Kan de Formule 1 wat leren van hoe andere raceklassen de wedstrijdleiding organiseren?

In de afgelopen periode is de Formule 1 stevig bekritiseerd voor haar stewardsysteem. De F1 is de meest prominente raceklasse die er bestaat, maar werkt bijvoorbeeld niet met vaste stewards, waardoor keuzes niet altijd consistent zijn. Daarnaast werd voormalige stewards Johnny Herbert recentelijk de deur gewezen omdat hij steward was én analist bij Sky Sports F1. Deze rollen kon hij volgens de FIA niet gelijktijdig vervullen. Al met al rommelt het bij de wedstrijdleiding in de Formule 1. Is dit uniek binnen de sport? Hoe doen andere raceklassen het eigenlijk?

Het is van niet alle raceklassen even makkelijk terug te vinden hoe het er achter de schermen exact uit ziet. Zo weten we over de stewards in de Formule 2 en 3 bijna niets. Ook de ADAC GT Masters en het World Rally Championship laten weinig los over hoe er beslissingen genomen worden, hoewel dit binnen de autosport toch redelijk grote kampioenschappen zijn. Gelukkig is er online wel meer te vinden over hoe het er aan toe gaat in de Formule E, IndyCar, WEC en het IMSA Sports Car Championship. Niet alle informatie is even relevant, maar wel geeft het een redelijk beeld of de Formule 1 het echt zo anders doet dan andere raceklassen.

Formule E met steward uit eigen land

Bij de Formule E bestaat de wedstrijdleiding uit drie man. Het is daar Achim Loth die de touwtjes in handen heeft, maar hij doet het niet alleen. Hij wordt elk weekend bijgestaan door een voormalig professioneel racer, het is niet duidelijk of dit altijd dezelfde is, die een rol van driver advisor vervult. Hij heeft twee stewards bij zich, waarvan er eentje uit het land komt waarin geracet wordt. Worden ze het gedurende de wedstrijd niet eens over een beslissing, wat blijkbaar voor komt en kan, dan kijken ze naderhand samen naar een incident, om zo alsnog tot een consensus te komen.

Bijzonder aan stewards in de Formule E is dat ze een direct lijntje hebben naar de teamleiders én coureurs. Dat zie je in de Formule 1 niet. Ergens biedt het de wedstrijdleiding om bij zeer gevaarlijke situaties meteen te schakelen met de mensen die veel risico lopen, namelijk de coureurs op het circuit. Meestal spelen ze de nodige informatie echter gewoon aan de teams door, die op hun beurt de coureurs weer informeren. Wanneer er straffen uitgedeeld zijn, bijvoorbeeld, laten ze de teams die straf communiceren richting de rijder, en trekken ze zelf de handen daar vanaf.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

Zeggenschap voor de IndyCar-president

In IndyCar monitoren een wedstrijdleider en twee stewards alles wat er op het circuit gebeurt. Alle drie hebben ze toestemming om een incident aan te kaarten en op tafel te leggen wanneer ze denken dat een van de rijders een fout begaat, of een van de teams iets doet dat niet toegestaan is. Het is dus niet enkel de wedstrijdleider die deze macht heeft. De wedstrijdleider is wél degene die aangeeft dat er naar een incident gekeken wordt, wat meteen doorgespeeld wordt naar de teams, officials en televisiezenders.

Wanneer een incident onder het vergrootglas ligt, kijken de twee stewards naar alle mogelijke informatie, herhalingen, radiocommunicatie en overige data. De stewards stemmen vervolgens erover of er een overtreding plaats heeft gevonden. Komen de twee stewards er niet uit dan dient de wedstrijdleider als tie breaker. Hij heeft in dit geval de doorslaggevende stem. Na de wedstrijd blijven de IndyCar-stewards op locatie, zodat ze vragen kunnen beantwoorden over de straffen die uitgedeeld zijn. Interessant bij deze subklasse van de sport is dat de IndyCar-president altijd de knoop doorhakt en de straffen van de stewards die na de race uitgedeeld worden goed- of af kan keuren.

