Audi's budgetuitzondering van de FIA is logisch, maar roept ook veel vragen op

In oktober werd duidelijk dat Audi van de FIA toestemming gekregen heeft om meer geld uit te geven aan het Formule 1-project dan de rest van de teams die deelnemen aan de sport. De primaire reden hiervoor is de huisvesting van de renstal in Zwitserland. Hoe zorgt de FIA dat deze uitzondering eerlijk verloopt, loopt de sport risico op andere teams die voor andere zaken aankloppen, en is het terecht dat Audi een hoger budgetplafond krijgt dan de rest van de groep?

Tijdens het Grand Prix-weekend in Austin werd de verhoging van het budgetplafond voor specifiek en alleen Audi een gespreksonderwerp. Nikolas Tombazis, Single Seater Director bij de FIA, heeft in Amerika uitgebreid antwoord gegeven op vragen omtrent de uitzondering en stelde daar dat het eerlijk was om Audi deze uitzondering te geven. Het argument? De salarissen liggen in Zwitserland hoger dan in Italië en in Groot-Brittannië, waar de meeste F1-teams gevestigd zijn.

Audi's casus ontleed door de FIA

Die salarissen liggen niet een beetje hoger, maar veel hoger. Naar schatting tussen de 35 en 45 procent. BBC stelt dat het gemiddelde salaris bij de grootste teams van de sport, zoals Red Bull Racing, Mercedes, Ferrari en McLaren op iets meer dan 105.000 euro ligt. Bij Sauber is dat omgerekend naar euro's zo'n 150.000 euro. Een wezenlijk verschil, wat betekent dat het team uit Hinwil onder de streep minder personeel aan kan nemen om hetzelfde werk te verrichten. Salarissen zijn volgens het eerdergenoemde Britse medium 35 tot 40 procent van de totale uitgaven.

Mattia Binotto, voorheen teambaas bij Ferrari en nu het kopstuk van de Formule 1-onderneming van Audi, is het eens met het feit dat de FIA besloten heeft in te grijpen. Zonder deze uitzondering is de Italiaan van mening dat het team niet competitief zou kunnen zijn in de sport, en over de gehele breedte van het budgetplafond zou het het team omgerekend 18,5 miljoen euro kosten. 'Ik denk daarom dat het voor ons vooral een nadeel zou neutraliseren, en ons niet zozeer een voordeel biedt. Het is een kwestie van eerlijkheid, dus ik verwelkom deze beslissing zeker.'

Formule 1-grid is eigenlijk tegen

De andere Formule 1-teams zijn niet blij met de beslissing van de FIA. Er is twee jaar over gediscussieerd of dit doorgevoerd zou moeten worden, of niet. Auto, Motor und Sport, doorgaans zeer op de hoogte van wat er speelt in de paddock, heeft bevestigd dat alle andere teams tegen deze keuze waren. Tombazis beargumenteert: 'Het is alsof je een democratie probeert te stichten met negen wolven en één schaap...' Hij lijkt hiermee te insinueren dat het volkomen logisch is dat de teams tegen zijn, omdat ze Audi het minimale gunnen.

Toch houdt de FIA voet bij stuk: 'Het is onze verantwoordelijkheid om het speelveld eerlijker te maken. Het is duidelijk dat het salaris en de kosten om te leven hoger liggen in sommige landen', benadrukt Tombazis, die zelf nabij het FIA-hoofdkwartier in Genève woont. 'Elke keer dat ik in de supermarkt sta, word ik eraan herinnerd hoe duur alles (in Zwitserland, red.) is. De hoge salariskosten zouden betekenen dat Audi 30 tot 40 procent minder mensen aan de auto kan laten werken. Wij vonden dat oneerlijk.' Tombazis vindt dat de FIA zo'n groot verschil niet kan laten bestaan.

Ferrari-teambaas Frederic Vasseur is een van de teambazen die zich uitgelaten heeft over de uitzonderingspositie die Audi krijgt. Hij waarschuwt voor 'eindeloze discussies' die kunnen ontstaan wanneer de FIA akkoord gaat met één uitzondering. Volgens de Fransman is de kans aanwezig dat teams dan voor andere zaken aankloppen bij de FIA en er een wildgroei van uitzonderingen ontstaat op basis van specifieke verschillen tussen de teams.

Het exacte bedrag ligt nog niet vast

Hoe groot het bedrag is dat Audi bovenop het budgetplafond krijgt, is nog niet duidelijk. Diverse bronnen suggereren dat dat afhankelijk is van hoeveel geld Audi aan salarissen uit gaat geven, en daar dus direct aan gelieerd is. De verwachting is dat deze maatregel er uiteindelijk voor gaat zorgen dat de teams allemaal op gelijke financiële kracht opereren.

