Verstappen verplettert de competitie met vier polewaardige ronden

Voor het derde jaar op rij viert het Formule 1-circus de Grand Prix van Oostenrijk met een Sprint-weekend, wat het voor de neutrale fan een stuk interessanter maakt, zeker met het nieuwe format, waarbij de Sprint-sessies achter elkaar afgehandeld worden voordat de kwalificatie voor de hoofdrace en de race op zondag plaatsvinden. Er zijn altijd veel bezoekers uit Nederland aanwezig hier, dus de combinatie maakt dit een perfecte gelegenheid voor F1Maximaal om de kwalificatie uitgebreid van een analyse te voorzien.

Wat dit circuit bij Spielberg speciaal maakt is dat het hier erg heuvelachtig is, er maar liefst drie DRS-zones zijn op dit wel hele korte circuit van slechts 4,3 kilometer, met redelijk ruw asfalt, en natuurlijk dat het circuit tamelijk hoog ligt op zo’n 800 meter boven zeeniveau. Dit jaar zijn daarnaast een aantal uitloopstroken vervangen met grindbakken, met het idee dat er minder geklokte ronden van de lijst verwijderd hoeven te worden door overschrijding van de track limits. Grindbakken vertragen tenslotte zodanig veel dat het in zo’n geval niet meer nodig is, en de bolides kunnen daar zelfs schade oplopen, zoals Lewis Hamilton al liet zien tijdens de sprintkwalificatie.

De ligging van de Red Bull Ring is natuurlijk niet te vergelijken met bijvoorbeeld Mexico, maar het betekent wel dat de koeling van de wagens aangepast moet worden gezien de ijlere lucht, en dat de turbolader hier ook voor kleine verschillen kan zorgen. De turbo’s van Alpine en Red Bull zijn altijd al de betere geweest, al zijn Mercedes, en daarmee alle auto’s voorzien van hun motorpakket eveneens, en Ferrari de laatste jaren een stuk sterker geworden wat dit aspect betreft. Er is echter nog steeds een gering voordeel, en met de convergentie die we zien na twee jaar van de nieuwe reglementen, kunnen dit soort kleine verschillen een grote rol spelen.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Pirelli heeft zoals gebruikelijk de zachtste bandencompounds meegebracht voor de race, te weten de C3, C4 en C5. Ondanks dat dit de zachtste sets zijn, en ondanks het feit dat het asfalt tamelijk ruw is, betekent dat nog niet dat de banden heel erg hard zullen slijten bij een goede afstelling, omdat de belasting van de banden op deze baan relatief laag is. Alleen linksachter verwachten we wat snellere slijtage, door de aard en rijrichting op diet 4318 meter lange, of korte circuit. Op dit allerkortste circuit op de Formule 1-racekalender kunnen de coureurs elkaar natuurlijk wel erg gemakkelijk in de weg rijden, en helemaal tijdens de kwalificatie.

Een gemiddeld rondje tijdens de kwalificatie wordt hier beëindigd in ongeveer 64 à 65 seconden, en dat betekent slechts iets meer dan drie seconden ruimte tussen de bolides, als deze allemaal tegelijk een snelle ronde rijden. Nu zal dat niet echt snel gebeuren, maar gezien de situaties die we op andere circuits al hebben meegemaakt dit jaar, moeten de rijders echt wel uitkijken voor mogelijke gridstraffen voor hinderen van hun medestrijders. Het wordt erg krap hier tijdens Q1, en zelfs in Q3 is het dat eigenlijk nog steeds.

Het heuvelachtige karakter van de baan maakt dat de coureurs moeite kunnen hebben hun auto’s binnen de lijntjes te laten kleuren, vooral in bochten zoals nummer 3, waar de helling van het af te leggen traject op het circuit nogal snel wijzigt, of bocht 10 net voor het opdraaien van het rechte stuk voor start en finish. Er zijn ook drie DRS-zones, wat inhalen in principe gemakkelijker maakt, maar ook de risco’s, zeker tijdens de kwalificaties, enorm verhoogt. Als team kun je hier behoorlijk wat doen met de instellingen, en je ziet dat er dit jaar duidelijk voor specifieke setups gekozen lijken te worden.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Zo lijkt McLaren te gaan voor weinig downforce, met een vrij vlakke achtervleugel, om de hoogste snelheid te kunnen realiseren op het rechte stuk, in sector 1. Red Bull daarentegen heeft gekozen voor meer downforce, wat het bochtenwerk ten goede komt, en bandenslijtage, maar wat ook een grotere winst boekt bij openen van de DRS, feitelijk dus voor de kwalificatie, en bij het inhalen. Met drie DRS-zones en hier en daar heuvelop rijden, zou dat zomaar eens het verschil kunnen maken, en zoals al vermeld, alle kleine beetjes helpen momenteel gezien hoe dicht de top vier van de teams bij elkaar zitten.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Een echt rijderscircuit

