Column | Roulatiesysteem Zandvoort en Spa onderstreept fundamenteel probleem bij F1

De Formule 1 viert weer hoogtijdagen nu de dominantie van Max Verstappen voorbij is. De leiding van de koningsklasse van de autosport, Formula One Management (FOM), knijpt zijn handjes dicht nu de sport niet meer zo eenzijdig is. Allemaal leuk en aardig, maar toen de stoeltjes op de tribunes niet gevuld konden worden, werd er door de organisatoren van verschillende Grands Prix ook gewezen naar de dominantie van de coureur van Red Bull Racing. Het is tijd dat de Formule 1 weer eens in de spiegel kijkt.

Stefano Domenicali zou vast à la Toto Wolff zijn bureau een flinke klap hebben gegeven nadat Verstappen met een voorsprong van 22 seconden over de streep kwam in Bahrein. Er werd al snel voorspeld dat de Nederlander elke race van het seizoen zou winnen, maar Domenicali zal inmiddels zijn verontschuldigingen hebben aangeboden aan zijn bureau. Red Bull (eigenlijk alleen Verstappen), McLaren en Mercedes hebben laten zien dat ze races kunnen winnen. Het kampioenschap is in twee jaar niet zo spannend geweest.

F1 dankt scorebordjournalistiek 

Het constructeurskampioenschap is inderdaad een stuk spannender geworden. Verstappen heeft nog steeds een duidelijke voorsprong bij de coureurs en gezien het feit dat Lando Norris niets doet met zijn McLaren-raket zal die voorsprong ook niet snel krimpen. McLaren moet weer leren winnen, maar ze nemen het op tegen iemand die het woord verliezen niet eens in zijn woordenboek wil zien. Als McLaren Verstappen niet op duidelijke wijze weet te onttronen op Zandvoort, dan wordt het nog een frustrerende tweede seizoenshelft voor de Britse renstal.

McLaren heeft echt bijna alle ingrediënten om de races op dominante wijze te winnen, alleen heeft het team dat zelf nog niet door. 'Je gaat het pas zien als je het doorhebt', zei Johan Cruijff ooit. Daar moet Andrea Stella het maar even mee doen. De Formule 1-scorebordjournalisten moet ook iets snel door gaan hebben: het kampioenschap is misschien wel spannend, maar de races zijn dat nog niet. Dat is zonde, zeker nu er dus drie teams zijn die Grands Prix kunnen winnen. De echt dramatische momenten zijn er nog niet echt geweest dit jaar, en als deze momenten er wel zijn, krijgt Verstappen de schuld.

De enige zondag waarop er wat drama ontstond voor de overwinning was de zondag van de Grand Prix van Oostenrijk. Daar had de race wel een gefaalde pitstop van Red Bull voor nodig, anders was Verstappen naar alle waarschijnlijkheid gewoon met één vinger naar de overwinning gereden. Norris had immers de betere banden en had vast wel naar Verstappen toe gereden. Dan krijg je eenzelfde soort situatie als tijdens de Grands Prix van Emilia Romagna en Spanje. Nu maakten Red Bull en Verstappen de race veel te entertaining. Hoe durft Verstappen zijn positie te verdedigen!

Tekst gaat verder na de afbeelding.

Maar zeg nou eerlijk: mooier wordt de Formule 1 toch niet? En zeg nogmaals eens eerlijk: hoeveel van deze momenten hebben we gehad dit jaar? Niet bijster veel. Tot en met de Grand Prix van Miami hadden de races weinig bijzondere momenten. De races in Imola en Barcelona werden net niet heel spannend, Monaco was ronduit saai, Hongarije werd leuker gemaakt door mentale instortingen op de boordradio, Canada en Groot-Brittannië werden spannend door de regen, en België werd door een strategisch huzarenstukje door George Russell interessant. Voor de rest is het seizoen eigenlijk alleen door het scorebord gedenkwaardig.

FOM, FIA en Pirelli vergooien kans op leuke races

Door de stand hoopt iedereen ineens dat de huidige reglementen nog even in stand worden gehouden. Het is eindelijk weer spannend in de Formule 1, waardoor iedereen gelijk droomt van een herhaling van het 2021-seizoen. Die gaat er dit jaar echt niet komen en ik betwijfel of volgend seizoen ook dat spektakel zal bieden, al komt dat mogelijk alleen maar door de mentale zwakte bij McLaren. De huidige technische regels maken het racen op zondag echter onmogelijk. Ik kan persoonlijk niet wachten op de nieuwe reglementen van 2026, al zijn de eerste geluiden nog negatiever dan de huidige trend bij Kick Sauber.

