Analyse | Mercedes koning van het sandbaggen, maar Red Bull kan er ook wat van

Sandbaggen, het is een term die je elke Formule 1-wintertest wel eens langs hoort komen. Het spreekwoordelijke hangen van zandzakken aan de bolide moet bij teams de werkelijke snelheid van de splinternieuwe bolide verhullen. Maar hoe doen de teams dit precies? En welke renstallen laten zich het meest meeslepen in dit spel van het voorseizoen? Aan de hand van historische testdata probeert F1Maximaal de balans op te maken. Wat blijkt: Mercedes stak in het recente verleden met kop en schouders boven de rest van de grid uit als het gaat over (bewust) onderpresteren, terwijl het hierin op de voet gevolgd wordt door directe concurrent Red Bull Racing.

De geheimen die de teams voor elkaar proberen te houden tijdens de lanceringen van de bolides dit jaar spreken voor zich: Formule 1-teams willen dat de concurrentie zo min mogelijk weet over hun eigen auto. Red Bull gaf vrijwel niets vrij van de RB16B eind februari en ook Mercedes hield begin maart diverse facetten van de W12 binnenshuis, zoals het ontwerp van de vloer. Tijdens de testweken wil men deze trend doorzetten. Niet alleen op aerodynamisch gebied, maar ook op topsnelheid en bandenmanagement. Met geavanceerde modellen zijn deze variabelen uit de snelheden op het circuit van de tegenstanders tot op zekere hoogte op te maken. Er rest de teams dus maar één oplossing; verminder snelheid tijdens de testdagen om de concurrent in het duister te laten tasten.

Motor terugschroeven en auto voltanken

En dat is dan ook exact wat de teams doen wanneer we het hebben over sandbaggen. Diverse variabelen van de bolides worden gedurende de wintertests aangepast om een onduidelijk beeld te scheppen van de werkelijke snelheid van de auto's. Denk hierbij aan het continu voltanken van de bolide – met meer gewicht gaat de auto immers minder snel dan wanneer de tank gedurende races langzaamaan leegloopt. Daarnaast schroeven de teams de motoren doorgaans wat terug. Door de lagere topsnelheden kunnen de ronden tevens niet als representatief gezien worden voor de daadwerkelijke prestaties dat jaar.

Maar hoe vaak gebeurt dit werkelijk? En zijn er teams die hierin uitblinken ten opzichte van de rest van het veld? Met faam en podiumplaatsen komt ook het terughoudende sandbag-gedrag. De teams die de laatste jaren de boventoon gevoerd hebben in de sport, Mercedes en Red Bull, spelen zichzelf in de kijker als we het hebben over sandbaggen. Ferrari doet dit in veel mindere mate en is van de topteams dus de uitzondering. Verder zien we een trend terug bij de rest van de deelnemers – een grote hoeveelheid teams laat min of meer zien uit welk hout ze gesneden zijn, terwijl er enkele teams zijn die opvallend genoeg geregeld sneller zijn in de wintertests dan gedurende het seizoen zelf.

Alexander Albon rijdt ronden voor Red Bull tijdens de wintertest op Circuit de Barcelona-Catalunya in 2020. Dit jaar vindt de test plaats in Bahrein. (Foto: Red Bull Content Pool/Getty Images)

Sandbaggen in cijfers

Om te bepalen wie er gedurende de wintertests het meeste aan prestaties achterhoudt, bekijken we de data op jaarbasis van de testweken, evenals de data van de kwalificatieronden van de Grand Prix van Spanje in datzelfde jaar. Per jaar dat er getest is op Circuit de Barcelona-Catalunya werd namelijk enkele maanden later exact hetzelfde rondje verreden voor de kwalificatie voorafgaand aan de race. Het tijdsverschil tussen de snelste kwalificatieronde van een coureur en het snelste ronde gedurende alle testdagen, daar kijken we naar. We nemen per team het gemiddelde verschil van beide coureurs tussen die snelste kwalificatietijd en de snelste raceronde in het voorseizoen.

Stel dat Max Verstappen gedurende de wintertests een ronde van 1:18.900 reed en in de kwalificatie 1:18.500, betekent dit dat Red Bull er relatief vier tienden op vooruit gegaan is in Spanje vergeleken met de eerste indruk die het team achterliet. Verschilden de tijden van bijvoorbeeld Verstappens teamgenoot in 2018, Daniel Ricciardo, twee tienden, dan is Red Bull gemiddeld drie tienden sneller tijdens het seizoen dan voorafgaand aan het jaar. Door dit over alle jaren heen te analyseren, hopen we een patroon te vinden van teams die consistent boven, onder of op hun eigen niveau presteren in de wintertests. Zo zeven we de sandbaggers er voor aankomend weekend alvast uit.

