Analyse Kwalificatie | Verstappen kan op geen enkele manier tippen aan overtuigende Leclerc

Na een lange pauze door het uitvallen van een raceweekend, is het F1-Circus weer aanbeland in Bakoe, de hoofdstad aan de Kaspische zee van Azerbeidzjan, waar F1Maximaal weer verslag doet van de kwalificatie, natuurlijk met een uitgebreide analyse van het hele gebeuren. Een speciale kanttekening kan hier gemaakt worden, omdat met instemming van de teams, FOM en FIA, er dit keer ook een Sprint wordt gehouden, met het voor 2023 compleet nieuwe fenomeen van een Sprintkwalificatie of Sprint Shootout zoals het officieel heet. Om dit mogelijk te maken, valt de kwalificatie voor de hoofdrace op zondag nu op vrijdag, maar staat helemaal los van de Sprint. Met slechts een enkele vrije training, staat dit daarom garant voor spannende momenten.

Het Baku City Circuit, waar het circus plaatsvindt, is zoals de naam al impliceert, een stratencircuit, met zowel zeer nauwe, haakse, maar ook meer vloeiende bochten, en een aantal zeer lange rechte stukken, waar snelheden van boven de 340 kilometer per uur kunnen worden behaald door de F1-bolides. Het traject van deze baan is onlangs van een nieuwe laag asfalt voorzien, en tezamen met het gebruik als wegen buiten de raceweekenden, maakt dat dit circuit erg groen en glad zal zijn, zeker aan het begin van het weekend. Het circuit is één van de langere banen in het seizoen, net meer dan zes kilometer, en dat maakt ook voor een best lange ronde, van ruim 100 seconden voor de kwalificatie.

Met de slechts kleine hoeveelheid aan uitloopstroken, is het aan de coureurs om te zorgen dat ze op tijd de juiste beslissingen nemen bij het insturen van bochten, voor aanremmen en correct aansnijden, met slechts ongelooflijk kleine marges. De gelekte olie en andere vloeistoffen van reguliere auto’s, in combinatie met nieuw asfalt dat ook nog steeds vloeibare koolwaterstoffen uitwasemt, draagt bij aan een baan die klaar is voor een cursus bij een slipschool. De kwalificatie vindt bovendien al plaats na slechts één vrije training, wat betekent dat de baan nog erg groen zal zijn, de term die we gebruiken voor een nog niet (goed) ingerubberde toplaag, en daardoor met weinig grip. Alles voor het spektakel, zal de FOM gedacht hebben, maar dat ook nog eens op een baan waar we altijd wel een paar rode vlaggen zien.

Doordat er veel tijd gemoeid is met een outlap, geklokte ronde en inlap, namelijk minimaal een minuut of vijfeneenhalf tot vijf en driekwart, en nog eens ruim twee minuten meer voor een eventuele opwarmronde, betekent dit dat de kwalificatie heel goed gepland moet worden door de teams. Veel teams zullen dan ook gaan kiezen voor meerdere rondjes achter elkaar, zonder stop in de pitstraat. Gezien het feit dat bandendegradatie op dit circuit niet heel hoog is, behoort dit zeker tot de mogelijkheden. In het geval een rode vlag nodig is, is ook de kans op zo’n aanpak een stuk groter bij alle deelnemers, om tijd te besparen op meer dan één outlap en inlap. Een afkoel- of opwarmronde is dan voldoende, en dit spaart een ronde uit plus een verblijf in de garage. Hoe kort ook, dat kost eveneens meerdere minuten.

Twee rode vlaggen, crashes van De Vries en Gasly

Als het stoplicht aan het eind van de pitstraat eindelijk op groen springt voor de eerste sessie, zijn beide Alpine’s bij de eersten naar buiten. Dit moet een opluchting zijn voor Pierre Gasly, nadat zijn auto in vuur en vlam stond tijdens de vrije training. De verwachting is dat gedurende alle drie sessies de tijden rap naar beneden zullen gaan, met elke ronde die er door een auto gereden wordt, De strijd zal vermoedelijk beginnen met rondes in de 1:43 en 1:42, en met elke sessie zal dit waarschijnlijk zeven tienden tot een hele seconde dalen. Dat is wat we hier eerder in Bakoe ook al gezien hebben. Na een minuut of vier hebben we overigens al het eerste incident: Guanyu Zhou raakt van de baan, gelukkig op een uitloopstrook, en het blijft bij een heel kortstondige gele vlag.

