Op 30 september kwam het nieuws naar buiten dat de Formule 1 voor de komende tien jaar, inclusief 2021, zal gaan racen in Qatar. Daarmee is de oliestaat de vierde bestemming in het Midden-Oosten sinds 2004 waar de koningsklasse van de autosport naartoe gaat. Het mag rekenen op veel kritiek, maar voor de toekomst van de sport op zowel korte als lange termijn vormt het Midden-Oosten een belangrijke markt voor de Formule 1. Waarom is dit het geval en valt het te verdedigen dat er vier races zijn in staten als Qatar? F1Maximaal heeft het onderzocht.
Zoals eerder vermeld, is Qatar de vierde bestemming in het Midden-Oosten waar een Grand Prix zal gaan plaatsvinden. Eerder kwamen al Bahrein (2004) en Abu Dhabi (2009) op de kalender en sinds dit jaar ook al Saoedi-Arabië, waar in december de eerste editie van de Grand Prix te zien zal zijn. De timing hiervan is echter frappant te noemen, gezien de toenemende interesse van de Formule 1 in maatschappelijke kwesties.
Het Midden-Oosten staat niet echt bekend om haar geweldige track record op het gebied van mensenrechten. Minderheidsgroeperingen worden er al langdurig onderdrukt en mensenrechtenorganisaties als Amnesty International plaatsten al hun vraagtekens bij de evenementen in het controversiële werelddeel. Zo zou er worden gedaan aan sportswashing: een land maakt dan gebruik van grote sportevenementen om haar reputatie te verbeteren. Dat er grondrechten worden geschonden in een dergelijk land, is dan even niet aan de orde en wordt ook niet belangrijk bevonden.
De Formule 1 is niet de eerste sport die van sportswashing wordt beschuldigd. Neem ook bijvoorbeeld de wereld voetbalbond FIFA, dat in 2018 het WK voetbal naar Rusland bracht en in 2022 eveneens in Qatar zal worden georganiseerd. Er werd gesproken over corruptie, dat deze landen véél meer geld betaalden dan meer traditionele voetballanden die dan geen kans meer zouden hebben om het te kunnen organiseren. Ook de mensenrechtenkwestie werd regelmatig aangehaald, want zo zouden er duizenden slaven zijn omgekomen tijdens het bouwen van de stadions. De werk- en leefomstandigheden van de stadionbouwers zou tevens ondermaats zijn. Qatar zelf ontkende ieder gerucht, maar alles wijst erop dat er wel degelijk mensen zijn omgekomen door eerdergenoemde factoren.
Races in Midden-Oosten gaan niet hand-in-hand met We Race As One-initiatief
Kan de Formule 1 het dan wel maken om naar zulke landen te trekken? Die vraag mag gerust terecht worden genoemd. In 2020 werd immers het We Race As One-initiatief opgezet, met als doel om voor wereldwijde maatschappelijke problemen aandacht te vragen. Voorbeelden: racisme, discriminatie, ongelijkheid, klimaatverandering en ook de COVID19-pandemie werd genoemd als één van de problemen.
Racisme, discriminatie en ongelijkheid: drie dingen die in het Midden-Oosten toch enigszins aan de orde zijn. Op het gebied van vrouwenrechten zijn er enkele stappen ondernomen, maar is er nog steeds een riant verschil met mannen. De LHBTI-gemeenschap wordt er al helemaal niet gewaardeerd en de persvrijheid staat ook onder druk. Neem bijvoorbeeld de moord op Saoedisch journalist Jamal Khashoggi, die in 2018 in het Saoedisch consulaat in Istanboel om het leven werd gebracht. In een rapport van de Amerikaanse geheime dienst wordt kroonprins Mohammed bin Salman van Saoedi-Arabië beschuldigd van de moord, omdat de journalist in zijn ogen 'een dreiging voor het koninkrijk' zou vormen.
Niet de minste beschuldiging, en laat Saoedi-Arabië nou net een land zijn in dezelfde regio waar de Formule dit jaar voor het eerst naartoe gaat. Amnesty International sprak zich al eerder uit tegen een beslissing van dit land om feminisme, homoseksualiteit en atheïsme in het rijtje van 'extremistische ideeën' te plaatsen. Felix Jakens, hoofd van campagnes van de Britse afdeling van Amnesty, vroeg in 2020 aan teams en coureurs om zich uit te spreken tegen het besluit van de Formule 1 om naar Saoedi-Arabië te gaan. Hij kreeg geen gehoor.
Is de Formule 1 hypocriet?
