De inschattingsfout van Mercedes die Red Bull met de titel laat weglopen

Negen races diep in het Formule 1-seizoen begint de realisatie langzaam maar zeker binnen te dringen: Mercedes is niet langer de dominante kracht die het eerder was. Na een veelbelovend voorseizoen, een valse start in de openingsfase van het jaar en zelfs regelrechte teleurstelling kent Red Bull Racing sinds enige tijd een opleving voor de eeuwigheid. Alleen de Oostenrijkse renstal heeft daarvoor niet alleen zichzelf en motorpartner Honda te danken.

Alles wijst erop dat Mercedes te makkelijk heeft gedacht over het overgangsjaar 2021, een seizoen dat aanvankelijk helemaal niet in deze hoedanigheid had moeten plaatsvinden. Oorspronkelijk had de Formule 1 grote plannen voor dit jaar: de ingrijpende regelveranderingen die geheel nieuwe bolides zouden introduceren werden wegens financiële redenen echter uitgesteld tot 2022. De sport zag een uitgelezen kans om de boel alsnog om te gooien: teams moesten dezelfde auto's als een jaar eerder in aangepaste vorm gebruiken.

In een poging de hyper-complexe F1-auto's beter met elkaar te kunnen laten racen moesten deze op een aantal vlakken worden aangepast. Het oppervlak van de vloer van de auto werd bijvoorbeeld verkleind en ook de diffuser ging op de schop. Gepland of niet, incidenteel bleken de veranderingen een fijne meevaller voor Red Bull, dat plotseling de juiste auto voor het juiste moment leek te hebben. De hoge rake (de hoek tussen de rijhoogte voor en achter van een F1-auto, red.) van de RB16B was onder de nieuwe regels de beste filosofie.

Hamilton maakt het Red Bull kortstondig moeilijk

In het voorseizoen werd de theorie in de praktijk gebracht en kwam Red Bull pardoes als een serieuze titelfavoriet uit de bus. Een compleet nieuwe, betrouwbare en vooral veel krachtigere Honda-motor in combinatie met het doorontwikkelde chassis van de RB16B was in de wintertestdagen de te kloppen wagen, terwijl rivaal Mercedes juist een dramatische oefening kende. Bovendien liet het zien hoezeer Red Bull en Honda, dat zich na 2021 nota bene terugtrekt uit de Formule 1, deze kans om die begeerde titel te winnen niet wilden laten schieten.

Na een valse start aan het seizoen, waarin Lewis Hamilton drie van de eerste vier Grands Prix op zijn naam schreef, is Red Bull ontketend. Het Formule 1-circus verplaatste zich halverwege mei richting Monaco en voor het eerst was daar een team dat niets meer te vrezen leek te hebben van haar grootste rivaal van de afgelopen jaren. Ook zonder pitstop-drama bij Valtteri Bottas was de Oostenrijkse renstal als winnaar uit de strijd gekomen. Het luidde een seizoenfase in waarin Red Bull vol overtuiging het voortouw heeft weten te nemen.

Trage straatcircuits liggen de bolides van Max Verstappen en Sergio Perez, met een kleinere wielbasis en een groter vermogen om downforce te creëren. Zodoende was de dominantie voor het team uit Milton Keynes daar geen verrassing. Dat ze vervolgens ook op het enorme rechte stuk in Baku weerstand konden bieden aan Mercedes was dat wel. Een duidelijk teken dat de RB16B onder de streep op vermogen gelijk loopt en aerodynamisch iets vóór. De bolide is beter dan haar voorgangers en Baku vormde een bevestiging van wat in de winterstop doorschemerde. Geef je Red Bull een vinger, dan pakken ze de hele hand.