Wat valt op hoor ik u vragen? Kijk eens naar Mercedes en Red Bull in 2017. Wat ze daar door het seizoen heen dan ook aan ontwikkelingen doorgevoerd hebben, ze hebben gewerkt. Meer dan twee volle seconden zaten de topteams onder hun snelste winterstop-tijd, indicatief van terughoudend gedrag gedurende de winterstop en/of een extreme ontwikkelingsslag. Ook Ferrari vond dat jaar bijna acht tienden tussen de tests en de Grand Prix van Spanje. Mercedes en Red Bull scoren doorgaans aardig onder hun winterstop-tijd, terwijl het bij andere teams vaak fluctueert. Zo won bijvoorbeeld Racing Point (nu Aston Martin, red.) vaak tijd, maar verloor het in 2017 een volle seconde.

Kijkend naar de rest van de grid valt op dat onder meer AlphaTauri eigenlijk altijd trager is gedurende het seizoen dan in de wintertests, Williams eveneens. Zelfs bij McLaren, het team dat in 2020 nog derde wist te worden, gaat het niet altijd beter in het jaar zelf. In 2019 kwamen ze gemiddeld ongeveer een halve seconde tekort ten opzichte van de winterstop-tijd. Dit kan te maken hebben met een ontwikkelingsslag in de verkeerde richting, maar andere variabelen, zoals een andere temperatuur op het circuit, zouden de data ook enigszins aan kunnen tasten. Hierbij moet wel vermeld worden dat circuit-specifieke veranderingen voor elk team gelden en dus geen relatieve verklarende waarde hebben.

AlphaTauri was de afgelopen vier jaar tijdens het seizoen trager dan dat ze in de wintertests waren. Hoe gaan ze het in Bahrein doen? (Foto: Red Bull Content Pool/Getty Images)

Mercedes en Red Bull voeren de boventoon

Wanneer we het gemiddelde nemen van alle tijdsverschillen tussen de kwalificaties in Spanje en de snelste ronden van de testweken afgelopen jaren, komt naar boven drijven dat er eigenlijk twee teams die over het algemeen aanzienlijk sneller geweest zijn gedurende het seizoen dan in de winterstop. Dit zijn, zoals eerder benoemd, Mercedes en Red Bull. Die kunnen dan dus ook gezien worden als de twee teams die het meeste neigen om snelheid achter te houden gedurende de testperiode. Weten doen we het niet, de tijdstoename kan immers ook een ontwikkelingsslag toegeschreven worden, maar de kans is bij deze twee renstallen het grootst. Wanneer ze wél performance achterhielden in het verleden, wil dat daarnaast niet zeggen dat dit in 2021 ook gaat gebeuren, maar de kans is voor de twee topteams simpelweg het grootst.

Ook is het frappant dat de rest van de grid opgedeeld kan worden in twee categorieën. De eerste categorie bestaat uit Haas, McLaren, Alfa Romeo, Ferrari en Racing Point (nu Aston Martin, red.). Deze vijf renstallen presteren historisch gezien gedurende de wintertests min of meer zoals te verwachten valt gedurende het seizoen zelf. Een kleine disclaimer is dat deze gemiddelden genomen zijn uit vier datapunten. De teams die bijvoorbeeld dichtbij nul scoren over alle vier de jaren heen, hoeven aankomende winterstop niet per definitie exact op hun winterstop-tijd te zitten. Wel geeft het aan dat deze teams door de jaren dichter bij 'geen verschil' zitten dan bijvoorbeeld Red Bull en Mercedes. Enorm gesandbag hoeven we van deze partijen dan ook niet per se te verwachten.

Dan is er nog een derde categorie die best wat vraagtekens op kan roepen. Renault, AlphaTauri en Williams behoren namelijk tot de teams die over het algemeen trager zijn tijdens het seizoen dan in de testweken – de anti-sandbaggers ook wel. Er zijn echter wel verklaringen voor een ondermaatse prestatie bij de Grand Prix van Spanje vergeleken met de testweek, zoals gevoeligheid voor hoge temperaturen. Het kwik tikt 's lentes in Catalonië namelijk geregeld de 25 graden aan, terwijl in de wintertests die temperatuur een stuk lager ligt. Dit kan averechtse effecten hebben op prestaties, terwijl bijvoorbeeld een verkeerd ingeslagen pad qua ontwikkeling van de bolide ook tijdsverlies kan betekenen. Van deze drie teams, die eigenlijk altijd vér boven hun wintertest-tijden zitten, hoeven we niet te verwachten dat ze zich inhouden aankomend weekend.

Natuurlijk is een analyse als deze, puur gebaseerd op informatie van voorgaande wintertests, niet voldoende om met volle zekerheid te kunnen voorspellen hoe de teams het gaan doen. Al helemaal als je realiseert dat de data ook onderhevig is aan macro-aspecten die de prestaties van bepaalde teams aan kunnen tasten. Toch geeft het wel een interessante trend weer van het feit dat Red Bull en Mercedes eigenlijk de enige twee deelnemers zijn waarvan we toch wel echt mogen verwachten dat ze aankomend jaar hoger gaan scoren gedurende de race dan in de testweken, deze keer in Bahrein. Hoe erg er daadwerkelijk gesandbagt wordt in 2021, weten we aan het einde van deze maand al.

Door: Christian Moerman