In de eerste sessie van de kwalificatie, net als overigens in de sprintkwalificatie op vrijdag, werd het meteen duidelijk dat dit een circuit is voor echte coureurs. Zij die het meeste uit een auto weten te halen, ofwel door erg agressief te rijden in standaard apexpatronen van ronde bochten en hard remmen, met hier en daar een korte bocht, zoals Lando Norris, ofwel door overal de kortst mogelijke bocht weten te vinden en optimaal gebruik van DRS bij het opkomen van een heuvel, zoals Lewis Hamilton dat wel kan, maar waar Max Verstappen een meester in is, doen het hier het best.

Coureurs die over het algemeen puur rijders zijn volgens het traditionele principe, zoals in de meeste racerijscholen aangeleerd wordt, te weten het rijden van ronde, ruime apexbochten vergezeld van laat en hard remmen om de bocht te kunnen halen, doen het hier in een bolide van hetzelfde team over het algemeen een stuk minder. Sergio Pérez is daar een voorbeeld van. Waar een Max Verstappen met gebruikte banden makkelijk doorgaat naar Q2, komt de Mexicaan niet verder dan een P7 of P8 op spiksplinternieuw rubber. Het betekent wel dat de opties voor latere sessies in de kwalificatie waarschijnlijk een stuk moeilijker gaan worden als je daar continu een vers setje schoeisel voor nodig hebt. De hoeveelheid te gebruiken banden is namelijk beperkt.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Het echte werk begint

In het tweede deel van de kwalificatie begint eigenlijk pas het echte werk. Behalve Verstappen, is het ook George Russell gelukt om met een gebruikt setje rubber door te stoten naar Q2, en dat betekent dat ze beiden een optimale set banden hebben voor het doen van twee runs in Q2 en in Q3, terwijl anderen op hun tellen zullen moeten passen, of mogelijkerwijs nog geen echte testrun op het roodgerande rubber gedaan hebben. En dat laatste kan over het algemeen niet als verstandig gezien worden, omdat gevoel en kennis van de banden met de kleine verschillen die nodig zijn voor optimale prestaties belangrijker zijn dan ooit.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Verstappen maakte korte metten met zijn tegenstanders in Q2, door meer dan een halve seconde sneller te zijn dan wie ook, met drie paarse sectoren. Zijn eerste rondje zou ook meer dan goed genoeg zijn geweest, omdat hij zijn tijd aanscherpte met ruim een tiende bij zijn laatste poging, dus zelfs met die eerste aanzet was hij nog steeds meer dan vier tienden voor op de rest van het veld. Opmerkelijk is ook dat nummers twee tot en met elf binnen drie tienden van elkaar zaten, wat ongehoord dicht op elkaar is (zie Tabel 1). De Nederlander was hier echter een klasse op zichzelf.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Pérez scoorde niet bepaald bijster goed met een achtste plek, ofschoon dat genoeg was natuurlijk om door te mogen naar Q3. Het verbazingwekkende feit is echter dat hij gewoon niet erg consistent is. Bij het aaneenrijgen van zijn beste sectoren, had hij op P2 kunnen eindigen, zie Tabel 2, omdat hij dan zo’n anderhalf tiende extra gescoord zou hebben. Hetzelfde geldt voor Daniel Ricciardo, die slechts vijftien duizendsten tekort kwam voor plaatsing in Q3. Hij had op basis van zijn beste sectoren eigenlijk in Q3 moeten staan. Ook hier lijken we last te hebben van gebrek aan consistentie. Het komt erop neer dat er voor beide coureurs nog groeimogelijkheden moeten zijn, dat kan niet anders.

