Analyse Kwalificatie | Verstappen kruipt door het oog van de naald in sector 2

Eindelijk is het weer tijd voor de Nederlandse thuisrace in de duinen van Zandvoort, alweer de vijftiende race van het seizoen. Voordat de race begint, moet er echter eerst nog gekwalificeerd worden voor de posities op de startgrid. Gezien het feit dat het circuit van Zandvoort een erg korte baan is, met maar een relatief klein recht stuk, en heel technisch, zijn de verschillen hier altijd heel erg klein, dus gaan we een extreem spannende kwalificatie tegemoet. F1Maximaal behandelt zoals altijd de resultaten van de kwalificatiesessies, en omdat het ook voor F1Maximaal de thuisrace is, gaan we nog net een stapje verder dit keer, met een speciale, extra uitgebreide editie.

Na de problemen bij Red Bull Racing in vrije trainingen één en twee hielden we met zijn allen het hart vast. Het ging al een stuk beter op zaterdagochtend in de derde trainingssessie, maar de verwachting blijft nog steeds dat op zo’n hoog downforce-circuit Red Bull feitelijk in het nadeel is. Topsnelheid is minder belangrijk dan snel kunnen draaien, en dit circuit wordt dit jaar dan ook typisch gezien als een circuit gemaakt voor de huidige Ferrari-bolide.

Ook verwachten we dat Mercedes het hier veel beter doet, al helemaal met de poleposition van George Russell in Hongarije, in zekere zin een vergelijkbaar circuit. Omdat de ronde zo kort is, is het mogelijk voor de coureurs om meer rondjes te rijden dan veelal gebruikelijk is, al zal dat wel tot resultaat hebben dat de bandensetjes snel opraken. Daarnaast betekent het ook dat coureurs elkaar veel sneller in de weg zullen rijden. Dit betekent dat meer rondjes rijden dan op langere circuits vaak al een noodzaak wordt als garantie voor een verknoeide ronde als een andere coureur in de weg rijdt.

Het circuit is bovendien erg onvergeeflijk door de kleine uitloopstroken, gras en grindbakken, en ook behoorlijk abrasief, dus de banden zullen snel slijten. Het is ook best warm, en het gaat daarom moeilijk worden om de banden in het juiste werkvenster qua temperatuur te krijgen en houden zonder overmatige slijtage. Het korte rondje maakt ook dat de tijden erg dicht bij elkaar zullen liggen, wat het gelijk ook extra spannend maakt. Eén klein foutje kan zomaar uitschakeling voor de volgende ronde of een klassering verder naar achteren op de startgrid veroorzaken. En alle overige factoren, zoals hierboven genoemd, spelen daar ook een heel belangrijke rol in. Maar goed, tijd voor de kwalificatiesessies zelf nu.

De kwalificatie vangt aan

In de eerste kwalificatiesessie, die achttien minuten duurt, valt het op dat de coureurs die we in de top tien à twaalf verwachten erg lang in de garage blijven. Ze gaan pas naar buiten na het eerste geklokte rondje van de rest, na zo’n zes minuten, maar dan gaat het ook snel. Daniel Ricciardo staat bovenaan de lijst, maar Max Verstappen gaat daar met drie paarse sectoren en bijna 1,2 seconden overheen. Dat hadden we niet zien aankomen op dit korte circuit. Sergio Pérez komt dan meteen daarna over de finish, net iets meer dan een seconde achter zijn teamgenoot. Charles Leclerc doet het niet veel beter, slechts twee tienden sneller dan Pérez.

Ondertussen zijn ook Russell en Lewis Hamilton de pitstraat uitgereden, maar Carlos Sainz is eerst aan de beurt met een snelle tijd, en hij zet zijn auto viereneenhalf tienden achter die van Verstappen met zijn eerste rondje. Opvallend is dat Verstappen zowel in sector 1 als in sector 2 aanzienlijk sneller is dan beide Ferrari-teamgenoten. Alexander Albon maakt ondertussen zijn tweede rondje af, weer iets sneller, en de enigen die nog niet op de baan zijn verschenen, zijn de twee Alpine-piloten. Blijkbaar willen ze er graag de spanning inhouden. Met ruim negen minuten te gaan vinden ze we echter eindelijk terug op het circuit.

