstappen aan boord in 2017 allereerst gedurende de Grand Prix van Canada een elektrisch probleem, de Limburger moest de wedstrijd staken. Een race later was het wéér mis. Op het straatcircuit van Baku begon het Franse materiaal te haperen en ook daar moest Verstappen een DNF noteren.

Hij was dusdanig teleurgesteld dat hij de race niet uit kon rijden dat hij wegbleef uit het persvierkantje na afloop van de race. De maandag daarop was hij digitaal echter wel te gast bij Peptalk: 'Ik had er even geen zin in op dat moment. Ik ben nog een half uurtje op het circuit gebleven en ben daarna weggegaan. Dat leek mij wel zo verstandig.' Het hele weekend werd Verstappen al getroffen door problemen, op zaterdag stribbelde de Renault-krachtbron tegen om op zondag definitief het leven te geven: 'Nu is die motor toch klaar dus we kunnen er een nieuwe in zetten.'

Vier races later was Verstappen wederom aan de beurt. Een bougie (ontstekingsmechanisme, red.) begaf het, waardoor hij op Circuit Spa-Francorchamps te voet terug moest naar de pitstraat. En dat terwijl Renault voor die wedstrijd juist voorzorgsmaatregelen genomen had. 3 september 2017, een week na de derde uitvalbeurt van Verstappen, liet Abiteboul van zich horen. 'We hebben op twee of drie manieren actie ondernomen', bevestigde Abiteboul, die daaraan toevoegde dat ze Red Bull beter materiaal leverden dan de eigen renstal. 'We hebben het gevoel dat we dat verplicht zijn aan Red Bull en aan Max.'

De gemoederen wilden nog wel eens hoog oplopen wanneer Renault en Red Bull elkaar troffen tijdens de persconferentie (Foto: Red Bull Content Pool/Getty Images)

De ontevredenheid die er bij de Nederlander, en zijn team, heerste, bleef. Diezelfde maand werden geruchten rondom een Renault-Red Bull-exit steeds sterker. 'Vroeg of laat zullen Red Bull en Renault niet meer met elkaar samenwerken, maar ik kan nu alleen zeggen dat we een contract voor 2018 hebben', sprak Abiteboul destijds ten overstaan van AUTOhedbo, dat informeerde naar de steeds zwakker wordende relatie. In Amerika zou Verstappen dat jaar tot overmaat van ramp nog een gridstraf incasseren wegens experimenteren van Renault met 2018-onderdelen. Het Renault-huwelijk was inmiddels onherstelbaar beschadigd, hoewel de partijen nog wel een jaar samen verder moesten.

Intussen leek Abiteboul zijn eigen renstal steeds meer op de rails te krijgen. Eind 2016 haalde Renault Nico Hülkenberg in huis, het team was niet overtuigd van Magnussen, en hield daar Palmer naast, tot aan de Grand Prix van Maleisië. Carlos Sainz, die het Red Bull-stoeltje dat jaar naar Verstappen zag gaan, kreeg een aanbieding van Renault en verscheen nog voor het seizoen eindigde in de gele bolide van Palmer. Hoewel Hülkenberg, Palmer en Sainz dat jaar allen regelmatig uitvalbeurten kenden, wist het team een aardige 57 punten te verzamelen, goed voor een zesde plek in het wereldkampioenschap. Renault had de weg omhoog ingezet.

De echtscheiding

Langzaamaan sudderde het gemekker door. Met her en der een sneer toonde Verstappen, sprekend voor Red Bull, brutaal zijn onvrede en dat werd hem door Abiteboul niet in dank afgenomen. Aan het begin van het 2018-seizoen werd al duidelijk dat Renault ver onder het krachtniveau zat van Mercedes. Het was zelfs zo erg dat Verstappen in een interview aangaf dat ze 'heel ver vooraan zouden rijden als er een andere motor in de RB14 zou zitten'. Abiteboul diende hem van repliek, wachtend op een antwoord van de klanten over of ze een samenwerking aan wilden gaan in 2019: 'Ze zullen het nooit leren en ook nooit gaan waarderen dat er ook iets als loyaliteit en commitment aan een leverancier is.'