Het idee is dat de teams dichter op elkaar zitten als een set reglementen langer behouden blijft. Dat klopt dus alleen voor de stand in het kampioenschap. De Formule 1 heeft echter regen nodig om een interessant weekend te creëren. Voor de rest zijn de gaten op de zondag vaak te groot om ook maar een klein beetje spektakel te krijgen. Dan bedoel ik niet alleen de gaten tussen de nummer één en nummer twee, maar ook de gaten in het middenveld. Een andere auto volgen is opnieuw onmogelijk geworden. Als je dan ook nog DRS-zones gaat verkorten, dan heb je een recept voor een race waarbij de kijker voor tachtig procent op zijn telefoon zit.

DRS is absoluut geen wondermiddel voor de races, trouwens. De DRS-inhaalacties zorgen ook absoluut niet voor veel spanning, maar als er al een inhaalmanoeuvre kan worden ingezet, is dat al winst. Dat kon tijdens de Grand Prix van België dus totaal niet. Alleen Oscar Piastri kon één van zijn voorgangers inhalen, voor de rest werden alle 'inhaalacties' in de pitstraat gedaan. 'Vrije lucht is koning', zei diezelfde Piastri nog. Als een bandenleverancier geen goede banden kan maken en het bestuursorgaan volgen onmogelijk maakt, krijg je een recipe for disaster.

Dat was de Grand Prix van België, die dus alleen door Russell nog een verrassingselement kende. Coureurs krijgen niet eens de kans om aan te vallen en dus ook niet om fouten te maken. Dit seizoen werd de Safety Car slechts vijf keer ingezet. Chaos en spannende races blijven daardoor een beetje uit. Niet dat deze chaos tot heel veel zou leiden. Een begrafenisprocessie is soms spannender dan de processies in de Formule 1. Na een Safety Car-periode kan de leidende coureur vaak afstand nemen en dan is er van spanning geen sprake meer. In het middenveld ontstaan zogeheten DRS-treintjes, een treinrit die nog maar nipt duurder zal zijn dan bij de NS in 2025.

Roulatiesysteem Zandvoort en Spa volgende doodsteek

Het circuit van Spa-Francorchamps heeft met de afgelopen races op het circuit niet de beste reputatie meer, maar het blijft een iconische baan. De kans dat het circuit de komende jaren steevast op de Formule 1-kalender blijft staan is echter heel klein. De FOM ruikt namelijk geld en dat is niet meer te vinden op de traditionele circuits. De Formule 1 trekt veel liever naar de steden, waar mensen die nog nooit een Formule 1-race hebben gekeken kunnen dansen op de door AI-gegenereerde 'muziek' en foto's kunnen maken voor op hun Instagram-pagina.

Het goede voorbeeld dat Zandvoort heeft gegeven wat betreft het mobiliteitsplan is eigenlijk voor niets geweest. De andere traditionele banen kunnen het niet nabootsen en dus trekt de Formule 1 maar naar stratencircuits. De Grand Prix van Nederland zorgde de afgelopen jaren juist wel voor wat spektakel en daar had het in 2022 niet eens regen voor nodig. Volgens Formule1.nl meldde dat het Nederlandse circuit na 2025 zal rouleren met Spa-Francorchamps. Hoewel het nieuws niet bekend is bij Robert van Overdijk is de kans groot dat Zandvoort wel degelijk op het hakblok ligt.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

De Formule 1 houdt namelijk meer van gemaakt spektakel dan van actie op de baan. De verbeterde prestaties van McLaren en Mercedes zijn echt een godsgeschenk voor een organisatie die liever de schuld bij één coureur legt dan bij zichzelf. Een bijna perfecte Verstappen is de reden dat stoeltjes leeg blijven, niet het feit dat de races soms niet om aan te gluren zijn. Dominantie en falende teams horen bij sport, dus niet elke Grand Prix kan raak zijn. Desondanks liggen alle ingrediënten voor een perfect gerecht klaar, alleen wordt Gordon Ramsay niet gebeld om het gerecht te maken, maar een kind van een paar maanden oud die nog geen mes mag vasthouden.

