F1 2021 in cijfers | Wat als Verstappen, Hamilton en anderen al hun races uitgereden hadden?

Op basis van ons eerste onderzoek van alle race-gerelateerde cijfers van het 2021-seizoen kwam F1Maximaal.nl tot de conclusie dat het niet makkelijk is coureurs te vergelijken aan de hand van de door de FIA gepubliceerde cijfers. We lieten eerder al eens zien wat het resultaat had kunnen zijn met geluksgecorrigeerde puntenscores voor alle coureurs. In de zoektocht naar een standaardmethode om gedurende het race-seizoen beter te kunnen interpreteren wat er gebeurt, zijn we nog een stap verder gegaan, door correcties voor gelapte ronden, DNFs en DNS'en te berekenen. De gebruikte methodes en resultaten daarvan bespreken we hier, evenals enige nieuwe inzichten die dit ons geeft.

In principe zouden de cumulatieve racetijden over het hele seizoen een goede weerspiegeling moeten zijn van de uiteindelijke klassementsposities. De officiële FIA-gegevens leveren echter een aantal complicaties op bij het creëren van een overzicht op basis van deze data. De problemen die we opmerken, worden veroorzaakt door het feit dat niet alle coureurs alle ronden uitrijden voor een race als ze door voorliggers op een ronde of meer gezet worden (gelapt worden), doordat ze niet elke race uitrijden (DNF), of door niet eens te starten (DNS). Dit wordt heel duidelijk als we dit visueel weergeven in het onderstaande plaatje (Figuur 1).

In bovenstaande grafiek staan de coureurs met de minst gereden races verder naar boven, en degenen die de meeste races uitgereden hebben verder naar beneden. Dit vertekent het beeld aanzienlijk, omdat niet de snelsten bovenaan staan, maar de coureurs die het minst geracet hebben. Om een beter beeld van de prestaties over een heel seizoen te genereren, moeten daarom een aantal correcties toegepast worden. Het leek logisch om daarbij gebruik te maken van een bekende stand van cijfers die daarbij kan helpen, namelijk de gemiddelde posities van de rijders op het einde van het seizoen. Dit lijkt een heel redelijke oplossing, omdat bij gebruik hiervan de posities die de coureurs aan het eind van het seizoen hadden, hierdoor niet aangetast of veranderd worden in berekeningen van virtuele of genormaliseerde tijden en posities.

Figuur 2 laat deze gemiddelde klassementsposities van de racers zien over het hele seizoen heen, met de veranderingen die daarbij horen. Niet uitgereden races zijn daarin logischerwijs niet meegenomen. De redenering hierachter is dat iedere rijder wel eens last heeft van een incident, en dat deze incidenten elkaar over het algemeen uitvlakken. Hier vloeien gemiddelde eindklassementsposities uit per coureur die representatief zijn voor de actuele data van het hele seizoen (zie Tabel 1).

Deze klasseringen gaan we gebruiken om oplossingen voor de verschillende problemen in de data door te rekenen en daarmee de totale racetijden aan te passen. Het kan echter ook zijn dat een rijder geen andere rijders achter zich heeft met een valide tijd om zijn virtuele tijd te kunnen berekenen. In dat geval worden de gemiddelde tijdsverschillen over het hele seizoen gebruikt om tot een virtueel eindresultaat te komen. Deze verschillen zijn eveneens aangegeven in Tabel 1.

Tabel 1. Klassementsposities en gemiddelde tijdsverschillen (m:ss,000 formaat) met correcties voor gelapte ronden voor alle coureurs, seizoen 2021.

Correcties voor gelapte ronden, DNF’s en DNS'en

Om te beginnen maken we aanpassingen voor coureurs die één of meerdere malen ingehaald zijn, dus op één of meerdere ronden gezet zijn door voorliggers. Dit hebben we gedaan door hun racetijden per race te delen door het aantal ronden dat ze gereden hebben, en die tijd vervolgens te vermenigvuldigen met het aantal gelapte ronden. Dit levert een tijd op die vervolgens is toegevoegd aan de officiële eindtijd zoals verstrekt door de FIA. Het mooie hiervan is dat het geen enkele positie wijzigt in het totaalklassement, maar wel een reëel beeld levert van de eindtijd als de coureur in kwestie de race volledig zou hebben uitgereden. Natuurlijk zou een coureur tegen het einde van de race net iets sneller hebben kunnen rijden, maar we spreken dan over tienden van seconden. Dit is zo weinig op het totaal dat dit niet relevant zal zijn.

De volgende stap is om DNFs uit de vergelijking te verwijderen. Hiervoor hebben we de reeds genoemde gemiddelde klassementsposities gebruikt (zie Tabel 1). Als een rijder de race niet uitgereden heeft, wordt gecheckt waar hij gemiddeld genomen geëindigd zou zijn. De tijden van de rijders die zich dan virtueel voor hem en achter hem hebben geplaatst, worden van elkaar afgetrokken, wat puur de verschiltijd tussen voor- en achterligger oplevert. De coureur die een DNF heeft ervaren, zou normaal gesproken dus tussen deze twee andere coureurs geëindigd zijn.

