Marko openhartig over zijn ongeval van 1972: 'Was praktisch blind met twintig auto's achter me'

Red Bull Racing-topadviseur Helmut Marko kende zelf ook een carrière in de autosport, waarbij hij de 24 uur van Le Mans won en tweede werd bij de Targa Florio in 1971. Een jaar later vond echter een noodlottig ongeluk plaats, waarbij een steen zijn linkeroog raakte. Vanaf dat moment was het gedaan met zijn carrière. In gesprek met Autosprint vertelt Marko over het ongeluk en de pijn.

De 81-jarige Oostenrijker was in de jaren zeventig actief in onder andere de Formule 1. Hij reed tussen 1971 en 1972 tien races voor BRM en McLaren, maar wist daarin geen punten te pakken. De coureur uit Graz was echter wel succesvol in de 24 uur van Le Mans. Hij won de editie van 1971 samen met de Nederlander Gijs van Lennep. Hierin wisten zij zelfs een bijzonder record neer te zetten. Zijn racecarrière eindigde uiteindelijk een jaar later, maar hij heeft nog wel een paar goede herinneringen aan die tijd.

'De overwinning bij de 24 Uur van Le Mans in 1971 en de tweede plaats bij de Targa Florio zijn verschillende dingen en komen voort uit wedstrijden die niet vergelijkbaar zijn', begint Marko. 'Le Mans blijft een race van berekening en tactiek; daar moet je alles organiseren en plannen. De Targa Florio, daarentegen, is een impulsieve wegrace, volledig gebaseerd op instinct, waarin je onvoorspelbaarheden moet beheren en problemen tegenkomt die je nergens anders tegenkomt', verklaart de Oostenrijker.

De Targa Florio was van 1955 tot en met 1973 onderdeel van het kampioenschap voor sportwagens. Het bestond uit een parcours, Piccolo dello Madonie, van 146 kilometer dat door een gebergte vlak bij Palermo liep. 'Als ik terugdenk aan die momenten, realiseer ik me dat mijn eerste kennismaking met Piccolo delle Madonie bijna ontstellend was, omdat ik niet dacht dat het mogelijk was om op zo'n plek en onder die omstandigheden te rijden', vertelt Marko. 'Maar de waarheid is dat ik er steeds meer van genoot om mezelf daar uit te dagen, kilometer na kilometer.'

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Emotionele terugkeer naar Sicilië

Marko voelde zich tijdens de races altijd beter dan tijdens de kwalificaties, en dat was aan zijn tijden te zien. 'Die verbeterden voortdurend. Het is geen toeval dat ik in de race veel sneller was dan tijdens mijn kwalificaties', glimlacht de Oostenrijker. 'Het basisprobleem was dat onze Alfa Romeo langzamer was op de rechte stukken. Eerlijk gezegd denk ik dat ik met nog een ronde erbij, en het duo bestaande uit mezelf en Nanni Galli, de Targa Florio van 1972 zou hebben gewonnen', wijst Marko aan.

'Maar de dingen gingen zoals ze gingen, en dat is ook goed, want de herinneringen eraan zijn prachtig. Toen ik terugkeerde in 2016, voor de honderdjarige editie, was ik nog meer onder de indruk van wat ik had weten te bereiken en ook van de gevoelens die ik daar had', knikt hij. Na 1972 was het moeilijk voor Marko om weer achter het stuur te stappen. Zijn linkeroog was te beschadigd. Een Formule 1-carrière zat er niet meer in. 'Ik was toen goed bezig, want ik was onmiddellijk te snelste van de BRM-coureurs. Maar toen was het afgelopen.'

De steen die Marko's oog raakte

In 1972 kreeg Marko een ongeluk in de Formule 1-race in Frankrijk. Hij reed in zijn BRM op P6, in het kielzog van Ronnie Peterson. 'Zijn auto wierp een steen op, zonder kwade opzet uiteraard, en die raakte me en trof mijn linkeroog. De rest van het verhaal was een verschrikkelijke ervaring', vertelt Marko. 'Ik weet niet hoe, maar ik denk dat het laatste moment van mijn carrière ook het moment was waarop ik de meeste moed heb getoond. Ik reed op topsnelheid, met tweehonderdzestig liter brandstof aan boord.'

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

De Oostenrijker moest rustig zien te blijven en een manier vinden om zijn auto langs de zijlijn te parkeren. 'Ik voelde ondraaglijke pijn en was praktisch verblind, met twintig auto's achter me die op me afkwamen, op een circuit vol vaste obstakels', vervolgt Marko. 'Ik verzamelde al mijn kracht en slaagde erin mijn gezonde oog te openen, waardoor ik een manier vond om langs de zijkant van het circuit te parkeren, terwijl ik voelde dat ik op het punt stond om flauw te vallen.'

Tegenwoordig is het bijna ondenkbaar dat zoiets gebeurt, alhoewel de helm van Felipe Massa in 2009 werd doorboord door een losgesprongen veer. 'Ik denk niet dat iemand zich kan voorstellen, wat het betekent om in een F1 op volle snelheid te zitten met een oog dat letterlijk door een steen in tweeën is gesneden… Mijn verhaal als coureur eindigt daar. Dít is waar ik vandaan kom', sluit Marko af. Tot op de dag van vandaag is de schade aan zijn linkeroog te zien, het is duidelijk een glazen oog nu. De Oostenrijker is echter trots op zijn gezondheid, en verwacht nog wel een aantal jaren in de paddock rond te lopen.