Verstappen verplettert de competitie

Na het eerste geklokte rondje van alle rijders in de laatste en belangrijkste sessie van de kwalificatie, zat de top zeven binnen 0,81 seconde van nummer één, de huidige wereldkampioen, met Norris op ruim 3,5 tienden, en de rest op ruim een halve seconde. Nummers drie tot en met zeven zaten echter binnen drie tienden van elkaar, met Pérez op gebruikte banden nog eens ruim twee tienden daarachter. Ook hier geldt weer dat het oude rubber gewoon een halve seconde extra kost, dus met een beter beleid en meer consistentie, had hij gemakkelijk op P3 of P4 kunnen staan op dit moment in de tijd. De twee overblijvende coureurs met alleen nog oud schoeisel ter beschikking, Esteban Ocon en Hülkenberg, stonden daar nog eens een halve seconde achter, dus op ruim anderhalve seconde van P1.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Het werd even stil op de baan na die eerste rondgang, en pas met nog maar tweeëneenhalve minuut op de teller kwamen de eerste coureurs weer naar buiten, Ocon met slechts een gebruikt setje, omdat hij vrij baan wilde hebben met die laatste poging en duidelijk minder presterend schoeisel. Dit is een typische strategische keuze voor gebruikte banden in de kwalificatie. Je wil geen last hebben van enig oponthoud door andere coureurs op de baan, gezien hoe fragiel de bandencompounds zijn bij het gebruik onder kwalificatieomstandigheden.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Verstappen ging overigens vlak daarna de baan ook al op, net als Hülkenberg, en de rest liet wat langer op zich wachten. Zij hadden misschien de hoop om de Limburger in topvorm met een allerlaatste sprint zo laat mogelijk op de baan, onder de beste omstandigheden qua grip, misschien toch nog te kunnen verslaan. Die hoop werd al snel de bodem ingeslagen, omdat de wereldkampioen zijn tijd nog ruim een tiende aanscherpte. Niemand kon hier ook maar aan tippen. Norris kwam nog het dichtstbij op vier tienden, zie tabel 3. Pérez wist met zijn laatste gebruikte setje er nog een ronde uit te persen van minder dan negen tienden van verschil, wat wederom aangeeft dat hij ook op ongeveer vier tienden had kunnen eindigen met verse banden, en daarmee dus op P2 of P3 had kunnen staan.

De tekst gaat verder onder de tabel.

Op basis van beste sectortijden had iedereen nog een ietsje kunnen verbeteren, van een paar duizendsten tot een paar honderdsten, maar het zou de einduitslag niet veranderd hebben, met uitzondering van de tijd die Oscar Piastri neerzette. Zijn beste tijd werd vanwege het overschrijden van track limits uit de lijst geschrapt, zie tabel 4. Al met al heeft Verstappen echter een verpletterende indruk gemaakt, en al de tijden die hij neerzette in Q2 en Q3, zouden genoeg zijn geweest voor poleposition, in totaal dus vier polewaardige ronden.

We hebben dit al een keer gezien, in China, ook tijdens een sprintweekend, maar dit blijft echt enorm, mede gezien hoe close het hele rijdersveld tegenwoordig is. Als je de poleronde in de sprintkwalificatie meerekent, zou je kunnen zeggen dat hij zelfs vijf polerondes heeft weten neer te zetten: alle vijf waren sneller dan welke beste ronde van wie ook dit weekend.

De kwalificatie is natuurlijk geen race, maar als we de sprintkwalificatie en de Sprint zelf hiermee mogen vergelijken, dan lijkt het erop dat de wijzigingen in de setup die zijn aangebracht door Red Bull na de Sprint, voor een significant verschil hebben gezorgd. We mogen eigenlijk wel verwachten dat dit zou moeten betekenen dat Verstappen wat makkelijker zou moeten kunnen strijden met zijn naaste belagers in het algemeen, en Norris in het bijzonder, aangezien de auto's daarmee voor de long runs die de race zelf vormen, gelijkwaardiger zullen zijn dan de afgelopen twee races. Hiermee kunnen we weer vooruitzien naar een mooie hoofdrace op zondag, temidden van de zee van oranje die het circuit zal omkleden.

Door: Wim G. Vandebilt