De fractionele positie van de DNF-coureur tussen de twee anderen wordt dan berekend en diezelfde fractie wordt toegepast op de verschiltijd. Deze tijd wordt dan toegevoegd aan de tijd van de voorligger en daarmee hebben we de virtuele tijd van de uitgevallen chauffeur bepaald. Voor een DNS wordt hetzelfde principe toegepast. In het geval er geen achterliggers zijn, of voorliggers, worden de gemiddelde tijdsverschillen gebruikt, zie eveneens Tabel 1. Dit zijn de gemiddelde tijdsverschillen over het hele seizoen, gecorrigeerd voor gelapte ronden.

De berekeningen voor gelapte ronden zullen ondertussen duidelijk zijn geworden. Om de berekeningen voor DNFs en DNS’en te illustreren volgt een voorbeeld. Laten we zeggen dat er een coureur is met een DNS of DNF, die gemiddeld over het seizoen op positie 15,90 eindigde. We zoeken nu de coureur op die zich op positie 15 plaatste in de race, die virtueel voor hem geëindigd zou zijn dus, en de coureur die op positie 16 finishte, dus achter hem. Stel het racetijdsverschil tussen 15 en 16 na correctie voor gelapte ronden is 50 seconden. Onze coureur met DNF en DNS eindigt op plek 15,90 gemiddeld over het seizoen, dus 0,9 verwijderd van plaats 15, tussen plaatsen 15 en 16 in.

Bij de tijd van de coureur op plek 15 tellen we dan 0,9 x 50 seconden, ofwel 45 seconden op, waarmee hij tussen plek 15 en 16 op plek 15,9 terecht komt. Als een coureur geen voorligger of achterligger heeft, wordt het gemiddelde tijdsverschil, met correcties voor gelapte ronden over het hele seizoen, opgeteld bij de tijd van de racewinnaar. Natuurlijk kan dit niet 100 procent correct zijn, maar het is in principe wel een goede benadering. Op deze manier verkrijgen we onze genormaliseerde data.

Genormaliseerde data

In Figuur 4 hebben we cumulatieve genormaliseerde racetijden gebruikt, dus tijden gecorrigeerd voor gelapte ronden, DNFs en DNS’en. We kunnen uit deze illustratie afleiden dat totale racetijden over een heel seizoen maar weinig inzicht geven in de verschillen tussen de rijders. De verschillen op het totaal zijn namelijk veel te klein, zoals ook duidelijk is in Tabel 2. Dit geeft overigens gelijk aan hoe gering eigenlijk de verschillen zelfs tussen de minder goede en beste F1-piloten zijn, en hoe racetijden van actuele races geen goede indicatie geven van algehele resultaten.

Tabel 2. Cumulatieve racetijden per coureur voor seizoen 2021, actuele data, gecorrigeerd voor gelapte ronden, en genormaliseerd voor DNFs en DNS’en, alle geformatteerd als d uu:mm:ss,000.

Op basis van de berekende gegevens, hebben we daarom een seizoensanimatie gecreëerd van race tot race met de cumulatieve racetijdverschillen, gebaseerd op de berekende genormaliseerde racetijden. De tijdsverschillen zijn hier gebruikt, omdat deze puur de afstanden in tijd laten zien tussen de coureurs na elke race. Deze verschillen gaan om seconden en minuten, en niet om uren, dus zullen de coureurs in een ranglijst duidelijker van elkaar te onderscheiden zijn.

Animatie 1. Cumulatieve tijdsverschillen, genormaliseerd voor gelapte ronden, DNFs en DNS'en. (© 2021-2022 F1Maximaal.nl)

Deze aanpak zorgt voor een veel duidelijker beeld van de afstanden tussen de rijders, en wat er gebeurt. Het maakt het mogelijk om makkelijker conclusies te kunnen trekken. De verticale as is eveneens omgekeerd, dat wil zeggen, met de laagste waarden bovenaan weergegeven. Hiermee eindigen de snelste coureurs bovenaan in de grafiek, wat visueel meteen de rangorde weergeeft. Hoe hoger hoe beter tenslotte. Klikken op de afspeel-button in de animatie geeft het verloop van deze genormaliseerde tijdsverschillen weer. Het is ook mogelijk deze op het YouTube-kanaal van F1Maximaal.nl af te spelen, waar we nog een aantal animaties klaar hebben staan voor de geïnteresseerden.

Tabel 3. Cumulatieve tijdsverschillen per coureur voor seizoen 2021, actuele data, genormaliseerd voor DNF’s en DNS’en, en afstanden tot de wereldkampioen, alle geformatteerd als u:mm:ss,000.

De totale cumulatieve tijdsverschillen zijn ook weergegeven in tabel 3, waar we actuele data naast genormaliseerde data hebben gezet, en eveneens de afstand tot de nummer één, Verstappen, hebben toegevoegd. Dit maakt meteen duidelijk hoe klein het verschil tussen de nummers één en twee in de ranglijst is, namelijk slechts 28 seconden. Dit is het tijdsverschil over een heel raceseizoen, waar de coureurs allen ruim 6409 kilometer hebben afgelegd, en 6716 kilometer inclusief sprintraces. Als in België een volledige race zou zijn afgelegd, zou dat respectievelijk 6710 kilometer en 7017 kilometer geweest zijn.

