Column | Barsten bij zakenman Wolff zichtbaar nu geld Mercedes niet kan redden

Toto Wolff blaast op 12 januari 53 kaarsjes uit. De teambaas zal, als hij alle kaarsjes tegelijkertijd weet uit te blazen, een vurige wens hebben voor het 2025-seizoen: een competitief Mercedes dat weer kan strijden om het wereldkampioenschap. De teambaas van de Duitse renstal heeft al ongekende successen geboekt met het team, maar deze vorm is al jaren zoek. Bovendien loopt bloedbroer en Mercedes' grootste goed zomaar de deur uit.

Wolff is nog altijd de meest succesvolle teambaas van de huidige Formule 1-grid. De Oostenrijker heeft immers acht constructeurstitels en zeven coureurstitels weten te winnen bij Mercedes. Bij de Zilverpijlen nam Wolff de blauwdruk van Ross Brawn, die Lewis Hamilton en Niki Lauda kon overtuigen om zich aan te sluiten bij het team, over en op die succesformule kon hij verder bouwen. Het gaat erom wat ermee gedaan wordt en dat voerde Wolff natuurlijk perfect uit.

Desondanks is het belangrijk om in slechte tijden een eigen succesformule op te bouwen. Het is eerlijk om te zeggen dat Mercedes zich momenteel in relatief zwaar weer bevindt. Door de financiële mogelijkheden bij de Duitse renstal houdt het team zijn kop echter makkelijk boven water. Wolff is dan ook een zakenman pur sang. Hij is eigenlijk de Zak Brown van Mercedes, alleen dan met een grappiger accent, een stuk meer spiermassa en een elektrische step. De deal met Adidas is dan ook leuk, maar voor het raceteam begint de tijd toch wel een beetje te dringen.

Het trauma van 2021

Door de verandering aan de reglementen van 2021 werd het concept dat Red Bull Racing had verzonnen voor de RB16B een doorslaand succes. Mercedes was voor het achtste jaar op rij niet vooruit te branden tijdens de testdagen, terwijl de Oostenrijkse renstal juist veel potentie toonde. Hamilton klaagde, voor het achtste jaar op rij, steen en been over zijn langzame auto en de kleine titelkansen voor Mercedes. Verstappen stond in vier van de vijf sessies bovenaan, maar het was Hamilton die de zege pakte.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

'Deze regels waren bedoeld om de rangorde te herschikken', zei Wolff over de nieuwe reglementen. 'We zagen de resultaten in 2021, we waren niet zo competitief als Red Bull, maar in Silverstone ontdekten we meer potentieel van de auto en kwamen we weer terug in de strijd om het kampioenschap.' De enige reden waarom Hamilton terug was in de kampioensstrijd was omdat hij zijn rivaal naar de muur dirigeerde. Een week later besloot teamgenoot Valtteri Bottas het teamuitje te vervroegen en te bowlen op het circuit.

Het gevecht tussen Verstappen en Hamilton werd uiteindelijk, in de ogen van Wolff, onreglementair beslist tijdens de Grand Prix van Abu Dhabi. 'No, Michael, that was so not right', galmt nog steeds door de paddock. Daarnaast wordt het fragment gebruikt als een soort winkeldeurbel als iemand het kantoor van Christian Horner binnenstapt in Milton Keynes. Deze woede bij Wolff kwam uiteindelijk samen in een protest die dezelfde avond nog van tafel werd geveegd. Onder het genot van net iets te veel alcohol, een feestende menigte en harde muziek dacht Mercedes na om het hogerop uit te vechten.

De tekst gaat verder onder het social media-bericht.

Alcohol kan voor creatieve ingevingen zorgen, maar Mercedes besloot de uitslag met rust te laten. Ik durf grof geld te wedden dat Horner deze uitslag tot zijn laatste adem had aangevochten. Wolff besloot echter al vroeg een streep te zetten, om vervolgens de rest van zijn leven cynische en sarcastische opmerkingen te maken aan het adres van Michael Masi. Mercedes had absoluut verder moeten gaan met het protest, al is het maar om te zeggen 'Lewis, we staan achter je.' De kans was klein geweest dat het iets had uitgericht, aangezien de FIA niet ineens twee raceronden verwijdert, al blijft het wel de FIA. Als de gehele uitslag ongeldig was verklaard, was Verstappen alsnog kampioen.

Mercedes gaat stuiterend nieuwe reglementen in

Het zal Hamilton waarschijnlijk niet vrolijk hebben gemaakt om te zien dat zijn teambaas op de dag van de verloren finale compleet uit zijn plaat ging. Wolff probeerde het goed te maken door zo snel mogelijk voor de camera van Netflix te verschijnen. Een nieuw seizoen van Drive to Survive stond voor de deur en de kassa rinkelde bij het streamingplatform. Als een soort slechterik uit James Bond zat Wolff voor de camera met een zwarte coltrui aan te verkondigen dat iedereen een schietschijf op zijn rug had voor het 2022-seizoen.