Als je het zo bekijkt, lijkt het totaal onlogisch en misschien zelfs hypocriet om de sport uit te breiden in het Midden-Oosten. Gezien de We Race As One-campagne zich as het ware uitspreekt tegen eerdergenoemde maatschappelijke problemen, zou het niet vreemd klinken om dergelijke landen te ontwijken. Toch valt er een verklaring te vinden voor het feit dat de Formule 1 steeds meer naar het Midden-Oosten lijkt te trekken. Namelijk dat de kalender gevuld moet worden, al helemaal met de pandemie in het achterhoofd. Zonder het tweeluik in Bahrein en de seizoensfinale in Abu Dhabi vorig jaar zouden de benodigde zeventien races niet behaald worden om de televisiegelden volledig te laten uitkeren aan de sport.
Dat heeft natuurlijk weer invloed op de teams, die het al moeilijk kregen tijdens de pandemie. De inkomsten daalden drastisch en financieel zaten enkele renstallen aan de grond. Williams bijvoorbeeld, dat gedurende het seizoen nog een nieuwe eigenaar wist te vinden. Ook McLaren moest het doen met leningen uit bijvoorbeeld Bahrein, dat middels een investeringsfonds een groot aandeel heeft in het team. Ook voor de sport zelf was het belangrijk dat de televisiegelden werden uitgekeerd, zodat het prijzengeld voor de teams werd verzekerd.
Financiële zekerheid en duurzaamheid in het Midden-Oosten spreken Formule 1 aan
Wat in eerste instantie leek op een eenmalige oplossing, mondde uit in een lange termijnsoplossing. De Formule 1 ging op zoek naar landen die zorgen voor vaste en flinke inkomsten. Het gaat ten koste van populaire bestemmingen in Europa, zoals Duitsland en mogelijk ook nog Portugal en Imola (Italië, red.), maar zij kunnen simpelweg niet dat leveren wat de Formule 1 nu nodig heeft: inkomstenzekerheid. Tevens bieden de locaties zekerheid op de kalender met de pandemie in het achterhoofd, gezien er nog steeds vraagtekens rond Grands Prix blijven hangen. Zo leek de Grand Prix van Turkije ook even afgelast te worden, en dat terwijl die race al dient als vervanger van Singapore. Daarnaast kunnen ook de wedstrijden in China en Japan niet doorgaan en dan is het fijn voor de sport dat er in het Midden-Oosten oplossingen zijn te vinden.
Terugkomend op de We Race As One-campagne, want één van de problemen waar aandacht voor wordt gevraagd, is klimaatverandering. Dat heeft met meer dan alleen de races in het Midden-Oosten te maken. Aramco, waarmee in 2020 een langlopende deal werd ondertekend om één van de grote sponsoren te worden van de Formule 1, is 's werelds en Saoedisch meest toonaangevende geïntegreerde energie- en chemicaliënbedrijf. Dat klinkt misschien tegenstrijdig, maar de oliemaatschappij wil af van haar reputatie als 's werelds grootste vervuiler'. Daarvoor moet er plaats worden gemaakt voor biobrandstoffen, iets waar de Formule 1 ook verregaande interesse in heeft. Met het oog op duurzaamheid is het Midden-Oosten dus óók een interessante markt.
Het Midden-Oosten is controversieel, maar de Formule 1 kan niet zonder hen
Ja, het Midden-Oosten is niet de minst controversiële plek voor het organiseren van sportevenementen, maar de Formule 1 kan momenteel niet zonder. Dat er mensenrechten worden geschonden, lijkt de sport niet te deren. In plaats daarvan wordt er gekeken naar financiële zekerheid en oplossingen voor een duurzame toekomst. Hoe hypocriet het misschien klinkt als je kijkt naar het We Race As One-initiatief, de Formule 1 moet wel naar het Midden-Oosten gaan. Dat Saoedi-Arabië en Qatar deals voor de komende tien jaar hebben getekend, bewijst dat wel.
Desondanks is de sport eigenlijk wel genoodzaakt om iets te doen met de kritiek van mensenrechtenorganisaties en tevens fans op sociale media. Wanneer je als sport zegt je te willen inzetten tegen maatschappelijke problemen, dan klinkt het vreemd om deals aan te gaan met landen waar er tal van zulke problemen zijn. Wellicht dat de koningsklasse daar verandering in kan brengen, door verbinding te brengen tussen de mensen en de sport en ook door interesse op te wekken in de Formule 1 bij de jeugd, waardoor de ambitie om later zelf te racen misschien wel kan worden opgewekt.
Door: Terrence Riepma
Plaats reactie
0 reacties
Je bekijkt nu de reacties waarvoor je een notificatie hebt ontvangen, wil je alle reacties bij dit artikel zien, klik dan op onderstaande knop.
Bekijk alle reacties