Een minuut of vijf in de sessie weten Lando Norris en Oscar Piastri in hun McLarens de twee topposities te claimen, waarmee het duidelijk wordt dat de updates die McLaren heeft meegebracht lijken te werken. Sergio Pérez weet niet hoger te scoren dan de derde plek met zijn eerste geklokte ronde, maar Charles Leclerc neemt echter meteen de teugels over. Max Verstappen zet ook direct een goede tijd neer, en is de eerste die onder de 1:42 duikt, terwijl Lewis Hamilton en Nico Hülkenberg zich tussen beide McLaren-rijders nestelen. De enigen die nog geen banker lap neergezet hebben, zijn Carlos Sainz, die zijn eerdere snelle ronde afbrak, het ging niet goed genoeg, en Nyck De Vries, die lang wachtte voordat hij eindelijk op het toneel verscheen.

Maar wat gebeurt daar? Na een opwarmronde parkeert De Vries zijn auto in de muur bij bocht drie. Een te snelle benadering van de bocht, te laat remmen, en toch besluiten de bocht proberen te nemen in plaats van door te rijden de uitloopstrook op, doen hem in de Tecpro-barriers belanden! Einde oefening voor De Vries, zijn wagen is duidelijk te zwaar beschadigd om op tijd hersteld te kunnen worden. Een rode vlag is het gevolg, met nog een minuut of tien te gaan, en de coureurs schikken zich allen in hun lot en verdwijnen in hun garages, terwijl auto en brokstukken opgeruimd, en barrières gerepareerd worden. Dit alles terwijl hij het zo goed deed in de vrije training. Eigenlijk is dit een echte rookiefout.

Ondertussen heeft Kevin Magnussen een elektrisch probleem, iets wat hij ook ervoer in de vrije training, maar blijkbaar is het toch niet ernstig, en kunnen de monteurs er nu nog even naar kijken. En Verstappen laat over de radio weten dat hij een loszittende hoofdsteun heeft, die opnieuw bevestigd of vervangen wordt. Dit kan echter nog een probleem vormen met de stewards voor een onveilige release. Terwijl we wachten op de herstart van Q1, kunnen we het nog even hebben over een paar interessante feiten. Slipstreams, zeker met de nieuwe technische reglementen, kunnen hier een enorm effect hebben. Met de oude auto’s was dit zo’n vier tienden, maar met de nieuwe is dat afhankelijk van hoe ver je achter je voorganger rijdt, en kan dit voordelen opleveren van zo’n drie tienden tot zelfs een hele seconde.

In dat laatste geval moet het echter wel heel goed gepland worden met een teamgenoot. Voor de herstart krijgen we al nieuws van de FIA; het incident met de loszittende hoofdsteun zal niet verder onderzocht worden. Dat moet wel een opluchting zijn voor Red Bull, het had een kostbare aangelegenheid kunnen worden. Overigens heeft het Baku Street Circuit behalve de geweldige tows ook een minder positieve eigenschap. Door de positionering van de gebouwen rond het circuit en de nabijheid van de zee, kan de wind continu van sterkte en richting wisselen, en anders zijn bij elke volgende bocht. Dit maakt het natuurlijk extra moeilijk voor de coureurs en hun gevoelige bolides.

