Bernie Ecclestone, de kleine grote man die F1-baas werd

Formule 1 zou zonder Bernie Ecclestone niet de sport zijn die we vandaag de dag kennen. Onder leiding van Ecclestone groeide de Formule 1 van een hobby van rijke mannen uit tot een professionele en lucratieve wereldwijde onderneming. Met het vertrek van Ecclestone kwam er een einde aan de heerschappij van de kleine grote man in de Formule 1, die niet altijd zonder controverse was. Dat de Brit de Formule 1 in zijn huidige vorm heeft gegoten valt niet te ontkennen. F1Maximaal kijkt terug naar wat Bernie Ecclestone voor Formule 1 heeft betekend.

Begin 2017 was de kogel door de kerk, Liberty Media werd de nieuwe eigenaar van Formule 1. Het Amerikaanse mediabedrijf nam de aandelen over van het Britse CVC Capital, waar in totaal ongeveer acht miljard dollar mee was gemoeid. De partijen bevestigde eerst nog dat Ecclestone als directeur van de Formule 1 aanwezig zou blijven. Al snel bleek dat er voor de Brit geen plek meer was. Na de overname vertelde Bernie in een interview: 'Ik leid de boel niet meer, ik ben weggestuurd. Het is officieel. Chase Carey zal mijn plek overnemen'.

Brabham

De meeste Formule 1-fans zullen Bernie Ecclestone herkennen als de zakenman die hij was, toch heeft de Brit een korte carrière als F1-coureur gehad en runde hij Brabham. Ecclestone probeerde zich in 1958 te kwalificeren voor twee races, het lukte niet en dat betekende ook direct het einde van zijn race-carrière. Na afwezigheid van twaalf jaar keerde de Brit in 1970 terug in de koningsklasse van de autosport, als manager van de Oostenrijkse Joachim Rindt. Ook dit avontuur duurde helaas niet lang, Joachim Rindt overleed bij een ongeluk tijdens de Grand Prix van Italië dat jaar.

Waar het als coureur en als manager de Brit het niet goed afging, werd Ecclestone als teambaas wel succesvol. In 1972 kocht Bernie het Formule 1-team Brabham voor 120.000 dollar. Hij zou het team vijftien jaar leiden en het resulteerde in twee wereldkampioenschappen met Nelson Piquet in 1981 en 1983. Uiteindelijk verkocht Bernie het team voor een bedrag van vijf miljoen dollar.

Strijd om rechten

Tijdens zijn rol als teambaas zette Ecclestone zich in voor het belang van de teams. De teams zouden namelijk samen sterker staan en ook meer kunnen verdienen. Hij zette samen met Frank Williams en Colin Chapman de FOCA (Formula One Constructors Association) op. De FIA zag haar invloed op de sport minder worden door de komst van de FOCA. Er ontwikkelde zich in de jaren tachtig dan ook een ware machtsstrijd binnen de Formule 1.

De Engelse teams schaarden zich achter Ecclestone, de grote constructeurs (Renault en Ferrari) stonden aan de kant van de FIA. Onder leiding van Ecclestone werden er races geboycot, met als doel meer geld voor de teams. Uiteindelijk kwam er een deal; de FIA was de baas over de Formule 1 en bepaalde de regels, Ecclestone kreeg de commerciële rechten en de verdeling van de inkomsten. Daarnaast introduceerde de Brit ook het Concorde Agreement, een overeenkomst tussen de FIA, Formule 1-teams en FOCA waarin wordt vastgelegd hoe de televisie-inkomsten en het prijzengeld is verdeeld.

Onder Ecclestone's vleugels groeide de Formule 1 uit tot een wereldwijd mediaspektakel. De jaren tachtig en negentig gaf ons als fans de rivaliteit tussen Ayrton Senna en Alain Prost, maar ook het debuut van Michael Schumacher. Dat zorgde voor meer kijkers en sponsoren. De salarissen stegen en iedereen was tevreden. Uiteindelijk richtte Ecclestone Formula One Management op. De FOM zou alle evenementen op en rondom het circuit regelen, daarnaast was de FOM verantwoordelijk voor de VIP-hospitality's en de televisie-uitzendingen.