WEC met ogenschijnlijk meest strakke systeem

Op de website van FIA WEC heeft Jean-Francois Veroux, voorzitter van het steward-panel van WEC, in een interview uitgelegd hoe het precies werkt in deze raceklasse. In WEC heeft Veroux de leiding over drie stewards, behalve wanneer ze de 24 uur van Le Mans verrijden, dan zijn het er zes. Ook in deze klasse is een van de stewards iemand afkomstig uit het land waarin geracet wordt. 'Als er iets gebeurt op het circuit is het de verantwoordelijkheid van de wedstrijdleider om het af te handelen. Hij heeft de totale controle - met name over de veiligheid. Ziet de wedstrijdleider iets dat niet voldoet aan de reglementen dan kan hij er echter ook voor kiezen om het door te spelen naar de stewards', aldus de Fransman. Zo kan de wedstrijdleider zijn ogen op het circuit houden.

Alle FIA-stewards moeten een ASN-licentie hebben, die uitgegeven wordt door het nationale motorsportorgaan, en een licentie van de FIA. Sinds 2012 heeft WEC een kleine groep van vier permanente, internationale stewards die roulerend samenwerken met Veroux. 'Bij elke race bestaat de wedstrijdleiding uit mijzelf, Tim Mayer, Michael Schwaegerl of Yves Bacquelaine, en één nationale steward die de ASN aanlevert.' Daarnaast hebben ze een vaste 'FIA Driver Advisor', Yannick Dalmas, die ingeschakeld kan worden voor zijn perspectief wanneer zij dit perspectief nodig achten.

De internationale FIA-stewards volgen een training en moeten een examen afleggen, om vervolgens enkele seminars bij te wonen. Daarnaast moeten ze beschikken over race-ervaring. 'Wij (Veroux en de drie eerdergenoemde namen, red.) zijn de enige permanente stewards in enduranceracen en ik geloof dat de consistentie en specifieke kennis die wij meenemen binnen onze functies erg belangrijk is', benadrukt hij in het interview. Met andere woorden: binnen WEC is men zich ervan bewust dat het gebruik van dezelfde stewards binnen de raceklasse van grote toegevoegde waarde is.

De tekst gaat verder onder de afbeelding.

IMSA met vaste driver stewards

IMSA heeft het in de communicatie rondom hoe ze de wedstrijdleiding ingericht hebben over een raad van bestuur. Ze achten de structuur die onder meer grote ondernemingen hanteren dusdanig succesvol dat ze daar hun eigen beslissingsmakingsprocedures op afgestemd hebben. Er wordt een groep professionals samengesteld met race-ervaring die wedstrijdleider Beaux Barfield meehelpen om goed geïnformeerde beslissingen te maken.

Ze werken met drie driver stewards, Johannes van Overbeek, Christian Fittipaldi en Elliot Forbes-Robinson, die ervaring en racekennis meenemen, en een onafhankelijk perspectief kunnen bieden op overtredingen. Zij treden op als adviseurs voor de wedstrijdleider. Hoewel het eindvonnis altijd bij Barfield ligt, rekent hij op steun van de stewards. Er wordt in de verklaring van de IMSA verder ook niet erover gepraat dat de stewards afwisselen, en ook niet over een internationale delegatie. Dit is te verklaren door het feit dat IMSA alleen in de Verenigde Staten racet en deze dus sowieso niet nodig heeft.

Hoe verhoudt de Formule 1 zich tot andere raceklassen?

Het is bijzonder dat binnen de autosport er raceklassen lijken te zijn die met een beter systeem werken dan de Formule 1. Met name WEC beschikt over enkele goede, vaste stewards die altijd aanwezig zijn bij de wedstrijden en daardoor consistente beslissingen kunnen nemen. Zo solide handelt de wedstrijdleiding van de Formule 1 simpelweg niet. Wat de F1 kan leren van de andere raceklassen is dat het aanstellen van vast personeel zeker goed kan zijn voor de sport en dus ook beslist het overwegen waard is.

Anderzijds is het lastiger om dit voor elkaar te krijgen. De Formule 1 kent maar liefst 24 Grands Prix. Vaak volgen die races elkaar ook in rap tempo op, wat betekent dat de stewards heel veel moeten reizen. Daardoor is de baan van Formule 1-stewards die in vaste dienst zijn intensiever dan die van stewards uit de andere raceklassen. Wellicht dat dat een verklaring is voor het feit dat ze nog steeds zoekend zijn naar een recept dat werkt.