Een minuut of twee voor het eind van de rode vlag, staat de hele pitlane alweer vol, met Pérez op de derde plek net achter de beide Williams- auto’s, en Verstappen helemaal achteraan. O nee, alweer een gele vlag met nog zeven en een halve minuut te gaan. Het is Gasly dit keer, en het wordt weer een rodevlagsituatie. Hij schampte de barrières, bijna op dezelfde plek als De Vries, maar wel diep. Er is een heel stuk uit, en zijn wagen zal ook weggetakeld moeten worden. Ook voor hem is het einde oefening. Hiermee zijn plaats negentien en twintig op de startgrid van de hoofdrace al bekend. Gasly gaf aan dat hij de auto niet gestopt kreeg, en dat is ook typisch iets van Bakoe. De remmen worden hier enorm zwaar belast, onder andere door de haakse bochten, die zeer snelle rechte stukken meteen opvolgen. Het lijkt erop alsof Alpine erg veel pech heeft dit weekend, vooral met Gasly. Hij heeft natuurlijk nog een tweede kans in de Sprintkwalificatie op zaterdag, maar die verandert zijn positie voor de start van de race op zondag niet, net zo min als de Sprint zelf.

Deze rode vlaggen, en steeds weer opnieuw moeten beginnen, betekent ook dat de teams wel eens in moeilijkheden zouden kunnen komen met hun bandensets. Voor de Sprint Shootout, moet je twee nieuwe setjes mediumbanden, en één set nieuwe zachte banden gebruiken. Met dit starten en stoppen ga je echter wel heel snel door die slechts zes sets van het rode type schoeisel heen, en waarschijnlijk heb je er maar vijf of zelfs maar vier na de vrije training. Dit zou kunnen betekenen dat een coureur, als hij SQ3 weet te bereiken, mogelijk niet meer mag starten in die laatste sessie, en de startpositie voor de Sprint zal dan afhangen van de prestaties daarvoor. Ondertussen, met nog drie minuten te gaan, vinden Verstappen en Pérez zich bovenaan de lijst, en wordt Kevin Magnussen naar binnen geroepen vanwege een probleem met zijn auto, ja, dat elektrische probleem helaas. Dat betekent plaats achttien voor hem op zondag.

Behalve Verstappen, die besloten heeft dat het goed genoeg is, rijdt iedereen met uitzondering van de uitvallers nog een laatste ronde, die natuurlijk heel belangrijk is om Q2 te kunnen halen. Allen buiten de top drie zitten binnen een seconde van elkaar. De een na de ander zet betere tijden neer, maar Zhou en Hülkenberg halen het net niet, zie Tabel 1. De rijders tussen plek vijf en plek vijftien zitten zelfs maar een halve seconde uit elkaar, en dat op een circuit waar de lap time meer dan 100 seconden is. Leclerc wist echter naar de toppositie te klimmen. Dit geeft wel aan hoeveel de teams elkaar toch wel al genaderd zijn dankzij de nieuwe reglementen.

Al met al hebben de rode vlaggen er wel voor gezorgd dat de kwalificatie al meer dan een kwartier uitgelopen is. Het heeft wel veel spektakel opgeleverd natuurlijk, maar de kwalificatie zelf was tot nog toe ook spannend, en zwaar voor de nagels. Op basis van beste sectortijden is een tabel gecreëerd, Tabel 2, die laat zien hoe de coureurs gevaren zouden hebben als ze hun beste sectoren van de sessie aan elkaar geregen zouden hebben. De tijden tussen de haakjes geven het verschil aan met de officiële snelste rondetijd. We zien hier dat in dat geval Pérez de lijstaanvoerder zou zijn geweest. Russell zou het ondanks een betere tijd een stuk slechter gedaan hebben, maar het belangrijkste verschil is dat Hülkenberg wel door zou zijn geweest naar Q2, ten koste van Ocon.

Verstappen rijdt eerste 1:40-er

Bij aanvang van Q2 zijn alle concurrenten voor de top tien op het circuit te vinden, behalve de Ferrari-teamgenoten. Albon en Sargeant zetten de eerste tijden neer, maar het is Fernando Alonso die als eerste onder de 1:42 duikt. Verstappen zet echter de eerste echte referentie neer met een tijd zeer laag in de 1:41. Zijn Red Bull-medestrijder weet het echter nog net zes honderdsten sneller te doen, en beiden gaan onmiddellijk weer naar binnen. Leclerc, die tot nog toe de grootste concurrent van de Red Bulls blijkt te zijn, zet een tijd neer maar een paar honderdsten achter Verstappen, waarmee de top drie nu binnen een tiende van elkaar zit, en Alonso daar slechts anderhalf tiende achter. Sainz gaat echter niet zo lekker, en zal het echt een stuk beter moeten doen wil hij zelfs Q1 halen.