Puntenscores op basis van genormaliseerde data

Tabel 4. Eindstand puntenscore voor 2021, en genormaliseerde puntenscore per coureur.

Op basis van de genormaliseerde eindtijden per race, is ook een nieuwe berekening gemaakt voor het virtueel behaalde aantal punten gedurende het seizoen. Deze zijn afgeleid van de genormaliseerde eindtijden per race zoals weergegeven in animatie 1, met toevoeging van de actuele punten voor sprintraces en snelste rondes. Deze nieuwe scores zijn te vinden in tabel 4 in een kolom naast de werkelijk behaalde punten. De werkwijze hiervoor was simpel, namelijk door op basis van de berekende tijden de nieuwe rangorde vast te stellen en daar de gebruikelijke punten aan toe te kennen, vermeerderd met punten voor snelste rondes en eventuele sprintraces.

Animatie 2. Cumulatieve puntenscore gebaseerd op genormaliseerde racetijden, gecorrigeerd voor gelapte ronden, DNFs en DNS'en (© 2021-2022 F1Maximaal.nl)

Een tweede animatie is gecreëerd voor deze genormaliseerde puntenscore, één die het verloop van de kampioenschapspunten per race laat zien, natuurlijk weer cumulatief. Ook hier geldt dat klikken op de afspeel-button in de animatie het verloop van deze genormaliseerde puntenscores weergeeft. Het is eveneens mogelijk deze op het YouTube-kanaal van F1Maximaal.nl af te spelen, net als nog een aantal andere animaties voor de liefhebbers onder onze lezers.

Nieuwe inzichten?

Wat iedereen al duidelijk was, is dat Max Verstappen en Lewis Hamilton feitelijk in een klasse apart thuishoren op basis van hun prestaties het afgelopen seizoen. In onze genormaliseerde data wordt dat nog veel pijnlijker duidelijk dan in enige andere datamanipulatie die we tot nog toe uitgevoerd hebben. Dit alles terwijl dit een zeer conservatieve aanpak is, één die rekening houdt met alle races, en voor al deze races correcties uitvoert waar nodig om het totaalbeeld aan te vullen. Verstappen zou op basis van deze data al in Qatar zeker zijn geweest van zijn titel, op basis van een mathematische aanpak die objectief genoemd mag worden.

Tabel 5. Groepering van coureurs op basis van genormaliseerde tijdsverschillen, en van genormaliseerde puntenscores.

De groepen die we kunnen onderscheiden op basis van de twee ‘metrics’ waar we animaties voor gemaakt hebben in dit artikel, hebben we aangegeven in tabel 5 om een makkelijker overzicht te presenteren. Er zijn hier een aantal opvallende zaken aan te geven. Om te beginnen lijkt Sergio Pérez qua racetijden misschien niet thuis te horen in een groep met Bottas, en ofschoon hij qua genormaliseerde puntenscore wel bij Bottas geplaatst is, hoort hij misschien in een tussengroep thuis, tussen Bottas en groep 3. Zo’n zelfde opmerking zou aan de andere kant ook gemaakt kunnen worden voor Hamilton.

Een tweede opvallend inzicht is dat in beide gevallen Pierre Gasly een stuk hoger scoort dan hij in werkelijkheid gedaan heeft, en ook in beide vergelijkingen boven Daniel Ricciardo uitkomt, in een beduidend mindere auto. Qua tijdsverschillen scoort hij zelfs in de groep net onder de twee topteams, terwijl Ricciardo dan een groep lager uitkomt. Lance Stroll doet het weer beter qua tijdsverschillen, maar minder met de puntenscore. Dat laatste geldt ook voor Kimi Räikkönen en Antonio Giovinazzi. Het lijkt erop dat betere racetijden niet altijd om te zetten zijn naar betere puntenscores, ofschoon dit ook wel al duidelijk was voor Verstappen gedurende het seizoen.

We kunnen hieruit een totaalbeeld afleiden voor het geval dat elke coureur (bijna) al zijn races uitrijdt. Als de teams qua bolides ongeveer dezelfde verhoudingen zullen blijven houden ten opzichte van elkaar, kan er geconstateerd worden dat er nog een behoorlijke verschuiving kan plaatsvinden in de eindscore achter de top twee in het veld. Dit betekent ook dat bijvoorbeeld een Pérez het over het hele seizoen eigenlijk een stuk beter moet gaan doen dan afgelopen jaar, evenals Ricciardo en Tsunoda. Het is ook nog duidelijker hierdoor dat er een aantal coureurs zijn die zich niet echt kunnen meten met de rest, en de vraag is dan ook of deze coureurs hun stoeltje zouden moeten houden. Het is niet bekend wat de krachtsverhoudingen qua auto’s zullen zijn dit jaar, maar op basis van deze cijfers zou het zomaar weer een jaar van nagelbijten en hartkloppingen kunnen worden.

Door: Wim G. Vandebilt