Lando Norris gaat ondertussen Leclerc voorbij, en plaatst zichzelf voor nu op plaats drie. Lang duurt dit niet, want het is de beurt aan George Russell, die zichzelf op bijna een kwart seconde achter Verstappen weet te plaatsen, en Hamilton doet niet veel onder voor hem, op slechts twee honderdsten daarachter, beiden nog voor Sainz dus. Verstappen gaat naar binnen, maar Pérez, die ondertussen naar plaats acht is afgezakt, gaat voor nog een ronde op dezelfde banden. Datzelfde doen ook Sainz en Leclerc. Het blijft elkaar allemaal afwisselen, redelijk rap achter elkaar. Er valt dan een kleine stilte, ofschoon Albon zich bijna continu op de baan lijkt te bevinden.

Pérez rijdt zichzelf naar de vierde plek, en Leclerc zelfs naar twee, slechts ruim een tiende achter Verstappen. Dat kan zomaar erg spannend worden in de volgende sessies, omdat hij duidelijk met meer brandstof reed, en bovendien op oudere banden. Het kan natuurlijk ook komen door de evolutie van de baan, omdat het nogal stoffig is op Zandvoort. De wind die er waait, helpt daar ook niet in mee, door steeds weer zand op de het asfalt te deponeren. De verwachting op basis van de tot nog toe gereden tijden is dat poleposition vermoedelijk rond de 1:10,5 zal zijn, terwijl dat eerst 1:11,3 of 1:11,4 had kunnen zijn op basis van de vrije trainingen. Nogal een verschil dus.

Dan breken de laatste paar minuten aan, en allen met uitzondering van Verstappen en Leclerc gaan nog een keer naar buiten. Albon weet de zevende plek te veroveren, maar Russell en Hamilton verrassen door zich tussen Leclerc en Verstappen te nestelen, terwijl Pérez dus verder zakt in de rangschikking. Yuki Tsunoda weet zowaar de Mercedessen te splitsen, door plaats drie te veroveren. Sainz maakt zijn ronde niet af, maar weet zich te handhaven op de veertiende plek, hij komt er net mee weg. De hele top elf bevindt zich binnen 0,4 seconde van elkaar, ongelooflijk! Wat een spanning! Ondertussen is Verstappen echter in de garage blijven staan. Hij heeft slechts één geklokte ronde gereden. Dat is wat je zelfverzekerd mag noemen.

Verstappen heeft geen enkele paarse sector in handen, zie tabel 1, maar weet wel de snelste tijd neer te zetten, en dat met een enkel rondje. Petje af! En let wel, de top elf zit gewoon binnen vier tienden van een seconde. Eén enkel heel klein foutje, en je haalt gewoon de volgende sessie niet. Dat is ook wel te zien als je kijkt naar de snelste sectoren in de sessie, zie tabel 2. Sebastian Vettel zou gewoon minimaal de tiende plek gehaald hebben als hij geen fout had gemaakt in sector drie tijdens zijn laatste snelle rondje. Dit wordt duidelijk als je zijn beste tijden aan elkaar rijgt, en dat zou ten koste van Zhou zijn gegaan.

In Q2 is Albon is weer als eerste naar buiten, op drie ronden oude banden. Meteen is er echter een rode vlag, vanwege het feit dat een toeschouwer een fakkel op de baan geworpen heeft. Deze onnadenkendheid kostte Albon de ronde, en we zijn benieuwd of hij op dezelfde banden nog een keer naar buiten komt. Na enkele minuten is het verstorende object verwijderd, en de groene vlag wordt weer uitgestoken. Albon is gelijk weer op de baan te vinden, dit keer direct gevolgd door Verstappen en Pérez, beiden ook op gebruikte banden. Op zich is het een goede strategie om op oude banden meteen naar buiten te komen en een maatstaf qua snelheid neer te zetten, en dan te zien wat de anderen doen daarna. Het maakt het makkelijker een (slim) plan te trekken.