Terwijl beide Red Bull-rijders nog in hun garage vertoeven, zet Leclerc dan de snelste tijd neer, bijna een tiende sneller dan die eerste ronde van Pérez, maar nog steeds net een 1:41-er. De beide rijders laten nog even op zich wachten maar gaan dan toch nog op tijd naar buiten voor nog een ritje om te zien of ze hun tijd kunnen aanscherpen. Pérez besluit zijn ronde niet af te maken, ondanks twee paarse sectoren, maar Verstappen is de eerste die een 1:40 rijdt. Ook Leclerc verbetert dat niet, op ruim twee tienden van zijn opponent, maar Sainz weet gelukkig fors in zijn tijd fors te snijden, en stijgt naar plek vier, net boven Alonso, die geen goede eerste twee sectoren rijdt en het bijltje erbij neergooit. Klagen kan hij echter niet met een vijfde plek op één duizendste achter zijn landgenoot, zie Tabel 3.

De top dertien bevindt zich overigens binnen een seconde van elkaar, een ongelooflijke prestatie van de middenveldteams, en buiten de top vijf zelfs binnen net iets meer dan drie tienden van een seconde. Ferrari en Red Bull mogen dan wel de sterkste lijken, maar de verschillen tussen alle teams zijn kleiner dan ze ooit geweest zijn. Het is niet meer te voorspellen wie op welke plek eindigt met dit soort marges. Drie tienden op 100 seconden is slechts drie promille, 0,3 procent, en dat is zelfs in de medische wetenschap voor medicijnen een compleet verwaarloosbare afwijking, zo weinig is dat. Deze kleine stapjes zorgen er wel voor dat Alpine met Ocon het niet redt naar Q1, net zo min als Russell, met slechts vier duizendsten, Albon, Valtteri Bottas, en Sargeant. Russell stond tot voor kort nog bekend als Mister Saturday, maar het lijkt alsof de Friday hem de kop heeft gekost.

In Tabel 4 hebben we net als in Tabel 2 de beste sectoren van elke coureur genomen van de sessie, en deze bijelkaar gezet. Ook hier zou de volgorde behoorlijk opgeschud zijn. Alonso vinden we voor Pérez, net achter Verstappen, en de Mexicaan gaat net aan de Monegask voorbij. Beide Mercedes-coureurs zijn in dat geval ook hoger op de ranglijst te vinden, en Russell zou daarmee Q2 gehaald hebben, ten koste van Piastri. De verschillen om hogerop in de ranglijst te eindigen zijn enorm klein, het gaat slechts om honderdsten. Dit is allemaal te danken aan het nieuwe reglement, aangezien de nieuwe auto's in combinatie met de budgetlimiet de teams duidelijk dichter naar elkaar toe trekken. Alonso was wel wat ongelukkig, want bij hem is het verschil best fors, bijna drie tienden.

Zinderende veldslag der titanen

Door naar Q3 dus. Met alles wat we tot nog toe gezien hebben, kan dit alleen maar leiden tot een waanzinnige strijd tussen de titanen van Red Bull en Ferrari, mogelijk Alonso, en de rest daar maar een kleine fractie achter. Gelukkig is er een korte adempauze, voordat de baan weer wordt vrijgegeven, net genoeg om de hartslag tot normale proporties te laten dalen. In Bakoe is er maar genoeg tijd voor maximaal twee geklokte rondjes in Q3, dus het gevecht zal echt tot op het allerlaatste moment doorgaan, op dit zeer moeilijke, het uiterste van race skills vergende, circuit.