De genadeloze ontwikkelingsstrategie van Red Bull

Sindsdien is Red Bull door blijven ontwikkelen. Er lijkt geen maat te staan op het team en Christian Horner gaf recentelijk zelfs aan dat het 2021-ontwikkelingstraject en dat van 2022 niets met elkaar te maken hebben. Met andere woorden: er wordt geklust in Groot-Brittannië, maar er worden geen middelen verbruikt die nodig zijn in het nieuwe aerodynamische tijdperk. Zodoende blijft ontwikkelen het devies voor het team van Verstappen, dat tijdens de triple-header letterlijk met meerdere bestelbusjes vol nieuw materiaal voor de dag kwam.

Geen nieuws voor Mercedes. De afgelopen seizoenen werkte de concurrent op een vergelijkbare manier. Ze kwamen jaarlijks traag op gang, maar trokken binnen een half seizoen het overgrote deel van de achterstand alweer recht. Ontwikkelen is een van de basiskrachten van Red Bull. Het kan niet zo zijn dat men dit bij Mercedes vergeten is, in Abu Dhabi 2020 zagen we tenslotte het meest recente voorbeeld van hoe Red Bull terug kan komen. Onbedreigd vierde de Limburger daar zege, terwijl het Mercedes was dat heel het seizoen voorgelegen had. Een zeer duidelijk waarschuwingsschot vanuit Red Bull naar haar rivalen, aan het einde van het seizoen zijn ze altijd sterker.

Mercedes haakt aan

Dus waar blijft Mercedes? Teambaas Toto Wolff sprak tot enige verbazing in Monaco al van een ontwikkelingsstop. 2022 is belangrijk, heel belangrijk. Zo belangrijk zelfs dat in Brackley en Brixworth de nadruk veelal op die bolide ligt. Bij Mercedes wordt echter niet de indruk gewekt dat de ontwikkeling van het nieuwe materiaal niet ten koste gaat van de W12. Het Duits-Britse team plaatste Mike Elliott in een rol van hoofd van de ontwikkeling van de huidige machine, technische steunpilaar James Allison kijkt al naar 2022.

Na de Grand Prix van Stiermarken was het toch de voor de 2022 verantwoordelijke Brit die zich uitliet over de huidige machine. Het gat naar Red Bull is blijven groeien en daar reageert Mercedes op. De reactie is vertraagd, maar volgens Allison moet het een deel goedmaken van de vaste achterstand die Lewis Hamilton momenteel lijkt te hebben op zijn Nederlandse titelconcurrent. 'We hebben een aantal aanpassingen die onze auto in de komende race sneller zullen maken', bevestigde hij bij de F1 Nation-podcast, na zelf vast ook de teleurstelling op het gezicht van Hamilton te zien, toen hij in race twee in Spielberg wederom geen vuist kon maken tegen Verstappen.

'Laten we hopen dat het voldoende is', voegde hij daar als kleine disclaimer aan toe. Vervolgens weerlegde hij de woorden van Wolff: 'Ik denk niet dat de ontwikkelingen van de twee jaren haaks op elkaar staan.' Ook volgens de technische man van Mercedes kan de ene auto verbeterd worden, terwijl de andere in elkaar gezet wordt voor het volgende seizoen. Wolff liep volgens Allison iets te hard van stapel met zijn eerder gedane uitspraken. Of dit daadwerkelijk het geval is, of dat de woorden van de oud Ferrari-topman een aardig staaltje damage control waren op PR-gebied, dat blijft tot op heden onduidelijk.

De werkelijke kracht van de twee topteams

Enfin, Mercedes zit niet bij de pakken neer en komt met verbeteringen. Op aerodynamisch gebied wil het team aan kracht winnen, maar ook op vermogen. Twee fabrieken werken simultaan om op alle gebieden langszij te komen met het momenteel dominante Red Bull. 'We willen het een en ander opknappen nu we nog in het heetst van de strijd zitten', meldde Allison gemotiveerd. Hamilton zelf helpt hier maar al te graag aan mee. De zevenvoudig wereldkampioen heeft een notoire hekel aan simulatorwerk, maar weet dat met de huidige achterstand zijn achtste titel hem gaat ontglippen. Dan zou hem het all-time record aan wereldrecords kunnen kosten, gezien na 2021 niets zeker meer is in de titelstrijd.