Diezelfde dag, of de coltrui was gewassen en weer uit de kast gehaald, zat Wolff ook in een soort slechterikkenbunker voor zijn webcam een persconferentie te houden. De wereld moest weten dat Mercedes er alles aan ging doen om ervoor te zorgen dat Hamilton snel weer zou winnen. Niemand had uiteindelijk een schietschijf op zijn rug en de Mercedes-coureur was niet aan het winnen. De enige die wat aan zijn rug had, was Hamilton. De W13 bewoog als een mechanische rodeostier over het circuit; het was maar goed dat Hamilton en George Russell hun gordels om hadden.

Het was duidelijk dat er verandering moest komen bij Mercedes, maar de Duitse renstal wilde dat op een zo lui mogelijke manier bewerkstelligen. Het stuiteren moest ophouden en daar moest de FIA voor zorgen. De camera's van Drive to Survive waren aanwezig bij een gesprek tussen de teambazen, FIA en Stefano Domenicali. 'You're in the shit and I'm going to come after you', waren de nuchtere woorden van iemand die het nog op een rijtje heeft. Wolff werd zelfs uitgelachten door Mattia Binotto en Günther Steiner, die zijn hele reputatie te danken heeft aan Netflix. Door het voorval kon Wolff in ieder geval wel 'acteur' toevoegen bij zijn werkervaring op LinkedIn.

Mercedes kreeg uiteindelijk wel gelijk: er kwam een technische richtlijn die de mate van porpoising zou meten. Als een auto niet aan de richtlijn voldeed, moest de rijhoogte omhoog. Tijdens de Grand Prix van België werd duidelijk dat Mercedes vooral zichzelf een oor had aangenaaid. Zoals Fernando Alonso ooit zei over Jolyon Palmer: 'Karma!' Gedurende de rest van het 2022-seizoen liet Mercedes zien niet oplossingsgericht te kunnen denken, al waren de resultaten nog niet eens zo heel slecht. Het team leek zelfs de top te kunnen bereiken, al bleek het dal toch dieper te zijn dan de renstal dacht.

Wolff schaadt vertrouwen Hamilton

Wolff heeft altijd één wijsheid in de Formule 1: de stopwatch liegt nooit. De windtunnel in Brackley duidelijk wel. Toen het zeropod-concept werd getoond in Bahrein durfde Russell zelfs te zeggen: 'Zo, dat ziet er snel uit.' De zogenaamde analisten dachten ook dat het voordeel van Mercedes alweer vier jaar lang vaststond. Mercedes verkondigde dat het concept in de windtunnel geweldige getallen liet zien, alleen op het circuit bleek een tractor nog efficiënter te zijn. Wolff liet zien dat ook hij liever een mooie leugen gelooft dan de pijnlijke waarheid.

De Oostenrijker hoopte natuurlijk dat porpoising, iets wat niet nagebootst kan worden in de windtunnel, de grote boosdoener was. Toen het probleem verholpen was, zat Mercedes echter nog steeds met een auto die niet naar behoren werkte. Hoewel de Duitse renstal een één-twee behaalde op Interlagos was er één ding duidelijk: het moest anders. Hamilton was in de media in ieder geval heel duidelijk over het feit dat Mercedes naar hem moest luisteren. Zijn wijsheid was waarschijnlijk iets in de trend van: 'Kopieer de auto van Red Bull, doe niet zo dom.'

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Daar werd echter geen gehoor aan gegeven vanuit Mercedes. De Duitse renstal bleef zich maar aangetrokken voelen tot de mooie leugen, waardoor Hamilton nog in een dieper mentaal ravijn belandde. Wolff deed dankzij zijn no blame-cultuur zijn best om geen zondebok aan te wijzen voor de problemen bij Mercedes. De teambaas wees daardoor Mike Elliott aan als zondebok en de technisch directeur kreeg een ultimatum te horen. Hier kon de ingenieur niet aan voldoen, waardoor hij zijn functie af moest staan aan James Allison.

Mercedes formuleerde een verontschuldigingsbrief voor de fans en ging gerust verder waar het mee bezig was: niet winnen. Het was voor Hamilton de druppel. De Brit sprak in 2023 meermaals met Ferrari, maar deze geruchten werden weggelachen door alles en iedereen. Dezelfde dag dat de geruchten naar buiten kwamen, werd het nieuws bevestigd. Wolff had overigens zo'n goede relatie met 'bloedbroer' Hamilton dat ook hij op dezelfde dag het nieuws te horen kreeg. Er is in de afgelopen jaren wat catastrofaals gebeurd en het is niet gek dat Hamilton de schuld legt bij de teambaas.