De nieuwe opzet was de commerciële doorbraak voor Formule 1. Het werd voor fans ineens mogelijk om vanuit huis de luxe racesport te bekijken. Bovendien werd het Formule 1-circus herkenbaar bij een groot publiek. Ook kwamen er pitspoezen op de grid, champagne op het podium en deed het Formule 1-circus exotische plekken aan zoals Bahrein of Maleisië. Voor Ecclestone was het belangrijk om niet alleen Formule 1 een facelift te geven, maar ook de wereld eromheen moest pracht en praal uitstralen. Het karakter van Formule 1, zoals we dit vandaag de dag kennen, met veel luxe en heel veel geld was gecreëerd.

Veiligheid

Buiten de luxe om moest de sport, onder druk van sponsoren, ook veiliger worden. Geldschieters in de Formule 1 zagen liever niet dat coureurs verbrandden of verongelukten tussen hun reclameborden in. Sid Watkins werd na het fatale ongeluk van Ronnie Peterson op Monza aangesteld door Ecclestone om de veiligheid te aan te scherpen. Onder leiding van Watkins kwamen er dokters, reddingsteams en helikopters. Voordat er meter kon worden gereden op de baan, moest Watkins zijn goedkeuring geven en dat concept werkte. Grotere sponsoren, vooral uit de tabaksindustrie, raakten geïnteresseerd met als gevolg dat het grote geld binnenstroomde.

Sociale media

In het tijdperk Ecclestone was er voor sociale media weinig ruimte. Liberty Media heeft na de overname in 2017 de teams meer vrijheid gegeven om op sociale media videomateriaal te publiceren. Ook startte het Amerikaanse bedrijf een eigen streamingdienst (F1TV), waarmee er een nieuw, jonger publiek geïnteresseerd raakte in Formule 1. Ecclestone vertelde in een interview in 2014: 'Ik ben niet geïnteresseerd in tweets, Facebook of al die andere onzin. Ik ben gewoon te ouderwets.' Bernie zag geen heil in het aantrekken van een jonger publiek, die in zijn ogen toch niet die dure Rolex kon kopen. Daarnaast zag Ecclestone sociale media meer als concurrentie voor zijn duur verkochte televisierechten aan onder anderen Sky Sports of Ziggo.

Omstreden

Toch zat er vaak ook een luchtje aan de deals van Ecclestone, wat hem dan ook weer karakteristiek maakt. De Britse labour-partij beloofde de Britse kiezer in 1997 om tabaksreclame te verbieden. Toch maakte de partij een uitzondering voor Formule 1. Ecclestone had vermoedelijk één miljoen pond overgemaakt naar de partij voor het behoud van de tabaksreclame, waarmee Formule destijds veel geld verdiende. Ook moest de Brit in 2014 voor de rechter verschijnen wegens het betalen van steekpenningen. Ecclestone kwam weg met een schikking van de zaak voor 75 miljoen euro.

In 2020 had Ecclestone het ook nog aan de stok met Lewis Hamilton. Hamilton zette zich het afgelopen jaar in voor een racismevrije autosport. De Formule 1 volgde met het We Race As One-initiatief. Bernie vertelde in een interview met CNN dat hij Hamiltons inspanningen prees, maar 'dat zwarte mensen racistischer zijn dan wat blanke mensen zijn'. Waarop Lewis Hamilton aangaf dat hij Ecclestone 'onwetend en ongeschoold' vond.

Wat de mening ook over Ecclestone is, feit blijft dat hij enorm veel heeft betekend voor Formule 1. De man heeft in 40 jaar de Formule 1 omgebouwd naar een wereldwijd evenement. Ondanks zijn rauwe randjes en wellicht geldbeluste werkwijze wordt hij gezien als een sieraad voor de autosport.