Ook Horner begon zich nu in de strijd te mengen. Dochteronderneming Toro Rosso (nu AlphaTauri, red.) had in 2018 immers al een andere motorleverancier gevonden, Honda, die uit het diepe dal geklommen leek te zijn waar het met McLaren ingezeten had. 'Ach, we weten toch dat Abiteboul graag een beetje emotioneel wordt', meldde hij ten overstaan van Sky Sports F1. 'Wij bekijken intern wat het beste is voor de toekomst van ons team en uiteindelijk nemen wij die beslissing in de directiekamer bij Red Bull.' Een kleine hint naar Renault dat Red Bull overwoog te stoppen met de ooit zo vruchtbare samenwerking.

Na de breuk

In juni was het dan eindelijk zover: Red Bull was het worstelen zat en Dietrich Mateschitz zette zijn handtekening onder een Honda-contract. Beide teams (AlphaTauri en Red Bull, red.) gingen vanaf 2019 gebruik maken van de Japanse motoren en Abiteboul was van het gezeur af. Maar daar bleef het niet bij. De Renault-man raakte niet uitgepraat over het Oostenrijkse team: 'Onze mensen moesten zo nu en dan extra werk in bepaalde zaken steken. Daar is tijd en energie in gaan zitten. Soms waren die verzoeken wat eigenaardig', merkte hij op bij Motorsport.com.

Vanaf toen was het zaak voor Renault en Red Bull om elkaar totaal belachelijk te maken, wanneer dat maar kon. Zo stelde Abiteboul eens voor om de hoeveelheid races terug te dringen naar zestien per seizoen. Horner reageerde gevat, doelend op de problemen die ze jarenlang hadden gedurende de samenwerking met Renault: 'Ik denk dat dat misschien wel erg weinig is. Misschien was Cyril in de war met gridstraffen of zoiets.'

Wanneer Abiteboul de bal terug moest kaatsen, vond hij het geen probleem om de vinger op de zere plek te leggen. Ook had hij geen moeite met benoemen bij wie het probleem precies lag, en laat dat nou geregeld Verstappen geweest zijn. Terwijl Red Bull steeds vaker aanhaalde dat ze zich verheugden op Honda-kracht, beet Abiteboul van zich af bij Channel 4: 'Ik vind het niet eerlijk dat ze dat zeggen, dat vind ik niet respectvol naar ons toe. Eigenlijk vind ik het oneerlijk dat Verstappen daar zo naar uitkijkt. Hij laat dat bovendien via alle mogelijke wegen blijken. Hij heeft er nota bene zelf nog niet eens mee gereden. Ik vind niet eerlijk gezien het werk wat wij jarenlang geleverd hebben', sprak hij gepikeerd.

Honda ook de sigaar

Nog voordat er ook maar één race verreden was, eind 2018, begon Helmut Marko al hoog van de toren te blazen. De Honda-motor zou beter zijn dan die van Renault en de overstap zou Red Bull alleen maar vooruit helpen, suggereerde de Oostenrijker. 'Meneer Abiteboul kan doorgaan met dagdromen, volgend jaar is het duidelijk wat er op tafel ligt. We stonden 50 pk achter', opperde hij snoeihard. Abiteboul ging er weer met man en macht tegenin: 'Ik ben op de hoogte van wat er bij Red Bull allemaal gezegd wordt, maar ze verdraaien de feiten en manipuleren de data. Dit is niet op feiten gebaseerd.'

23 december 2018, al nadat de samenwerking definitief ten einde kwam, besloot Abiteboul terug te blikken en nog even flink na te trappen: 'Een van de redenen waarom we het einde van de relatie niet betreuren, is simpelweg dat Red Bull onze communicatie bepaalde en wij daarop moesten reageren. Het was geen gelijk speelveld, aangezien Red Bull qua communicatie zoveel sterker is dan wij', concludeerde hij terwijl hij ook nog even zijn onvrede over Red Bulls hoop omtrent de Honda-motor aankaartte.