Antonelli mag niet nieuwe Verstappen worden

Dan blijft toch de vraag: is Wolff wel meer dan een hele slimme zakenman? Mercedes was heel erg goed toen Formule 1-teams gewoon met geld konden smijten, maar onder het budgetplafond is het team simpelweg ver teruggezakt. Mercedes is dit jaar verslagen door een klantenteam en als Alonso een andere teamgenoot had, dan was dat in 2023 waarschijnlijk ook het geval geweest. De mensen bij Mercedes zijn het echt niet allemaal verleerd, maar het is de vraag of ze momenteel onder goed leiderschap opereren.

De keuze voor Kimi Antonelli als vervanger van Hamilton is immers een hele grote gok. Wolff wilde niet dezelfde fout maken als in 2014, toen Mercedes de kans om Verstappen te tekenen liet liggen. Antonelli staat bekend als exceptioneel talent, maar het is de vraag of Mercedes de juiste plek is om tot bloei te komen. Russell, die wel de Formule 2-titel wist te pakken, mocht drie jaar lang bij Williams ervaring opdoen. Antonelli wordt voor de leeuwen gegooid en de eerste keer dat Mercedes dat deed met de Italiaan eindigde de coureur in de bandenstapel.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Er waren voldoende ervaren coureurs beschikbaar. Carlos Sainz had makkelijk mee kunnen draaien bij de Duitse renstal, waardoor Antonelli het plekje bij Williams had kunnen opvullen. Nu zit Mercedes met twee coureurs met een ongelooflijke bewijsdrang. Dat ging in 2016 natuurlijk ook perfect voor de Zilverpijlen. Wolff heeft zichzelf opgezadeld met een hoofdpijndossier. Hij heeft een coureur die waarschijnlijk niet klaar is voor een leiderschapsrol bij Mercedes en een coureur die niet ervaren genoeg is om het team van dusdanige feedback te voorzien dat het in 2026 met een voorsprong kan beginnen.

Wolff heeft zijn focus dan ook op de verkeerde dingen gelegd. De Oostenrijker had alles op alles moeten zetten om Adrian Newey aan te trekken. De Mercedes-teambaas was daar in 2024 absoluut niet mee bezig en verkondigde dat de topontwerper niet nodig was. Dat zou hetzelfde zijn als Horner die in 2018 zou verkondigen dat hij geen Mercedes-motor kon gebruiken. Als Newey het over zijn hart kan krijgen om met Lance Stroll samen te werken, dan had Mercedes ook wel een plekje voor hem kunnen vinden. In plaats daarvan was Wolff bezig als een soort getrouwde man op SecondLove.nl.

Krijgt Wolff Verstappen nu wel te pakken?

Er was namelijk wat rotzooi in een andere relatie en Wolff wist niet hoe snel hij zijn interesse duidelijk moest maken. De Mercedes-teambaas kreeg naast 'de stopwatch liegt nooit' een nieuwe motto erbij: 'Flirten is niet strafbaar'. Door de controverse rondom Horner en de problemen bij Red Bull wist Jos Verstappen heel snel te verkondigen dat zijn zoon niet bang is om rond te kijken. Het is alsof Wolff een hondenfluitje hoorde en de geesten van het verleden hem dusdanig bang hadden gemaakt dat hij deze kans nooit en te nimmer zou laten liggen.

Voor Newey was er dus geen ruimte, maar voor Verstappen zou Wolff wel ruimte maken. Hoewel dat meer dan logisch is, is het misschien niet handig om dit zomaar aan iedereen te verkondigen. Natuurlijk wil je druk uitvoeren op Horner en Red Bull, maar je hebt nog steeds je eigen rijders. Je laat ook niet aan je eigen vrouw weten dat ze vervangbaar is. Doe het dan op de Hamilton-manier: ze komen er wel achter als het persbericht verschijnt. Het moet voor Russell toch beangstigend zijn om te bedenken dat wanneer Mercedes de snelste auto heeft, dat hij zijn zitje op moet geven aan Verstappen.

Mercedes moet wel eerst de snelste auto zien te ontwikkelen. Gezien de laatste verandering in het motorreglement is de kans best aanwezig dat de mensen in Brixworth weer een raket weten te bouwen. Dan weten de mensen bij Alpine in ieder geval niet wat hen overkomt. Er lijkt wel een flinke verandering bij Mercedes te moeten komen om het tij te keren. Het is alsof Wolff de laatste jaren met oogkleppen rond heeft gelopen, verblind door al het mogelijke potentieel van de auto. Misschien is het maar tijd om de zonnebril in te wisselen voor een normale bril.