Zo wordt de charme van de Formule 1 vakkundig de nek omgedraaid. De dagen dat de gewone burger op een mooie zondag naar Zandvoort mag fietsen, zijn simpelweg voorbij. Kan je geen miljarden op tafel leggen, dan wil de Formule 1 je niet. Om aan het geld te komen, moeten de prijzen van de tickets worden verhoogd. Echte fans, die jaren sparen om een kaartje te bemachtigen, zijn de dupe van de hebzucht van de Formule 1. Over een aantal seizoenen zal Suzuka vast ook ingeruild worden voor een stratencircuit in Japan en vertrekt de koningsklasse van de autosport voor de tiende keer in één jaar naar de Verenigde Staten, voor ditmaal een stratenrace in hartje Albuquerque, met een tripje langs de iconische plekken van de serie Breaking Bad.

GP Las Vegas: geluk of wijsheid?

Er zijn de afgelopen jaren al meerdere stratencircuits toegevoegd aan de Formule 1-kalender. We gaan nu immers drie keer naar de Verenigde Staten, waar twee stratenraces worden gehouden. De Grand Prix van Miami heeft in twee edities voor weinig spanning gezorgd en de Grand Prix van Las Vegas was direct een knaller. De baan, die lijkt op een varken die op zijn kop loopt, heeft eenzelfde element als het Jeddah Corniche Circuit in Saoedi-Arabië: gevaar.

Tekst gaat verder onder de afbeelding.

Waar het Jeddah Corniche Circuit door zijn hoge snelheden en blinde bochten gevaarlijk is, is het circuit in Las Vegas vooral gevaarlijk door de omstandigheden. Het is namelijk ijskoud in de Amerikaanse stad eind november. Het opwarmen van de banden is cruciaal, waardoor de coureurs meerdere ronden reden tijdens de kwalificatie en de het lastig was om het rubber op de juiste temperatuur te houden tijdens de race. Dat zorgde voor een hoop spanning. Die spanning was allemaal leuk en aardig, maar toch wist Verstappen te winnen. Daardoor zouden de mensen met oogkleppen op wel zeggen dat de Grand Prix van Miami van dit seizoen leuker was dan de race in Las Vegas.

Was het geluk of wijsheid? Ik stem voor geluk en dat geluk gaat de Formule 1 dit jaar weer beproeven. Ditmaal moeten de organisatoren er wel even voor zorgen dat alle putdeksels goed dichtzitten. Dan hoeven we niet naar een totaal belachelijk monoloog te luisteren van Wolff, die de Grand Prix met man en macht probeerde te verdedigen nadat de auto van Carlos Sainz compleet verwoest was. De teambaas van Mercedes deed even niet zijn best om zijn eigen belangen niet te tonen. Hij is immers een grootaandeelhouder van Mercedes, een team dat er baat bij heeft dat de Formule 1 in positief daglicht staat.

Laat de eerlijke Verstappen met rust

Ik heb al eerder een betoog gehouden over de hetze richting Verstappen. De Formule 1 doet gezellig mee in alle berichten vanuit de Britse media en dat moet maar eens afgelopen zijn. De Red Bull-coureur denkt wat hij zegt en daarmee is hij niet een perfecte robot die iedere week tachtig uur aan mediatraining krijgt. Hij tikt de sport op zijn vingers als het nodig is, al is hij soms wel voorzichtig. Als Verstappen echt zegt wat hij denkt, dan heeft hij binnenkort een miljoenenrekening op zijn mat liggen, wat constructieve kritiek wordt soms niet gewaardeerd door de FIA en FOM.

Laat Verstappen lekker schelden op de radio en zend het gewoon uit. Jullie willen ook entertainment, maar fiks dan wel tegelijkertijd even de sport. Geen mensen naast de baan die meer plastic in zich hebben dan de Pirelli-fabriek, maar wel races die ook naast de samenvattingen het bekijken waard zijn. Niet elke race kan raak zijn en soms is een puur strategische Grand Prix ook spannend. Het gevoel dat er altijd iets fout kan gaan maakt de Formule 1 zo leuk, maar dat gevoel gaat langzaam weg. We hebben het de eerste seizoenshelft moeten doen met scorebordjournalistiek, laten we vanaf de Grand Prix van Nederland op verbetering hopen.