Renault had er onder leiding van de bekvechtende teambaas trouwens lang geen onaardig jaar op zitten. Hülkenberg mocht ook in 2018 nog plaatsnemen in de RS18, terwijl Sainz zijn carrière ook daar voortzette. Het team behaalde 122 punten en wist de vierde plek in het kampioenschap te bemachtigen. Een zeer verdienstelijke prestatie van de Fransen, die Red Bull dat jaar bestalen. Ze wisten namelijk Daniel Ricciardo aan zich te binden en waren daardoor een klantenteam armer, maar een Formule 1-coureur rijker, tot groot genoegen van Abiteboul.

Renault houdt Ricciardo niet vast

Laten we ons nog even richten op de prestaties van Abiteboul. Het is inmiddels wel duidelijk dat er oud zeer bij de teambaas zat wegens het gebroken huwelijk en dat kwam er geregeld nog uit, ook in 2019. Maar nu de twee teams weinig met elkaar te maken meer hadden, was het mogelijk voor hem om zich eens te richten op zijn eigen team. Hij had immers een veeleisende coureur binnengehaald, die in eerste instantie niet tevreden was met de RS19. Gedurende de Grand Prix van Italië werd de Australiër dat jaar weliswaar vierde, maar verder kwam hij eigenlijk geen moment in aanmerking voor een podium en kende hij geregeld uitvalbeurten - een flinke stap terug wanneer je gewend bent om bij Red Bull Racing elk weekend te vechten voor het ereschavot.

Abitebouls team moest genoegen nemen met een vijfde plek in 2019 en behaalde uiteindelijk slechts 91 punten, 31 punten minder dan het jaar daarvoor. De groei van Renault was een halt toegeroepen en men ging op zoek naar vernieuwing. Die vonden ze in de vorm van Esteban Ocon, die vanaf 2020 zijn rentree mocht maken voor het team met dezelfde nationaliteit. De komst van de oud Force India-coureur ging ten koste van Hülkenberg, die daardoor in 2020 zonder stoeltje kwam te zitten. De combinatie Ricciardo-Ocon bleek een recept voor succes in het daaropvolgende jaar, hoewel ze begin 2020 nog wel even de bittere pil te slikken kregen dat Ricciardo na een twee jaar durende termijn de overstap zou maken naar McLaren.

2020

Er was nog geen race verreden of Ricciardo besloot al opportunistisch gebruik te maken van het vertrek van Sainz naar Ferrari. De oud Red Bull-man wierp zich op de openstaande vacature en liet de Franse renstal weer achter zich. Als hij had geweten dat Renault in het 2020-seizoen met vlagen eigenlijk best aardig voor de dag zou komen, had hij deze keuze wellicht heroverwogen. Ricciardo behaalde afgelopen jaar voor het eerst sinds 2011 weer een podium voor Renault, tijdens de Grand Prix van de Eifel. Twee races later, in Italië, herhaalde hij dit kunstje. Het zorgde voor euforie bij Abiteboul, die eindelijk zijn team aan de praat had gekregen, maar dat met een tatoeage moest bekopen.

Dat Ocon in de voorlaatste race van het jaar ook nog eens een tweede plek veilig wist te stellen (voor Ricciardo was het tweemaal een derde plek, red.), had Abiteboul in zijn stoutste dromen vermoedelijk niet eens voor ogen gehad. Renault deed weer serieus mee voor punten, scoorde er 181 en eindigde ruim op de vijfde plaats, met McLaren en Racing Point in zicht. En in die topprestatie had de Franse manager zeker een rol gespeeld. De heropleving van het team bleek echter niet voldoende om Luca de Meo, Renaults nieuwe CEO, te overtuigen. Ondanks Abitebouls bloed, zweet, tranen en verdedigende werk ten opzichte van Red Bull zit zijn tijd in de koningsklasse van de autosport er voorgoed op.

Door: Christian Moerman