Het begint zo langzamerhand ook wat verder af te koelen in de kustplaats, dus de vraag is in hoeverre de rondetijden nog kunnen zakken beneden die eerste uitstap op het asfalt en tot nog toe enige 1:40,8 die Verstappen heeft neergezet. Drie tienden? Vier tienden? De McLaren van Norris lijkt een elektrisch probleem te hebben met de batterij, de monteurs dragen rubber handschoenen om de auto aan te raken. De vraag is dus of Norris nog kan strijden in Q3. In ieder liggen bij het verlaten van de pitstraat Pérez en Verstappen aan kop, op de voet gevolgd door Sainz en Leclerc. Alleen Stroll en Piastri bevinden zich nog in de garage, dus Norris kan blijkbaar toch zonder problemen het circuit op. Pérez is elf duizendsten sneller dan Verstappen in sector 1, maar Leclerc gaat net nog wat sneller.

Verstappen op zijn beurt pakt paars in sector 2, en haalt de finish net iets meer dan een tiende eerder dan zijn teamgenoot. Leclerc maakt het kleine beetje tijd dat hij verliest in sector 2 weer goed in sector 3, en eindigt met precies dezelfde tijd als Verstappen, tot op de duizendste seconde, 1:40,445! Dat betekent dat op een rondje van 100 seconden ofwel 100.000 milliseconden, of om precies te zijn, 100,445 milliseconden, het verschil minder is dan een halve milliseconde! Dit is ongehoord! Verstappen reed als eerste deze tijd, echter, en daarmee heeft hij de voorlopige pole. Kan het nog spannender? Overigens zijn beide coureurs nu bijna vier tienden sneller dan Verstappens snelste ronde in Q3. Zou er nog meer afkunnen in het laatste, allesbeslissende baantje zo meteen?

De top drie hebben gescoord binnen een totale bandbreedte van net iets meer dan een tiende seconde, dus alle drie maken nog steeds een kans op poleposition bij hun laatste poging. Sainz moeten we waarschijnlijk buiten beschouwing laten, aangezien hij op bijna zes tienden zit. Dat kan hij waarschijnlijk niet meer goedmaken, mede gezien zijn worsteling met de auto de hele dag al. Terwijl de acht coureurs die net de gevaren van het Baku City Circuit hebben getrotseerd op de weg terug naar hun garages zijn, is Stroll eindelijk aan zijn outlap begonnen, maar Piastri is nog niet eens vertrokken. Stroll blijft trouwens op de baan, en begint na een cooldown lap meteen weer aan een snelle ronde, die hij voltooit voordat de podiumkanshebbers zich aan hun laatste wapenfeit van de dag wagen.

Leclerc is duidelijk op jacht naar de pole, neemt enorme risico’s, met een paarse middensector, en verbetert door een twee tienden sneller te gaan dan hij deed de eerste keer. Sainz redt het echter niet, en verbetert ook zijn tijd niet. Pérez gaat er ook voor, rijdt paars in sector 1, maar Verstappen begint niet zo goed, een tiende langzamer dan zijn teamgenoot, maar pakt wel een paarse sector 3. En nee, dat is allemaal niet genoeg, want dat was maar een halve tiende sneller, net als de Mexicaan, die hij daarmee wel voorblijft. Hamilton verbetert zijn tijd ook niet, maar houdt zijn vijfde positie, omdat Alonso wel wat sneller gaat, maar niet genoeg om zijn Britse rivaal voorbij te steken. Piastri is heel stilletjes ook aan zijn enige poging begonnen. Hij zet precies dezelfde tijd neer als Stroll, maar na Stroll, dus dat kost hem net een plek. Hij blijft daarmee tiende, omdat Tsunoda zijn ronde enorm aanscherpt, en stijgt naar plek zeven.

Als laatste over de finish gaat Norris, als een speer, en pakt ruim die zevende plek weer terug van zijn AlphaTauri-tegenstander. Hiermee bevindt de top drie zich binnen drie tienden van elkaar na deze strijd op het scherpst van de snede, en toch nog met ruime voorsprong, meer dan een halve seconde minimaal, op de rest. De verschillen tussen die laatste zeven zijn ook weer wat opgelopen, ofschoon zes tienden natuurlijk toch erg weinig is in de top tien voor 7 coureurs. We kunnen wel stellen dat dit één van de allerspannendste kwalificaties was van de afgelopen jaren, gezien de kleine verschillen tussen de kemphanen, en dit zeer moeilijke, mooie en gevaarlijke circuit. De complete uitslag is te vinden in Tabel 5.