Verstappen rijdt slechts één rondje in Q2, op gebruikte softs

Zelfs met een setje oude banden is Verstappen de eerste onder de 1:11. Pérez volgt met bijna 0,4 seconde erachter. Ondertussen zijn de overige coureurs ook de baan aan het verkennen en hun banden aan het opwarmen. Norris schrijft een paarse sector 1 op zijn naam, terwijl Russell naar plek drie gaat, gevolgd door Hamilton op twee, zij het met een tow. Alonso rijdt ook een goed rondje, en Albon komt voor de tweede keer naar buiten, met een tijd van 1:11,8. Dat lijkt op dit moment echter waarschijnlijk niet genoeg voor promotie naar Q3, daar is vermoedelijk een 1:11,5 of sneller voor nodig.

Iedereen komt naar buiten voor nog een tweede rondje, met uitzondering van Stroll, die blijkbaar een technisch malheur ondervindt, en Verstappen die het bij een enkele ronde op gebruikte banden laat. Is hij bezig met een Francorchamps-type scenario? Het maakt het wel heel erg spannend. Leclerc gaat naar twee, maar dan verdringt Sainz Verstappen van de eerste plaats. Russell verslaat Verstappen ook, en Hamilton nestelt zich tussen Verstappen en Leclerc, zie tabel 3.

Opmerkelijk is dat Stroll, Tsunoda en Schumacher een plaatsje in Q3 weten te veroveren, dat is wel bijzonder, en Gasly haalt het net niet. Let wel, de top tien zitten niet meer dan zes tienden van een seconde van elkaar af, zie ook tabel 3. Dit geeft wel aan hoe makkelijk het is om eventueel buiten de boot te vallen. En dan doet Verstappen doodleuk één enkel rondje helemaal aan het begin van de sessie, en nog wel op een setje gebruikte banden. Overigens had Alonso Q3 kunnen halen als hij zijn beste sectoren aan elkaar geregen had, en dat zou ten koste gegaan zijn van Tsunoda, zie tabel 4.

Dan is het tijd voor Q3, terwijl we nog niet bekomen zijn van de eerste twee sessies. Verstappen is de enige met nog drie rode bandensetjes. Zou hij die allemaal gaan gebruiken? Is er tijd genoeg om dat te doen? Dit zijn vragen die door je hoofd spoken bij dit soort spannende kwalificaties. In ieder geval zijn Verstappen en Pérez de eersten die voor een geklokt rondje gaan dit keer, meteen gevolgd door Schumacher, Norris en Tsunoda. Misschien dan toch drie rondjes voor Verstappen? We gaan het zien.

Verstappen zet een paarse sector 1 op het scorebord, Pérez is een tiende langzamer, maar zijn teamgenoot volgt met nog twee paarse sectoren, en een tijd van 1:10,5. Wat zou nog mogelijk zijn met die twee extra setjes banden? Pérez verliest gewoon meer dan een halve seconde op zijn teamgenoot. Hier staat nu wel gelijk de benchmark voor poleposition. Norris is de eerstvolgende die het probeert, maar komt niet verder dan de derde plek.

Russell parkeert zich dan achter Pérez, maar Hamilton wint de plek tussen Verstappen en diens collega. Leclerc in de tussentijd zet een paarse sector 1 en 2 neer, en gaat Verstappen voorbij met 59 duizendsten! Sainz weet Pérez voorbij te gaan, maar blijft steken achter Hamilton. Norris is ondertussen gezakt naar plek zeven, met daarachter Tsunoda en Schumacher. Stroll is de garage niet meer uitgereden, het defect kon niet tijdig verholpen worden en hij laat Q3 noodgedwongen schieten.

Het plaatje bovenaan in het veld is nu drie bij drie, dat wil zeggen, Ferrari-Red Bull-Mercedes, en dat twee keer. Iedereen is weer binnen, en het lijkt erop dat er niet genoeg tijd is voor Verstappen om alle drie zijn bandensetjes te gebruiken, dus het wordt zo meteen erop of eronder, alsof de spanning nog niet genoeg te snijden is. Na wat nu een eeuwigheid lijkt komen tweeëneenhalve minuut voor het eind van de sessie alle coureurs weer naar buiten, voor hun laatste poging een geklokt rondje neer te zetten.