Er worden voor 2026 sowieso al wijzigingen doorgevoerd aan het budgetplafond. Momenteel ligt dit plafond op 135 miljoen dollar (circa 125 miljoen euro), maar in 2026 komt het op 215 miljoen dollar (ongeveer 200 miljoen euro) te liggen. Deze stijging wordt gerechtvaardigd door enerzijds een deel inflatiecorrectie, en anderzijds dat er enkele uitgaven onder vallen die in het huidige budgetplafond niet inbegrepen zijn.

Daarnaast is de FIA van mening dat het deze wijziging door kan voeren omdat teams nagenoeg niets meer betalen om deel te nemen. De bonussen en sponsordeals van Liberty Media zijn aanzienlijk gestegen en sijpelen door richting de teams, waardoor sommige renstallen zelfs geld verdienen aan de sport. Er wordt dan ook verwacht dat alle teams qua uitgaven dit budgetplafond kunnen bereiken.

Wat maken we van de uitzondering voor Audi?

Is de uitzondering voor Audi terecht? Vast en zeker. Wel moet gesteld worden dat het veel andere vragen oproept, vast ook bij de toeschouwers. Allereerst is het interessant dat dit nu pas ter sprake komt. Audi neemt namelijk Sauber over, en Sauber is al jaren actief in de Formule 1. Dat betekent dat zij al jaren te maken hebben met dit hogere uitgavenpatroon aan personeel. Waarom is er voorafgaand aan de intrede van Audi nog niet aan de bel getrokken?

Wellicht is het omdat Audi momenteel niet dusdanig veel geld uitgeeft aan de sport dat het mogelijk boven het budgetplafond uit zou stijgen. De resultaten op het circuit wekken zeker dat vermoeden op. De intrede van Audi zou kunnen betekenen dat het bestedingspatroon van het team per definitie al veel hoger komt te liggen. Dan zou dit ineens een probleem zijn dat momenteel niet bestaat. Dit lijkt de meest logische verklaring voor het feit dat we hier nu pas van horen.

En hoe zit het dan voor de andere teams?

Wanneer je als Engelsman op vakantie gaat in Frankrijk of Italië krijg je meer waar voor je geld dan wanneer je een weekendje in eigen land doorbrengt, in Londen, bijvoorbeeld. Het verschil in salarissen tussen Groot-Brittannië en Italië is al aanwezig, dus wanneer we de gedachtegang van de FIA als terecht aanschouwen en blijven volgen, zou je per land waarin Formule 1-operaties aanwezig zijn de salarissen en koopkracht van personeel in acht moeten nemen.

De salarissen van Zwitserland liggen volgens data van de Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) ook werkelijk hoger dan in omringende landen. Deze data zou je kunnen gebruiken om ook de verschillen tussen Groot-Brittannië en Italië mee te nemen. Of maakt het tussen deze twee landen niet uit omdat er met euro's gerekend wordt, waar dat in Zwitserland niet het geval is? Er wordt in ieder geval in diverse berichten wel vastgesteld dat ook hier verschil in zit, maar er wordt verder met geen woord over gerept of ook dat meegenomen gaat worden.

Trekken we dit verhaal in extremere mate door, aannemend dat voor verschillen buiten Zwitserland niet gecorrigeerd wordt, dan krijg je andere interessante discussies. Waarom verplaatsen Formule 1-teams de activiteiten niet naar landen in Oost-Europa, waar de salarissen per definitie al lager liggen dan in West-Europa, om zo een competitief voordeel te vergaren? In Kroatië heb je bijvoorbeeld het merk Rimac (zie het als een soort Oost-Europese tegenpool van Tesla, gericht op de productie van elektrische sportwagens) dat weliswaar van Kroatische komaf is, maar ongetwijfeld bolides produceert tegen een lagere kostprijs dan Tesla zelf.

De FIA lost met het verhogen van het budgetplafond voor Audi het probleem voor specifiek dit team op. Het is echter wel begrijpelijk dat Vasseur waarschuwt voor verdere gevolgen van deze uitzondering. Wanneer de FIA dit niet goed handhaaft, kan men gebruik maken van het feit dat hier een maas in de wet lijkt te zitten met betrekking tot productie in Europese landen. Waar er een deur dichtgaat, gaat er een raam open, zullen we maar zeggen.