Exclusief: Het bijzondere verhaal van een Japans wonderkind

Met de toevoeging van Yuki Tsunoda staat er sinds dit jaar weer een Japanse coureur op de Formule 1-deelnemerslijst. Maar waar Tsunoda op de schijnwerpers kan rekenen, daar noemen Japanse racefans een minder bekende coureur als hun grootste talent van dit moment. Ritomo Miyata bewandelt een buitengewone route naar de top.

Door: René Oudman

De 21-jarige Miyata racet in de Super Formula-klasse – noem het de Formule 1 van Japan. Dit jaar debuteert hij (voltijd) op het hoogste niveau, na in de voorgaande vijf seizoenen liefst drie kampioenschapstitels in juniorklassen te hebben behaald. In het verleden (2017) besliste Miyata een direct duel met Tsunoda in zijn voordeel. In het Japanse Formule 4-kampioenschap veegde hij de vloer aan met zijn concurrenten, waaronder de huidige AlphaTauri-rijder.

Waarom is Tsunoda dan zo bekend, maar Miyata niet? Simpel. Tsunoda wordt gesteund door Honda, Miyata maakt deel uit van de Toyota-opleiding. Honda heeft belangen in de Formule 1, Toyota al ruim tien jaar niet meer. Honda was er alles aan gelegen om een Japans talent in de F1 te plaatsen. Voor Tsunoda ruim baan kreeg, had Honda al verschillende pogingen gewaagd door Japanse rijders in de GP2/F2 te laten rijden. Takuya Izawa, Nobuharu Matsushita, Nirei Fukuzumi en Tadasuke Makino kwamen echter allen tekort.

De Japanse banden met de Formule 1

Japanse fabrikanten hebben een lang verleden met het promoten van hun nationale talenten in het buitenland. ‘Japanse’ motorcontracten in de F1 gaan vaak gepaard met een Japanse coureur. Waar Tsunoda nu bij AlphaTauri rijdt vanwege de Honda-link, daar debuteerden onder meer Satoru Nakajima en Takuma Sato in het verleden dankzij het automerk. Ook Toyota had daar ten tijde van hun F1-avontuur een handje van: zo bereikten Kazuki Nakajima en Kamui Kobayashi immers het hoogste niveau.

Eigenlijk is het al heel bijzonder dat Miyata op het hoogste (nationale) niveau uitkomt. De talentvolle twintiger heeft namelijk een autismespectrumstoornis. Kenmerken daarvan zijn een bemoeilijkte omgang met anderen, het compleet opgaan in dingen die jezelf interessant vindt, het overgevoelig zijn voor bepaalde prikkels en het hebben van een grote afkeer jegens onverwachte veranderingen. Niet bepaald eenvoudig voor iemand die zijn brood probeert te verdienen in de autosport.

Gesteund door zijn autoliefhebbende ouders – Miyata heet niet voor niets Ritomo, naar de Fiat Ritmo – heeft de Japanner zich toch naar de nationale top geknokt. Traditionele scholing was niet aan hem besteed, maar dankzij een gezonde dosis doorzettingsvermogen en wilskracht is Miyata in de Super Formula beland. Communicatiemogelijkheden zijn uiteraard onorthodox, maar mede dankzij een tolk kreeg F1Maximaal de kans om het Japanse wonderkind een paar vragen voor te leggen.

Miyata mikt op superlicentie en carrière in Europa

Van zijn uitzonderlijke status – Japanse autosportfans geven héél hoog op over Miyata – is het Toyota-talent zich bewust. Hij wordt gezien als ‘the next best thing’, beter nog dan F1-coureur Tsunoda. “Dat maakt mij trots”, spreekt Miyata schuchter. “Maar ik weet dat ik elke wedstrijd moet blijven pushen. Mijn doel is om het Super Formula-kampioenschap te winnen, zodat ik genoeg punten voor een superlicentie scoor. Ik zou heel graag circuits als Spa-Francorchamps en Le Mans willen proberen. Ik wil sowieso graag racen in Europa”, klinkt het beleefd.

Dat Toyota wilde plannen heeft met Miyata, blijkt uit de manier waarop hij wordt klaargestoomd. Onder auspiciën van talentwatcher Nobuhide Tachi, teambaas van de legendarische TOM’S-renstal, en voormalig coureur Toranosuke Takagi wordt het talent stapsgewijs gekneed. Tachi staat bekend als de starmaker in Japan. Zijn team is op verschillende niveaus actief en bij het racen voor TOM’S komt een hoop media-aandacht kijken.

Takagi is een oude bekende uit het F1-wereldje, hij reed aan het einde van de vorige eeuw 32 Grands Prix. In Europa wilde het niet vlotten voor Tora, maar bij de Indianapolis 500 veroverde hij verrassend de Rookie of The Year-titel (2003). Voor Miyata is Takagi, vanwege zijn ervaring met tegenslag, de aangewezen persoon om hem te behoeden voor eventuele valkuilen.

Miyata weet wat voor vlees hij in de kuip heeft. “Tora Takagi is mijn idool”, zegt hij trots. “Hij was ooit Formule 1-coureur. Zijn rijstijl was heel erg agressief. En nu is hij mijn leermeester.” Over voormalig tegenstander Tsunoda wijdt Miyata liever niet teveel uit. Een vraag of hij de resultaten van zijn landgenoot volgt, wordt beantwoordt met ‘af en toe check ik de Formule 1-standen’. Om daarna te erkennen: “De Formule 1-bolide is wel mijn droomwagen!”.

Prioriteiten bij racen en Call of Duty

Rond autismespectrumstoornissen hangen veel taboes en vraagtekens. Het volledige opgaan in eigen interesses, een bekend kenmerk, heeft een moeilijke leerling als Miyata echter juist op de weg van droomverwezenlijking gezet. Voor de verwoede gamer zijn twee zaken belangrijk: zijn racewagen en de gameconsole met daarop Call of Duty en Dead by Daylight.

Toyota ziet er ondertussen op toe dat hun pareltje rustig wordt gebracht. Een test in de hypercar (WEC) is waarschijnlijk de eerstvolgende stap. En van daaruit, kan Miyata de autosportwereld zomaar verrassen om uiteindelijk zijn grote doel waar te maken: racen in de Formule 1.