Dit keer rijdt Leclerc voorop, en hij rijdt meteen een paarse sector 1. Norris volgt als tweede, maar lijkt gewoon te langzaam, en dan Schumacher die hier natuurlijk gewoon geen kans maakt. Verstappen zit daar weer achter, 74 duizendsten langzamer in sector 1 dan Leclerc. Dan Sainz, langzamer dan zijn Ferrari-teamgenoot, maar net iets sneller dan de Red Bull door sector 1. Leclerc rijdt echter een ietsje slordige sector 2 onder de druk van het moment, terwijl Verstappen daar paars haalt. Ook Sainz verliest meer dan hij in sector 1 gewonnen had.

Pérez ondertussen is ook sneller dan Verstappen in sector 1, en maar één honderdste langzamer dan Leclerc. In sector 2 verliest hij echter ruim drie tienden op de andere Red Bull-coureur. Leclerc zet echter de snelste tijd neer, anderhalf tienden sneller dan zijn grootste rivaal. Verstappen weet echter nog net iets meer uit zichzelf en zijn wagen te persen, en de tiende die hij verliest in sector 3 is niet genoeg voor Leclerc om poleposition te behouden. Sainz is ook niet snel genoeg, en gaat naar plek drie.

Pérez spint in laatste bocht, Verstappen op pole

Wat gebeurt er met Pérez? Hij verliest controle, en spint, in de laatste bocht! Gele vlag, en dat betekent het einde voor hemzelf en allen die nog achter hem komen, te weten Russell, Tsunoda en Hamilton. Russell had al een te grote achterstand opgelopen in de eerste twee sectoren, Tsunoda is sowieso niet de snelste, en Hamilton was langzamer dan Verstappen in sector 1, en reed geen goede tweede sector, dus volgens onze berekeningen zou hij het ook niet gehaald hebben (zie tabel 5), de nummer één gridpositie dus. Verstappen heeft pole op zijn thuiscircuit.

De verschillen tussen de drie coureurs aan top zijn absoluut minimaal, het zijn centimeters, meer niet. Net iets meer dan negen honderdsten, en dat is een unicum. Had het anders kunnen zijn? Ja en nee. Leclerc klaagde over een rommelige tweede sector, en Verstappen gaf aan dat hij het ook niet overal perfect deed, dus vermoedelijk zou de einduitslag hetzelfde geweest zijn als beiden perfecte ronden gereden hadden. Maar wat een drama en spanning.

Als je echter kijkt naar de beste sectoren uit Q3, dan zou de uitslag anders zijn geweest, omdat Leclerc al in zijn eerste rondje een tweede sector op het bord had gezet die bijna twee tienden beter was dan zijn laatste van de dag. Met die tijd zou hij poleposition gehaald hebben, maar zoals al vermeld, Verstappen reed ook niet helemaal foutloos in zijn laatste rondje. Verder zouden de posities gelijk zijn gebleven, al hadden Pérez, Russell, en Tsunoda er dan qua tijd net iets beter voorgestaan hebben. Dat zou echter geen effect op rangorde gehad hebben. Maar wat gaat dit alles voor de race betekenen?

Het is duidelijk dat Red Bull in de nacht van vrijdag op zaterdag de afstellingen heeft weten te optimaliseren, evenals tijdens vrije training drie, plus wat onder parc fermé geoorloofde afstellingen tijdens de kwalificatie. Het ziet ernaar uit dat Ferrari en Red Bull op zijn minst zeer competitief en gewaagd aan elkaar zullen zijn tijdens de race op zondag. Gezien hoe moeilijk het is in te halen op Zandvoort, zal alles waarschijnlijk grotendeels afhangen van de teamstrategen, en hoe eventuele incidenten zich uitspelen.

Twee dingen zijn echter zeker, namelijk dat het een ongelooflijke close race gaat worden, en dat Verstappen een voordeel heeft. De tijden in de kwalificatie lagen griezelig dicht bij elkaar, en Verstappen heeft als enige van de top tien nog een setje ongebruikte softs, en dat zou zomaar eens het verschil kunnen maken. Het gaat weer heel spannend worden, stressvol voor de toeschouwers, en heel vervelend voor fans en toeschouwers, want alle nagels zijn al volledig afgekloven na deze kwalificatie.

Door: Wim G. Vandebilt