Kijken we naar de uitslag op basis van de beste sectoren als de coureurs die elk als zodanig aan elkaar hadden weten te rijgen, zie Tabel 6, dan zien we dat dat de uitslag niet veranderd zou hebben, dus ook echt verdiend voor Leclerc. Het zou wel de top drie veel dichter bij elkaar gebracht hebben, in plaats van binnen drie tienden, net niet binnen één tiende. Het bewijst nogmaals dat de nieuwe reglementen en auto's in het tweede jaar al een aanzienlijke afvlakking van de verschillen tussen de teams teweeggebracht hebben. Ofschoon een team als Red Bull dominant lijkt, ziet het ernaar uit dat dat in werkelijkheid misschien toch wel anders ligt. Het betekent ook dat met de beperkingen voor Red Bull van windtunnel- en CFD-tijd, de teams nog wel eens nog dichter op elkaar zouden kunnen gaan kruipen gedurende het seizoen, met alle updates dier er nog aankomen. Het is echter duidelijk in Bakoe dat de verschillen al een heel stuk minder zijn, in ieder geval tijdens de kwalificatie.

Op zaterdag is het programma zoals al aangegeven gewijzigd, het heeft een ander format nu het volledig gewijd is aan de Sprint, met eerst een Sprintkwalificatie. Ofschoon die Sprint Shootout, zoals deze officieel heet, kortere sessies kent dan de normale kwalificatie, lijkt het waarschijnlijk dat de resultaten dezelfde trend zullen volgen. Wat we natuurlijk nog niet weten is hoe de eerste twee sessies op de gele banden zullen verlopen. Niet alle teams hebben gedurende de vrije training gebruikgemaakt van deze banden, dus dat zou derhalve toch nog verrassingen kunnen opleveren. Een tweede aspect is het probleem rond de verplicht te gebruiken nieuwe zachte banden voor het derde deel van de Sprintkwalificatie. Lando Norris en Yuki Tsunoda hebben namelijk in de kwalificatie al hun zachte banden al verbruikt, en kunnen daarom niet deelnemen aan SQ3 op zaterdag, als de FIA zich aan dit reglement houdt. Er was een omissie in dit deel van het nieuwe stukje reglement voor de Sprintkwalificatie, in zoverre dat het de bedoeling was van FOM en FIA dat de teams die banden speciaal voor de Shootout opzij zouden zetten, maar dat was niet als zodanig omschreven.

De FIA wilde hier op het laatste moment nog aanpassingen voor maken in het reglement, maar daar hebben de teams een stokje voor gestoken. Gezien het feit dat dit de eerste try-out is van het nieuwe Sprint format, lijkt dit nog niet heel bezwaarlijk. De enige caveat is natuurlijk wel dat McLaren en AlphaTauri hier feitelijk een voordeel mee hebben gehad in de kwalificatie, die de andere teams niet hadden. Het is even afwachten wat de FIA hiervoor als oplossing brengt. Dit brengt ons nu bij de race zelf. Bakoe is een speciale plek, omdat de hoofdrace hier altijd enorm spectaculair is, vanwege het zware circuit. Daarom was het mijns inziens niet nodig om een Sprint-spektakel met alle setup-problemen van dien hier te introduceren. Stoppen kunnen wij als fans het niet, en misschien maakt het de zaterdag voor een aantal mensen aantrekkelijker. De race zelf belooft in ieder geval zeer spannend te worden, met minstens vier teams die aardig aan elkaar gewaagd zijn, en mogelijk vijf of zes. Qua race pace zijn er mogelijk zelfs meer teams die mee kunnen vechten om podiumplaatsen. We gaan het zien op zondag, persoonlijk kijk ik er in ieder geval enorm naar uit. De knabbels staan in ieder geval al klaar.

Door: Wim G. Vandebilt

Verstappen grote favoriet bij wedkantoren voor winst GP Azerbeidzjan! Wat kost gokken jou? Stop op tijd, 18+