Hoe heeft het in godsnaam zover kunnen komen? Dit is waarschijnlijk wat Wolff en Allison zich afvragen na al zes keer verloren te hebben van Red Bull in 2021. Aan het begin van het jaar leek het allemaal in kannen en kruiken, maar na een nipte verliespartij in Paul Ricard door een uitstekend strategisch Red Bull zijn de alarmbellen gaan rinkelen. Dat ze op de Red Bull Ring tweemaal de sigaar waren, dat hing toen ook al wel in de lucht, bij Hamilton sowieso. De schijnvorm van allebei de topteams zal zeker bijgedragen hebben aan de lage mate waarin men tot nu toe met verbeteringen gekomen is.

De fout van Mercedes

Dat de FIA bewust de reglementen gewijzigd heeft in het voordeel van Red Bull is natuurlijk klinkklare onzin. Pirelli maakte zich zorgen, achteraf bleek niet geheel onterecht, over de krachten die het rubber te verduren kregen. Er moest downforce verdwijnen en de makkelijkste en goedkoopste (het budgetplafond was immers al een feit) manier om dit te doen was door de oppervlakte van de vloer te verkleinen. Daardoor is Red Bull naar Mercedes toe gekropen, maar Mercedes heeft hier uiteraard geen enkele rol in kunnen spelen. Nee, de echte fout van Mercedes zit hem in het feit dat ze Red Bull onderschat hebben.

Uit de wintertests had Wolff al wel op kunnen maken dat er een zeer, zeer sterk jaar van Red Bull aan zat te komen. De voorsprong was destijds reuze en toen al zaten de Mercedes-ingenieurs met de handen in het haar. Er moesten binnen twee weken balansproblemen weggewerkt worden. Dit lukte, en daarmee dacht men het grootste gevaar gepareerd te hebben. Imola had een gelukje kunnen zijn en Portugal en Spanje gingen naar Mercedes. Geen vuiltje aan de lucht dus en ook geen reden om te verwachten dat Red Bull zo genadeloos hard terug zou slaan. Niets bleek minder waar.

Een combinatie van factoren heeft er toe geleid dat Mercedes totaal verrast is in 2021. De aerodynamische reglementswijzigingen voor het huidige seizoen vormden de eerste hindernis, die pas gezien werd toen deze genomen moest worden. Daarop volgde de valse seizoenstart van Mercedes. De eerste vier races was het team sterker dan daadwerkelijk het geval was, was Red Bull zwakker dan in realiteit, of een combinatie van die twee. Het onterechte vertrouwen heeft Mercedes inmiddels een ontwikkelingsachterstand bezorgd die men in rap tempo weg moet zien te werken. Maar ook Red Bull blijft doorwerken. Misschien is het wel al te laat voor de regerend wereldkampioen om op technisch gebied de concurrent nog te slim af te zijn.

Blijft Mercedes dominant?

Wat houdt dit in voor 2022? Zoals dit jaar duidelijk werd, na een reglementswijziging is het gissen hoe deze uitpakt, al helemaal als deze zo ingrijpend is als die van 2022. Mercedes heeft piekfijne faciliteiten waarmee ook volgend jaar een titelstrijd er waarschijnlijk wel in zit, maar de dominantie van het hybridetijdperk gaat zeer lastig worden om te evenaren. Met gelijke financiële middelen wordt het daarnaast meer een ingenieursstrijd. Welk team is listig en weet de nieuwe reglementen handig uit te buiten? Het kan Mercedes zijn, maar de knappe koppen zitten net zo goed bij Ferrari, Alpine, McLaren, Aston Martin en natuurlijk Red Bull Racing.

Door: Harry Verolme en Christian Moerman